از پیدایش روم
از پیدایش روم (به لاتین: Ab Urbe Condita) که گاهی از آن با عنوان Ab Urbe Condita Libri (کتاب‌هایی از زمان تأسیس شهر)[یادداشت ۱] نیز یاد می‌شود کتابی بزرگ از تاریخ روم باستان است که بین سال‌های ۲۷ تا ۹ قبل از میلاد توسط تیتوس لیویوس، تاریخ‌نگار رومی، به زبان لاتین نگاشته‌شده‌است. این مجموعه کتاب، وقایع تاریخ روم از رسیدن آینیاس و پناهجویان جنگ تروآ به ایتالیا، تأسیس شهر روم در ۷۵۳ قبل از میلاد، براندازی پادشاهان روم در ۵۰۹ قبل از میلاد گرفته تا عصر خودِ لیویوس و دوران امپراتوری آگوستوس را در برمی‌گیرد. آخرین حادثه‌ای که لیویوس آنرا در کتابش ذکر کرده مرگ نرو کلادیوس دروسوس (فرزندخوانده آگوستوس) در سال ۹ قبل از میلاد است. حدود ۲۵ درصد کتاب (۳۵ کتاب از مجموع ۱۴۲) باقی‌مانده‌است. کتاب‌های باقی‌مانده حوادث از تأسیس روم تا سال ۲۹۳ ق. م و از ۲۱۹ تا ۱۶۶ ق. م را دربرمی‌گیرند.
ساختار[ویرایش]
از پیدایش روم در ابتدا مشتمل‌بر ۱۴۲ کتاب بود، سی و پنج‌تای آنان ــ کتاب‌های یکم تا دهم به‌همراه پیش‌گفتارشان و نیز کتاب‌های بیست و یکم تا چهل و پنجم ــ در شکلی قابل‌قبول برجای‌مانده‌اند. صدمه‌ای که در سده پنجم به یکی از دست‌نوشته‌های کتاب وارد شد سبب ایجاد فواصل[یادداشت ۲] زیاد در نوشته‌های کتاب‌های ۴۱ و ۴۳–۴۵ آن شد.
ترتیب زمانی[ویرایش]
کتاب ۱–۵: تأسیس افسانه‌ای شهر روم (از جمله پیاده‌شدن آینیاس در ایتالیا و تأسیس شهر توسط رومولوس)، دوران پادشاهان و جمهوری نوپا تا شکست آن از گالیایی‌ها در ۳۹۰ ق. م (در دسترس)
کتاب ۶–۱۰: جنگ‌ها با آیکوئی‌ها،[یادداشت ۳] وُلسکی‌ها،[یادداشت ۴] اتروسک‌ها و جنگ‌های سامنیتی تا ۲۹۲ ق. م (در دسترس)
کتاب ۱۱–۲۰: بازه زمانی از ۲۹۲ تا ۲۱۸ ق. م، مشتمل‌بر اولین جنگ کارتاژ
کتاب ۲۱–۳۰: دومین جنگ کارتاژ، از ۲۱۸ تا ۲۰۲ ق. م (در دسترس)
کتاب ۳۱–۴۵: جنگ با مقدونیه و دیگر جنگ‌ها، از ۲۰۱ تا ۱۶۷ ق. م، مشتمل‌بر دومین و سومین جنگ مقدونیه (در دسترس)
کتاب ۴۶–۷۰: از ۱۶۷ ق. م تا وقوع جنگ اجتماعی در ۹۱ ق. م
کتاب ۷۱–۹۰: جنگ داخلی میان سولا و ماریوس تا مرگ سولا در ۷۸ ق. م
کتاب ۹۱–۱۰۸: از سال ۷۸ ق. م تا پایان جنگ‌های گالی در ۵۰ ق. م
کتاب ۱۰۹–۱۱۶: از جنگ داخلی سزار تا قتل او در پانزدهم مارس (۴۹ تا ۴۴ ق. م)
کتاب ۱۱۷–۱۳۳: از قتل سزار تا جنگ اکتاویانوس و مارکوس آنتونیوس و مرگ دومی در ۳۰ ق. م
کتاب ۱۳۴–۱۴۲: از امپراتوری آگوستوس (اکتاویانوس) تا مرگ نرو کلادیوس دروسوس در ۹ ق. م
جستارهای وابسته[ویرایش]
یادداشت‌ها[ویرایش]
- ↑ توجه شود که در لاتین اسم مؤنث urbs به‌معنای «شهر» است اما در لاتین کلاسیک این اسم عموماً اشاره به شهر روم دارد. گفتنی‌است در اینجا چون urbs بعد از ab آمده، حالت آبلاتیو به خود گرفته و به‌صورت urbe درآمده‌است
- ↑ به لاتین Lacuna، شکاف یا فاصله‌ای است که بین دو حرف یا دو پاراگراف یک کتاب به‌وجود آمده‌است. این شکاف می‌تواند عمدی باشد (مانند جای خالی‌هایی که در سوالات امتحانی به دانش‌آموزان می‌دهند) و گاهی نیز غیرعمدی است و بر اثر فرسایش یا علل دیگر، برخی از کلمات محو می‌شوند
- ↑ Aequi
- ↑ Volsci
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Ab Urbe Condita Libri». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ مهٔ ۲۰۲۱.
- ادبیات لاتین
- تاریخ لاتین
- کتاب‌های تاریخی درباره روم باستان
- کتاب‌های لاتین سده ۱ (پیش از میلاد)
- کتاب‌های تاریخی سده ۱ (پیش از میلاد)
- نمودهای فرهنگی اسکندر کبیر
- نمودهای فرهنگی سیسرو
- نمودهای فرهنگی هانیبال
- نمودهای فرهنگی مارکوس یونیوس بروتوس
- نمودهای فرهنگی کراسوس
- نمودهای فرهنگی مارک آنتونی
- نمودهای فرهنگی پومپه
- نمودهای فرهنگی ورسینگتوریکس
- نمودهای آگوستوس در ادبیات
- نمودهای یولیوس سزار در ادبیات