شاپرک غروب ماداگاسکار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

شاپرک غروب ماداگاسکار
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: بندپایان
رده: حشره
راسته: پروانه‌سانان
تیره: شاپرکان دم‌چلچله‌ای
سرده: Chrysiridia
گونه: rhipheus

شاپرک غروب ماداگاسکار (نام علمی: Chrysiridia rhipheus) نام یک گونه از تیره شاپرکان دم‌چلچله‌ای روز-پرواز است. این شاپرک، یکی از چشمگیرترین و جذابترین نوع از گونهٔ پروانه‌سانان است.[۱] شهرت این بید جهانی است و به همین دلیل وجههٔ کاملاً متمایزی در کتاب‌های مجموعه‌ای کلکسیون پروانه‌سانان دارد، کتاب‌هایی که مشهور به کتاب‌های میز قهوه هستند و به همین دلیل، بسیار مورد پسند گردآورندگان حشرات می‌باشند.[۲][۳] این حشره بسیار رنگارنگ است هر چند قسمت‌های رنگین‌تابی بال‌ها رنگدانه ندارند و بیشتر رنگ‌ها به واسطهٔ یک تداخل امواج مشاهده می‌گردند.[۴][۵] پهنای بال نوع بزرگسال این‌گونه ۷–۹ سانتیمتر (۲٫۸–۳٫۵ اینچ) می‌باشد.

درو دروری، نخستین شخصی بود که در سال ۱۷۷۳ این بید را توصیف کرد و در همان زمان این‌گونه را با در نظر گرفتن این موضوع که پروانه است، در سردهٔ فرانه‌ها قرار داد. یاکوب هابنر در سال ۱۸۲۳ این‌گونه را در سرده شاپرکان طبقه‌بندی نمود که بعدها و با اصلاحات مترادف صورت گرفته بر طبق نظریات رنه پریمور لسن در سال ۱۸۳۱، با نام واقعی شاپرک ماداگاسکاری نامیده گردید.[۶]

در ابتدا گمان بر این بود که خاستگاه اولیهٔ این شاپرک، چین و بنگال است،[۷][۸] اما بعدها مشخص گردید که در حقیقت بومی ماداگاسکار می‌باشد. شاپرک غروب ماداگاسکار، در اغلب نقاط جزیره و در تمام طول سال یافت می‌شود. در طی ماه‌های مارس و اوت جمعیت این حشره به حداکثر می‌رسد و کمترین پراکنش آنها هم در طی ماه‌های اکتبر و دسامبر می‌باشد. مادهٔ این شاپرک در حدود ۸۰ تخم می‌گذارد که محل آنها در زیر برگ‌های گونهٔ اومفیا می‌باشد.

لاروها تا اندازه‌ای سفید و زرد همراه با لکه‌های سیاه می‌باشند. پاهای آنها قرمز رنگ است که با مژک‌های سیاه ممزوج گردیده. ابریشمی که از دهان متورم آنها ترشح می‌شود به لاروها کمک می‌کند تا خودشان را بر روی برگ‌های هموار و صیقلی نگه دارند و در هنگام سقوط، مجدداً به سمت گیاه بازگردند. خود این ابریشم تولید شده توسط لاروها نیز کاملاً شناخته شده‌است. پس از ۴ پیش‌شفیرگی (شکل یک حشره بین دو پوست‌اندازی)، لاروها، شبکهٔ تنیده شدهٔ پیله را باز می‌کنند. کل فرایند شفیرگی ۱۷ تا ۲۳ روز به طول می‌انجامد.[۹] شاپرک غروب ماداگاسکار، تنها گونهٔ منحصربفرد از ۴ گونهٔ تغذیه کننده از گیاه اومفیا در ماداگاسکار می‌باشد، گیاهی که در حقیقت سمی است. اما طی فرایند جداسازی آلکالوئیدهای پیرولوزیدین، به مصرف تغذیه‌ای لاروها می‌رسد و باعث بقای آنها تا هنگام تولد و همچنین حفظ آنها در دوران بزرگسالی می‌گردد.[۱۰] هزاران شاپرک غروب ماداگاسکار در محدوده‌ای شرقی-غربی که محل رویش و نمو گیاه میزبان آنها است، مهاجرت می‌کنند.[۹]

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. Tait, Malcolm (2006-08-28). Animal Tragic: Popular Misconceptions of Wildlife Through the Centuries. Think Books. p. 38. ISBN 1-84525-015-X. Retrieved 2008-02-19.
  2. Smith, Neal G. (March 1983). "Host Plant Toxicity and Migration in the Dayflying Moth Urania". The Florida Entomologist. Florida Entomological Society. 66 (1): 76–85. doi:10.2307/3494552. ISSN 0015-4040. JSTOR 3494552. {{cite journal}}: Unknown parameter |laysource= ignored (help); Unknown parameter |laysummary= ignored (help)
  3. Griveaud, Paul (1963). "4". The Invertebrates of Madagascar (PDF). s.n. pp. 81–82. Archived from the original (PDF, 3.87 Mbit) on 4 March 2016. Retrieved 2008-02-19.
  4. Yoshioka, Shinya; Kinoshita, Shuichi (March 5, 2007). "Polarization-sensitive color mixing in the wing of the Madagascan sunset moth". Optics Express. Washington: Optical Society of America. 15 (5): 2691–701. doi:10.1364/OE.15.002691. PMID 19532506. Retrieved 2008-02-18.
  5. Prum, Richard O.; Quinn, Tim; Torres, Rodolfo H. (January 31, 2006). "Anatomically diverse butterfly scales all produce structural colours by coherent scattering" (PDF). The Journal of Experimental Biology. Cambridge: The Company Of Biologists. 209 (Pt 4): 748–765. doi:10.1242/jeb.02051. PMID 16449568. Retrieved 2008-02-16.
  6. Kirby, William Forsell (1897). A Hand-book to the Order Lepidoptera (PDF). Baldwin & Cradock. pp. 50–53. Retrieved 2008-03-21.
  7. Drury, Dru (2006-12-03) [1773]. Illustrations of Natural History, wherein are exhibited upwards of 240 figures of Exotic Insects. Printed for the author and sold by B. White. pp. 40 and 91. Retrieved 2008-06-18.
  8. Boisduval, Jean Alphonse; Achille Guénée (1857). Histoire naturelle des insectes: spécies général des lépidoptères (به فرانسوی). Roret. p. 12. Retrieved 2008-06-19.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ Catala, R. (1940). "Variations expérimentales de Chrysiridia madagascariensis Less. (Lep. Uraniidae)". Archives du Muséum national d'histoire naturelle. 17: Ph.D. Thesis.
  10. Kite, G. C.; Fellows, L. E.; Lees, D. C.; Kitchen, D.; Monteith, G. B. (1991). "Alkaloidal glycosidase inhibitors in nocturnal and diurnal uraniine moths and their respective foodplant genera, Endospermum and Omphalea". Biochemical Systematics and Ecology. Oxford: Pergamon Press. 19 (6): 441–445. doi:10.1016/0305-1978(91)90063-6. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |laydate= (help); Unknown parameter |laysource= ignored (help); Unknown parameter |laysummary= ignored (help)[پیوند مرده]

پیوند به بیرون[ویرایش]