پیش‌نویس:جنگروی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جنگروی نام طایفه ای است که اتابکان لر کوچک ازین طایفه می باشند.گروهی از محققین آنها را لرتبار[۱] و گروهی دیگر آنها را کردتبار[۲][۳] میدانند.ابن فوطی مورخ مشهور سده ۷ و ۸ ه.ق در کتاب الحوادث الجامعه که به واقعه قتل پنجمین اتابک لر کوچک و نوه شجاع الدین خورشید موسس سلسله اتابکان لر کوچک یعنی حسام الدین خلیل می پردازد وی را کردتبار معرفی میکند که این مسئله دلیلی بر کردتبار بودن طایفه جنگروی است.[۴][۵][۶] جنگروی خود شاخه ای از طایفه سلورزی محسوب می‌شود.[۱][۷] مسکن اولیه این طایفه مادانرود بود اما مدتی بعد برای یافتن چراگاه به منطقه چنگری کوچ کردند.[۱]

معنی لغوی جنگروی[ویرایش]

در تاریخ گزیده به قلم عبدالله مستوفی و تاریخ شرفنامه به قلم شرف الدین بدلیسی آمده است که جنگروی نام موضعی (مکان) در کول (دربند) مانرود بوده است.و همچنین در آن کول موضع های دیگری به نام لر و اوتری و غیره بوده است.و مردمانی که وارد این موضع ها می شدند به نام همین مکان ها مشهور می گشتند.[۸][۹][۱۰]

اتابکان لر کوچک[ویرایش]

در سال ۵۵۰ هجری قمری حسام الدین شوهلی از سوی سلجوقیان به فرمانروایی لرستان و قسمتی از خوزستان گماشته شد.[۱] پسران خورشید (یکی از اعضای طایفه جنگروی) که محمد و کرامی نام داشتند، به او پیوستند. شجاع الدین، نواده محمد، نیز به حسام الدین خدمت می‌کرد و شحنگی برخی از ولایات لر کوچک را به عهده داشت. بعد از مرگ حسام الدین شوهلی، شجاع الدین خورشید با استقلال به حکومت پرداخت. او به تدریج تمام لر کوچک را به تصرف درآورد و حکومتی ایجاد کرد که بیش از ۴ قرن حکمرانی کرد.[۱] حکومت اتابکان لر کوچک طولانی‌ترین حکومت ایرانی بعد از اسلام است.[۱۱] عباس اقبال نویسنده نامدار ایرانی در کتاب تاریخ مغول پنجمین اتابک لر کوچک حسام الدین خلیل را کردتبار دانسته و در صفحه ۴۵۰ نوشته است :" حسام الدین خلیل بار دیگر به لرستان آمد و با عزالدین گرشاسف که خواهر شهاب الدین سلیمانشاه ایوایی از روسای معتبر کرد را داشت به جنگ پرداخت و عزالدین را مغلوب ساخت ولی گرفتار جنگ با سلیمانشاه ایوایی گردید و بین این دو امیر کرد محاربات بسیار اتفاق افتاد "[۳][۲] که این خود دلیلی بر کردتبار بودن طایفه جنگروی است. آخرین فرمانروای لر کوچک شاهوردیخان بود که به دست شاه عباس اول کشته شد و حکومت اتابکان لر کوچک به پایان رسید.[۱] مقبره شجاع الدین خورشید امروزه زیارتگاه مردم لرستان تبدیل شده‌است.[۱]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ابوالفضل خطیبی. «اتابکان لرستان». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ عباس اقبال. «تاریخ مغول - مبحث لر کوچک». ص. ص ۴۴۹ و ۴۵۰. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ اقبال، عباس (۱۳۸۸). تاریخ مغول : از حمله چنگیز تا تشکیل دولت تیموری. تهران: انتشارات امیرکبیر. صص. ص ۴۵۰. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۰-۰۶۳۶-۸.
  4. الرازق، ابن الفوطي/كمال الدين عبد (۲۰۰۳-۰۱-۰۱). الحوادث الجامعة والتجارب النافعة في المائة السابعة (به عربی). Dar Al Kotob Al Ilmiyah دار الكتب العلمية. شابک ۹۷۸۲۷۴۵۱۳۴۴۲۴.
  5. ابن فوطی. «کتاب الحوادث الجامعه - ذکر قتل خلیل بن بدر الکردی». ص. ص ۱۵۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۹. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  6. ابن فوطی. «کتاب الحوادث الجامعه - ترجمه فارسی - ذکر قتل خلیل بن بدر کرد». ص. بخش دوم ص ۱۲۱. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)[پیوند مرده]
  7. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام noormags.ir وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  8. شرف الدین بدلیسی. «تاریخ شرفنامه - مبحث لر کوچک - تفکیک موضع جنگروی از موضع لر». از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  9. شرف الدین بدلیسی. «تاریخ شرفنامه - مبحث لر کوچک». ص. ص ۳۲. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  10. حمدالله مستوفی. «تاریخ گزیده - مبحث لر کوچک - موضع جنگروی». ص. ص ۵۴۹. از پارامتر ناشناخته |وب‌گاه= صرف نظر شد (|وبگاه= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  11. http://www.parsi.wiki/fa/wiki/topicdetail/c0b54be581314a39be49f19654467fd4