اسحاق عذری بیگدلی

اسحاق عذری بیگدلی
زادهٔ	اصفهان
درگذشت	۱۷۷۱م/ ۱۱۸۵ق اصفهان
پیشه	شاعر
عنوان	اسحاق بیگ، عذری
خویشاوندان	آذر بیگدلی (برادر)

اسحاق‌بیگ بیگدلی شاملو مشهور و متخلص به عُذْری (؟ - ۱۷۷۱م) شاعر ایرانی دورهٔ زندی بود.

زندگی و شاعری

اسحاق‌بیگ فرزند آقاخان بیگدلی شاملو در سالی نامعلوم در اصفهان زاده شد، برادر کوچک‌تر لطفعلی‌بیگ آذر بود. «وی در انواع شعر توانایی داشت و غزل را خوب می‌سرود.» به زندگی‌نامه‌نویسی نیز روی آورد، اثری از او با عنوان تذکرهٔ اسحاق‌بیگ دربارهٔ زندگی و آثار شاعران معروف است و سه نسخهٔ خطی آن در کتابخانهٔ مدرسهٔ عالی مطهری موجود بوده‌است.
تذکره عذری بیگدلی مجموعه ای از اشعار شاعران فارسی زبان تا قرن دوازدهم هجری قمری است و حدود ۷۵۰۰ بیت است که در چهار بخش قصیده، غزل، قطعه و رباعی تنظیم شده است. بیشتر اشعار موجود در این تذکره، همان ابیات موجود در آتشکده آذر است، اما ابیاتی از شاعران معاصر عذری بیگدلی مانند عاشق اصفهانی، رفیق اصفهانی و ...در تذکره عذری دیده می شود که حتی در دیوان آن شاعران نیز ثبت نشده است. عذری در سال ۱۱۸۵ق در اصفهان و در جوانی درگذشت. در مراسم تشییع او افراد بسیاری شرکت داشتند و برادرش آذر نزد تابوت او این بیت را «می‌خواند و می‌گریست»:

کدامین ماه را یا رب در این محمل بود منزل؟

که محمل می‌رود از شهر و شهری از پی محمل

ماده‌تاریخ درگذشت او از نظمی تبریزی:

عذری که به اوستادی او		قول و غزلش دهد گواهی
آن نادره‌گو که بود عالم		بر فضل و کمال او مباهی
ناگه بگسست دل ز هستی		چون کار زمانه دید واهی
القصه:چو او از این گذرگه		بر جانب دوست گشت راهی
گفتند برای سال فوتش:		پیوسته به رحمت الهی

این تذکره در سال ۱۳۹۵ به تصحیح فاطمه سلحشور و دکتر احمدرضا یلمه‌ها توسط انتشارات راشدین به چاپ رسیده است.

جستارهای وابسته

• فهرست شاعران فارسی‌زبان