درگاه:محمد/نوشتار برگزیده
حجةالوداع آخرین حج محمد بود که در ذی‌الحجه ۱۰ (قمری) برابر مارچ ۶۳۲ (میلادی) انجام پذیرفت حجةالوداع را حجت‌الاسلام، حجةالبلاغ و حجةالتمام نیز نامیده‌اند. حجةالوداع آخرین حج دوران زندگی محمد و نخستین حج کامل بود شمار همراهان محمد در حجةالوداع در منابع ۹۰٬۰۰۰، ۱۱۴٬۰۰۰ و بیش از آن آمده‌است . محمد پس از تهیهٔ وسائل سفر، پنج روز (به قول مقریزی) یا شش روز (به قول ابن حزم) مانده به پایان ذیقعده همراه یارانش از مدینه بیرون رفت. به قول دهخدا «پس نماز ظهر، در ذی‌الحلیفه گزارد و هنگام نماز ظهر احرام بست.» بنا بر برخی منابع دیگر تا ظهر فردای آن روز صبر کرد تا یاران و هدی از عقب برسند و با دو لباس جامه احرام ساخت: یک ازار و یک ردا. طبق روایاتی دیگر، او نماز ظهر پنجشنبه، شش روز از ذیقعده مانده را خواند و حرکت کرد و نماز عصر را در ذوالحلیفه خواند تا یاران و زنانش رسیدند. سپس «در مسجد ذوالحلیفه طرف راست هدی را به دست خویش اشعار کرد.» و به سمت قبله دو لنگهٔٔ کفش آویخت و به راه افتاد.
محمد در حجةالوداع احکام و جزئیات حج را به مسلمانان آموزش داد و یکی از مشهورترین، و یکی از مستندترین خطبه‌هایش (از لحاظ تاریخی) را که به خطبة‌الوداع مشهور است، خواند. او در این خطبه مسلمانان را «برادر» یکدیگر معرفی کرد.
(مطالعه بیشتر )