خمرهای سرخ

خمرهای سرخ
ខ្មែរក្រហម
پرچم کمپوچیای دمکراتیک که چریک‌های خمر از دههٔ ۱۹۵۰ از آن استفاده می‌کردند. نماد وسط پرچم در این مدت تغییراتی به خود دید.
رهبر	پل پوت
تاریخ فعالیت	۱۹۵۱–۱۹۹۹
مقر	پنوم‌پن
مناطق فعالیت	ویتنام، لائوس، کامبوج
ایدئولوژی	مارکسیسم-لنینیسم خودبسندگی کمونیسم (تا ۱۹۸۱)
جایگاه سیاسی	سیاست‌های چپ افراطی
متحدان	اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری خلق چین، کوبا، کره شمالی، ویتنام شمالی
مخالفان	ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، ویتنام جنوبی، بعد از جنگ ویتنام

خِمِرهای سُرخ نامی است که به اعضای حزب کمونیست کامبوج و کمپوچیای دموکراتیک اطلاق می‌شود که از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹ بر این کشور حکومت کردند. این نامی بود که نوردوم سیهانوک در دهه ۱۹۶۰ برای توصیف مخالفان ناهمگون اما عمدتا کمونیست کشور ابداع کرد.[۱]

ارتش انقلابی کامپوچیا در اواخر دهه ۱۹۶۰ و آرام‌آرام در دل جنگل‌های شرق کامبوج ساخته شد و مورد حمایت ارتش خلق ویتنام، ویت‌کنگ، پاتت لائو، و حزب کمونیست چین بود. این ارتش ابتدا علیه سیهانوک می‌جنگید، اما پس از آنکه لون نول در کودتای ۱۹۷۰ سیهانوک را سرنگون کرد و جمهوری خمر طرفدار ایالات متحده آمریکا را تشکیل داد، خمرهای سرخ به توصیه حزب کمونیست چین موضع خود را تغییر دادند و مدافع سیهانوک شدند. علیرغم بمباران گسترده آمریکا علیه آنها (موسوم به عملیات پیمان آزادی)، خمرهای سرخ موفق شدند پایتخت کامبوج را فتح و جمهوری خمر را در ۱۹۷۵ سرنگون کنند و بدین‌ترتیب در جنگ داخلی کامبوج به پیروزی برسند. پس از این پیروزی، خمرهای سرخ به رهبری پل پوت، نون چه‌آ، ینگ ساری، سون سین، و خیو سامفان، فورا شروع به تخلیه اجباری شهرهای بزرگ کشور کردند. در ۱۹۷۶، خمرهای سرخ نام کشور را به کمپوچیای دموکراتیک تغییر دادند.

خمرهای سرخ رژیمی به‌شدت یکه‌سالار، تمامیت‌خواه و سرکوبگر تشکیل دادند. اقدامات این رژیم برای مهندسی اجتماعی و اجرای سیاست موسوم به موها لوت پلائو، که تقلیدی از یک گام بزرگ به جلوی چین بود و قحطی بزرگ چین را رقم زده بود، باعث مرگ افراد زیادی در کامبوج شد. کوشش خمرهای سرخ برای اصلاح نظام کشاورزی از طریق کشاورزی اشتراکی نیز قحطی گسترده به بار آورد و اصرار آنها به خودبسندگی مطلق، از جمله در زمینه تامین دارو، باعث شد که هزاران نفر در اثر ابتلا به بیماری‌های قابل‌درمانی مانند مالاریا جان خود را از دست بدهند.

رژیم خمرهای سرخ صدها هزار نفر از کسانی را که دشمنان سیاسی خود قلمداد می‌کرد به قتل رساند و تاکید نژادپرستانه آنها بر خلوص و اصالت ملی منجر به نسل‌کشی اقلیت‌های کامبوجی شد. نیروهای خمرهای سرخ علیه افرادی که خرابکار می‌پنداشتند دست به اعدام فراقانونی و شکنجه می‌زدند، یا در جریان پاکسازی‌های سیاسی آمیخته به نسل‌کشی نیروهای خود بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹ آنها را به قتل می‌رساندند. نسل‌کشی کامبوج در رژیم خمرهای سرخ نهایتا منجر به مرگ ۱،۵ تا ۲ میلیون نفر (حدود ۲۵٪ جمعیت کامبوج) شد.

در دهه ۱۹۷۰، خمرهای سرخ عمدتا از حمایت و تامین مالی حزب کمونیست چین، و تایید مائو تسه‌تونگ برخوردار بودند. تخمین زده می‌شود که حداقل ۹۰٪ کمک خارجی به خمرهای سرخ توسط چین تامین می‌شده است. پس از حمله ویتنام به کامبوج در ۱۹۷۹، رژیم خمرهای سرخ سقوط کرد و ویتنام بخش عمده نیروهای مسلح کامبوج را فورا نابود کرد. خمرهای سرخ به تایلند گریختند زیرا دولت تایلند آنها را نیرویی حائل علیه حزب کمونیست ویتنام قلمداد می‌کرد. خمرهای سرخ به جنگ علیه ویتنامی‌ها و دولت جدید جمهوری خلق کمپوچیا ادامه دادند تا آنکه جنگ در ۱۹۸۹ به پایان رسید. دولت‌های در تبعید کامبوج (از جمله خمرهای سرخ) که از حمایت قابل‌توجه بین‌المللی برخوردار بودند، کرسی کامبوج در سازمان ملل متحد را تا ۱۹۹۳ در اختیار داشتند تا آنکه پادشاهی دوباره به قدرت بازگشت و نام دولت کامبوج به پادشاهی کامبوج تغییر یافت. یک سال بعد، در پی اعلام عفو عمومی، هزاران نفر از رزمندگان و چریک‌های خمرهای سرخ خود را تسلیم کردند.

خِمِرهای سُرخ با در دست گرفتن قدرت تغییرات شدیدی را در جامعه ایجاد کردند به گونه‌ای که جامعه‌ای کاملاً کمونیستی و خودکفا ایجاد کنند. آنها حکومت «دموکراتیک کامبوج» را تأسیس کردند. آنها تمام مردم را به کار اجباری در مزارع مجبور کردند و مظنونان را مورد شکنجه قرار می‌دادند یا می‌کشتند. تخمین زده می‌شود که بیش از دو میلیون نفر از اهالی کامبوج طی این دورهٔ کوتاه کشته شده باشند.

رهبران خِمِرهای سُرخ تحصیل‌کردگان در کشور فرانسه بودند و منش حزب کمونیست فرانسه را سرلوحه خود قرار داده بودند. از میان آنها پل پوت شناخته‌شده‌تر بود که در سال ۱۹۹۸ درگذشت.

سقوط

اتاق شکنجه و تخته «واتربوردینگ» در موزه نسل‌کشی سلنگ در کامبوج.
القای حس خفگی با آب از روش‌های مرسوم اعتراف‌گیری خمرهای سرخ در فاصله سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹ میلادی در کامبوج بود.

اختلافات مرزی با ویتنام باعث شد تا پل‌پوت نیروهای خود را در سال ۱۹۷۸ به مرزهای ویتنام بفرستد. تجاوز نیروهای کامبوج با پاسخ شدید ویتنام مواجه شد و یک سال بعد پنوم پن پایتخت کامبوج در اختیار نیروهای ویتنامی قرار گرفت. حکومت دمکراتیک کامبوج سرنگون شد و حزب کمونیست میانه‌روی دیگری که طرفدار ویتنام بود جایگزین آن شد.

شخصیت‌های مهم در کادر خمرهای سرخ

• پُل پوت، معروف به «برادر شماره ۱»، رهبر خِمِرهای سُرخ.
• نون چه‌آ، معروف به «برادر شماره ۲»، ایدئولوگ ارشد و دست راست پل پوت.
• لنگ ساری، معروف به «برادر شماره ۳»، وزیر امور خارجه خِمِرهای سُرخ.
• خیو سامفان، رئیس‌جمهور کامبوج از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۹ میلادی.
• سام بیت، از ژنرال‌های خِمِرهای سُرخ.
• اینگ تریت، وزیر امور اجتماعی رژیم خِمِرهای سُرخ و همسر لنگ ساری.
• کنگ گک ایو، معروف به «داچ»، رئیس زندان مخوف تیول اسلنگ در رژیم خِمِرهای سُرخ.

منابع

• حکومت وحشت خمرهای سرخ در کامبوج