پیش‌نویس:مرکز ترک اعتیاد استاندارد

شعارهایی مانند ترک اعتياد بدون درد، ترک اعتياد صددرصد تضميني، ترک اعتياد در يک روز!، هر روز در تبليغات رنگين و فريب‌دهنده رسانه‌ها ديده مي‌شود و گاهي اوقات افراد بدون تحقيق به کلينيک‌ها یا کمپ‌های ترک مراجعه مي‌کنند و نتیجه مطلوب نمی‌گیرند. درمان سوء‌‌مصرف یا اعتیاد فرآیندی پیچیده و زمان‌بر است. بسیاری از افراد در این فرآیند دچار لغزش می‌شوند.

ترک اعتیاد به تنهایی و در منزل هم کار آسانی نیست و توصیه نمی‌شود. بنابراین متخصصان مراجعه به یک مرکز ترک اعتیاد استاندارد – نه هر «سربازخانه»‌ای – را لازم و ضروی می‌دانند. در مراکز ترک و بازپروی معتبر، تک‌تک مراحل درمان تحت نظارت و مراقبت متخصصان پیش می‌رود و تمهیدات پزشکی لازم و نیز توجه عاطفی‌ای که فرد باید در فرآیند سخت و پیچیده‌ی غلبه بر اعتیاد دریافت کند، در اختیارش قرار می‌گیرد. {۱)

چهار مرحله درمان اعتیاد

برای درمان در مرکز ترک اعتیاد استاندارد باید چهار مرحله را پشت سر گذارند تا بتوان به زندگی سالم و هوشیارانه بازگشت. منابع علمی جهانی میگویند شکل و مدت زمان ترک و درمان اعتیاد و همچنین تجربه‌ی افراد در این فرآیند متفاوت و منحصربه‌فرد است، اما به طور کلی مراحل ترک در مرکز ترک اعتیاد معتبر عبارتند از: پذیرش، سم‌زدایی، بازپروری و حفظ بهبودی. {۲}

مرحله‌ی پذیرش مرحله‌ی ارزیابی وضعیت بیمار است که در مراکز حرفه‌ای ترک اعتیاد از سوی روانشناس صورت ‌می‌گیرد. یک ارزیابی جامع که در آن نوع درمان مختص بیمار مشخص می‌شود. سم‌زدایی با یک سری علائم ناخوشایند ناشی از قطع مصرف همراه است. در کلینیک ترک اعتیاد این مرحله با روان‌درمانی گسترده انجام می‌شود که هدفش تشخیص و از بین بردن رفتارهای اعتیادگونه، آموزش مکانیسم‌های مقابله و مهارت‌های جلوگیری از لغزش است. آخرین قدم از مراحل ترک در مرکز ترک اعتیاد، حفظ و مراقب از بهبودی است که با یک سری مراقبت‌های ویژه طولانی‌مدت از سوی متخصصانی همراه است که حامی بیماران هستند و به جهات مختلف به آنها کمک می‌کنند تا دچار لغزش احتمالی نشوند. {۳)

گروه‌درمانی

فرآیند بازپروری معمولاً با گروه‌درمانی همراه است؛ در واقع بخش جدایی‌ناپذیر مراحل ترک در مرکز ترک اعتیاد است. این گزینه‌ی درمانی به افراد مبتلا به اعتیاد فرصت تعامل با دیگرانی را می‌دهد که دردی مشترک دارند. کمبود اعتماد به نفس یکی از آسیب‌های اعتیاد است و بیماران در گروه‌درمانی متوجه می‌شوند که در این درد تنها نیستند. به اشتراک گذاشتن تجربه‌های شخصی به بیماران اجازه می‌دهد که هم اعتماد به نفس از دست رفته‌ی خود را ترمیم کنند و هم امید به بهبودی بیابند. این شکل حمایت اجتماعی همانطور که در زیست روزمره و عادی گونه‌ی ما واجب است، در فرآیند بهبودی نیز لازم و ضروری است. {۴}

ارزیابی درمان

درمان باید به طور منظم مورد ارزیابی قرار بگیرد؛ نیازهای شما در طول فرآیند درمان تغییر می‌کند. در روند همکاری با مشاور و روانشناس، یک سری مشکلات پنهانی رو می‌شود و دغدغه‌های جدیدی مطرح می‌شود. بنابراین با تغییر شما خوب است که روند درمانی‌تان نیز تغییر کند. اگر در برنامه‌تان با مشکل مواجه شوید و از پس کارهایتان برنیایید، باید برنامه‌تان تغییر کند که بتواند به شما کمک کند. اگر سرعت بهبودی‌تان رو به افزایش است، سرعت برنامه‌ هم باید تغییر کند. به همین خاطر در یک کمپ ترک اعتیاد استاندارد روند درمانی بیمار هر هفته ارزیابی می‌شود. {۵}

بهترین روش‌های ترک اعتیاد

راه‌های درمان اعتیاد باید با شخصیت و نیازهای معتاد تطابق داشته باشد. درمان اعتیاد یک فرآیند چندگانه است که شامل مداخلات مختلف فیزیکی، روانی، اجتماعی و روان‌شناختی می‌شود. درمان اعتیاد می‌تواند شخصی را از اعتیاد به مواد مخدر یا رفتارهای مضر دیگر نجات دهد.{۶)

اگر خود شخص معتاد تمایل به ترک نداشته باشد، احتمال موفقیت بسیار ناچیز است. پس در مرحله اول با کمک متخصصین و خانواده باید با استفاده از روش‌های روان شناختی در شخص معتاد «انگیزه» ایجاد کنیم تا با استفاده از روش‌های ایده‌آل مانند روان‌درمانی یا بستری در مرکز ترک اعتیاد معتبر، هرچه زودتر سم زدایی خود راانجام داده و مراحل درمان اعتیاد را آغاز کند. اکثر روانشناسان برجسته و کمپ‌های ترک اعتیاد استاندارد در سراسر جهان از برنامه‌‌های دوازده قدمی مانند الکلی‌های گمنام و معتادان گمنام برای ترک اعتیاد کمک می‌گیرند و بیماران خود را تشویق می‌کنند تا در جلسات بهبودی شرکت کنند. {۷)