باغ‌شمال

مختصات: ۳۸°۰۳′۲۵٫۴۹″ شمالی ۴۶°۱۸′۰۳٫۱۲″ شرقی / ۳۸٫۰۵۷۰۸۰۶°شمالی ۴۶٫۳۰۰۸۶۶۷°شرقی / 38.0570806; 46.3008667
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
باغ‌شمال
Map
نامباغ‌شمال
کشورایران
استاناستان آذربایجان شرقی
شهرستانتبریز
بخشمنطقهٔ ۳
اطلاعات اثر
کاربریکاخ
دیرینگیآق‌قویونلو
دورهٔ ساخت اثرآق‌قویونلو
بانی اثرسلطان یعقوب آق‌قویونلو
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبتثبت نشده
«عمارت قدیم» باغشمال تبریز، دورهٔ قاجار.
کلاه‌فرنگی باغ‌شمال
نقشه محلات تبریز -از جمله باغ‌شمال- در دوران مشروطه، سال ۱۹۰۸

باغْ‌شمُالْ یا باغ شازده (به زبان ترکی آذربایجانی: شازدا باغی) یا عشرت‌آباد یکی از باغ‌ها و کوی‌های تاریخی و معروف شهر تبریز است که در جنوب خاوری این شهر است. این باغ به دستور یعقوب آق‌قویونلو ساخته شده و در دوران صفوی و قاجار شاهزادگان میهمانی‌های خود را در آن برگزار می‌کردند. عباس میرزا و دیگر شاهزادگان قاجار در زمان شاهزادگی خود با ساختن ساختمان‌ها و کاخ‌های گوناگون در محوطهٔ باغ‌شمال بیشترین رونق و آبادانی را به آن بخشیدند به گونه‌ای که این باغ پس از عباس میرزا به «باغ شاهزاده» مشهور شد. در سال ۱۳۰۸ خورشیدی باغ‌شمال به تملک شهرداری درآمد و سرانجام برای گذشت زمان و فرسودگی و عدم رسیدگی ویران شد، همچنین ورزشگاه تختی نیز در بخشی از این باغ بزرگ و تاریخی ساخته شد.[۱]

سردر مجموعه تاریخی فرهنگی پارک باغشمال

فرهاد میرزا در این رابطه می‌نویسد:

طول باغ‌شمال تبریز یک هزار و پنجاه ذرع تبریز و عرض آن پانصد و بیست و چهار ذرع تبریز است.

اجزا و بناهای این مجموعه از این قرار بوده اند:

  • باغ بزرگ
  • باغ بادام
  • باغ گلستان
  • باغ فرهاد و شیرین
  • گلزار
  • عمارت قدیم (عمارت نایب‌السلطنه یا حرمخانه)
  • عمارت جدید
  • کلاه‌فرنگی
  • عمارت اعتضادیه[یادداشت ۱]
  • سردر[یادداشت ۲]

این عمارت در سال ۱۴۰۱ خورشیدی توسط شهرداری تبریز در حال بازسازی بوده‌است.[۲]

یادداشت[ویرایش]

  1. محل زندگی محمدعلی میرزا اعتضادالسلطنه (محمدعلی شاه بعدی) و برادرش در زمان ولایت عهدی پدرشان مظفرالدین میرزا (مظفرالدین شاه بعدی)
  2. سردرْ در ضلعِ شمالیِ مجموعه قرار داشته است.

پانویس[ویرایش]

  1. ذوقی، نیکنام، تبریز در گذر تاریخ.
  2. «شهردار: عمارت کلاه فرنگی تبریز احیا می‌شود». خبرگزاری ایرنا. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۲۲.

منابع[ویرایش]