گل‌کوچک
گل‌کوچک (در گفتار عامیانه: گل‌کوچیک)[۱] نوعی فوتبال خیابانی است که در ایران رایج است.[۲]
رواج[ویرایش]
گل کوچک از مهم‌ترین سرگرمی‌ها و ورزش‌های مورد علاقه چندین نسل از کودکان ایرانی بوده‌است.[۳] فوتبال تقریباً از دوره دبستان به بعد مورد توجه پسربچه‌های ایرانی است، به طوری که کمتر پسر نوجوانی است که این بازی برایش تفریح نباشد.[۴] ویژگی‌هایی مانند قابل دسترسی بودن با حداقل امکانات و گروهی‌بودن از عواملی است که آن را در ایران عامه‌پسند و همه‌گیر کرده‌است.[۵] البته در سالهای اخیر رواج گل کوچک در نسل جدید ایران با توجه به ظهور عصر اطلاعات کم شده‌است.[۱][۶][۷]
چگونگی[ویرایش]
گل کوچک معمولاً با ۲ الی ۴ بازیکن در هر تیم انجام می‌شود.[۸]
دروازه[ویرایش]
دروازه‌ها (گل‌ها) بسیار کوچک‌تر از ابعاد رایج هستند و حدوداً ۱۶۰ سانتی‌متر عرض و۱۰۰ سانتی‌متر ارتفاع دارند تا گل زدن سخت‌تر باشد.[۹] دروازه‌ها ممکن است دارای تور یا فاقد آن باشند.[۱] جنس دروازه‌ها معمولاً فلزی است و در صورتی که دروازه مهیا نباشد، با چیدن آجر، دروازه‌ها «کاشته می‌شود».[۱۰]
توپ[ویرایش]
توپ گل کوچک که «توپ‌پلاستیکی»[۱۱] یا «توپ‌دولایه»[۱۲] نامیده می‌شود، متشکل از دو توپ از جنس پلاستیک است که در درون یک دیگر «لایه شده‌اند».[۱۳] علت استفاده از توپ پلاستیکی این است که گل کوچک معمولاً روی زمین آسفالت بازی می‌شود و توپهای چرمی روی آن فقط غلت می‌خورند ولی توپ پلاستیکی روی زمین آسفالت هم سر می‌خورد و هم غلت و به این ترتیب انجام تکنیکهای خاص این بازی فقط با توپ پلاستیکی قابل انجام است.
برای لایه‌کردن توپ‌دولایه، ابتدا با استفاده از چاقو یکی از توپ‌ها با فرم خاصی پاره می‌شود و پس از تا کردن لبه‌های آن، توپ دیگر را درون آن فرومی‌کنند.[۱۴] دلیل لایه‌کردن توپ این است که توپهای پلاستیکی علاوه بر این که بسیار سبک هستند، ضخامت کمی دارند و به‌راحتی می‌ترکند، بنابراین لایه‌کردن برای افزایش وزن و عمر توپ انجام می‌شود.[۱۵][۱۶] همین‌طور لایه کردن توپ باعث می‌شود که جرم توپ به صورت چند لایه باشد و ثبات حرکت آن را بهتر می‌کند. گاه یک لایه برای چند توپی که می‌ترکند استفاده می‌شود و تا زمانی که پوسیده نشده کاربرد دارد.[۱۷] لایه‌کردن توپ به‌طوری که در هنگام بازی دچار مشکل نشود به مهارت نیاز دارد و معمولاً توسط افرادی که ماهرتر هستند انجام می‌شود.[۱۸] از مشکلات رایج توپ‌هایی که بد لایه می‌شوند می‌توان به بیضی‌کردن توپ، تاب‌دادن در هنگام شوت‌زدن و لق‌زدن لایه در هنگام چرخش اشاره کرد.[۱۹] برای مدتی در سالهای دهه شصت به دلیل کیفیت پایین توپهای پلاستیکی و نازکی زیاد توپهای سه‌لایه هم مرسوم شده بود.
اندازه توپ‌پلاستیکی، کمی از نصف یک توپ فوتبال استاندارد بزرگ‌تر است.[۲۰] رنگ توپهای گل کوچک، معمولاً راه‌راه سفید و بنفش یا سرخابی است.[۲۱][۲۲]
زمین بازی[ویرایش]
زمین بازی گل کوچک، معمولاً روی آسفالت کوچه‌ها و خیابان‌ها است، و همزمان با گذر خودروها بازی انجام می‌شود.[۲۳] بن‌بست‌ها به دلیل تردد کمتر خودروها مکان ایده‌آلی برای گل کوچک هستند.[۲۴] گاهی بازی در زمین‌های خاکی نیز انجام می‌شد، زمین‌هایی که اکنون جای خود را به چمن مصنوعی داده‌اند.[۲۵]
جستارهای وابسته[ویرایش]
یادکرد منابع[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- طلوعی، امیر (۲ شهریور ۱۳۹۲). «مرثیه‌ای برای گل کوچک: بچه‌های امروزی چه می‌فهمند از فوتبال!» (PDF). روزنامه اعتماد (۲۷۵۹): ۱۱.
- «اندر احوالات گل کوچیک» (PDF). خراسان شمالی. ضمیمه روزنامه خراسان ش. ۱۸۱۶۶ (۱۰۶۳): ۶. ۲۴ تیر ۱۳۹۱.
- محمّدنبی، حسین (۱۳۸۴). «پیش‌سخن». فوتبال در ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. شابک ۹۶۴-۳۹۷۹-۰۳۷-۱ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: length (کمک).
- Esfandi, Esfandiar (Décembre 2009). "Gol koochik, le football anecdotique". La Revue de Téhéran (به انگلیسی). Téhéran: la Fondation Ettelā'āt (49). Retrieved April 19, 2014.
{{cite journal}}: Check date values in:|تاریخ=(help)