ویکیپدیا:نظرخواهی/نامگذاری در ابهامزدایی از مکانهای جغرافیایی
جمعبندی: بررسی بحث زیر نشان میدهد که هیچ گزینهای اجماع واضح به دست نیاورد اما به نظر میرسد که گزینهٔ اول (استفاده از پرانتز) بیشترین حامی را چه از نظر تعداد و چه از نظر درصد داشته باشد. با این حال میزان این حمایت به قدری نیست که این گزینه را دارای اجماع واضح و سایر گزینه ها را کاملاً مردود بدانیم.
شایان ذکر است که گزینهٔ اول در واقع همان چیزی است که همینک در رهنمود قواعد نامگذاری هم آمده («پرانتز تنها نویسهای است که میشود از آن برای جداسازی عبارت ابهامزدا استفاده کرد») اما بحث زیر در خصوص این که عنوان صفحههای موجود که از کاما استفاده میکنند، و نیز پیوندهایی که به آنها در متن دیگر مقالات هست و باز از کاما استفاده میکند، به چه شکلی باید تغییر بکند و آیا اصلاً میارزد که چنین تغییر گستردهای انجام بشود یا نه به اجماع نرسید و راهکار متقنی برای این منظور نیز ارائه نشد. لذا حتی اگر گزینهٔ اول را دارای اجماع بدانیم هم وضع نسبت به سابق تغییری نکرده (متن رهنمود همان است که بود) و راهکار عملی هم برای مرحلهٔ بعدی نداریم.
اگر در آینده نظرخواهی جدیدی راجع به این موضوع ایجاد شد، شایسته است که در آن بر نحوهٔ عملی تغییرات تمرکز بشود. — حجت/بحث
- ویکیپدیا:قهوهخانه/گوناگون/بایگانی ۲۴#برخی نامگذاریها
- ویکیپدیا:قهوهخانه/گوناگون/بایگانی ۴۲#همکاری در بازبینی
- بحث کاربر:Fatemi/بایگانی ۱۵#پیگیری انتقال عنوانها به شیوهٔ ابهامزدایی صحیح
- بحث ویکیپدیا:ابهامزدایی#نظرها
- استفاده از ویرگول به جای پرانتز برای ابهامزدایی جاینامهای غیرفارسی
- استفاده نادرست از ویرگول به جای پرانتز برای ابهامزدایی
- شهرستان یا ایالت یا استان
- کاربر:Hosseinronaghi
- درخواست راهنمایی از کاربر مهدی صفار در خصوص نامگذاری ابهامزدایی
- دست نگهدارید
رهنمود نامگذاری در ابهامزدایی دو شکل از ابهامزدایی را مشخص کردهاست:
- ابهامزدایی طبیعی: هنگامی از این روش استفاده میشود که عبارت جایگزینی وجود داشته باشد (مثل «کبد» و «جگر» برای تمایز کبد چرب و جگر چرب) یا عبارت دارای پسوند یا پیشوندی وجود داشته باشد (مثل زبان اسپانیایی بجای اسپانیایی) که غیر مبهم، رایج و واضح باشد.
- ابهامزدایی با پرانتز: یک کلمه یا عبارت ابهامزدا میتواند داخل پرانتز به عبارت دارای ابهام اضافه شود. عبارت یا کلمهٔ داخل پرانتز باید:
- یک دستهبندی عمومی باشد که موضوع را در بر میگیرد (تا جای ممکن باید از کاربرد اسم خاص خودداری کرد)، مثل مشتری (سیاره) یا باز (پرنده)، یا
- رشته یا زمینهٔ مورد استفادهٔ موضوع باشد، مثل قطر (هندسه) یا کشش (اقتصاد)، یاندرتاً صفتی در توضیح عنوان باشد.
این رهنمود همچنین ذکر میکند که برای ابهامزدایی از مکانهای جغرافیایی در ویکیپدیای فارسی از پرانتز (و نه کاما «،») استفاده میکنیم. اما در ویکیپدیای فارسی ابهامزدایی با کاما به وفور رخ دادهاست (هم در عنوان مقالهها، هم در متن پیوندهایی که به آن مقالهها داده شدهاست). این مسئله به خصوص برای نام مکانهای جغرافیایی (شهرها، روستاها و ...) که خارج از ایران قرار دارند رخ دادهاست. ذکر چند مثال مفید است: ابنیزر، نیو ساوت ولز (حومهٔ شهری در استرالیا)، سالاوات، روسیه (شهری در روسیه)، ونیز، لسآنجلس (شهرکی در ایالات متحده)، تریکو، اسپانیا (شهری در این کشور).
ریشهٔ این مسئله احتمالاً ترجمهٔ مقالهها از ویکیپدیای انگلیسی است؛ در ویکیپدیای انگلیسی از کاما برای ابهامزدایی مکانهای جغرافیایی استفاده میشود. بررسی مختصری که روی اسامی روستاهای ایالات متحده و روستاهای ایران انجام شد نیز نشان داده که در هر دو مورد ویکیپدیای انگلیسی در عنوان صفحهٔ مربوط از کاما بسیار استفاده کرده و از پرانتز خیلی کم استفاده کرده، در صورتی که ویکیپدیای عربی و آلمانی و فرانسوی و آذربایجانی و ایتالیایی و چند زبان دیگر، از پرانتز استفاده شدهاست (ر.ک بحث ویکیپدیا:نظرخواهی/نامگذاری در ابهامزدایی از مکانهای جغرافیایی#تخمین وضعیت فعلی ویکیپدیای فارسی).
برای این نظرخواهی، یک بررسی در منابع فارسی هم انجام شد تا ارزیابی بشود که منابع فارسی چگونه نام مکانهای جغرافیایی را ابهامزدایی میکنند. این بررسی عمدتاً توسط کاربر:Hanooz، کاربر:Hosseinronaghi و کاربر:Huji انجام شدهاست. نتیجهٔ این بررسی آن است که بین منابع مختلف در این زمینه توافق نظر وجود ندارد، و حتی گاه در یک منبع خاص نیز از جایی به جای دیگر روش ابهامزدایی تغییر کردهاست.
لطفاً پس از مطالعهٔ بخش «بررسی منابع» در زیر، به بخش نظرات بروید و نظر موافق یا مخالف خود را ثبت کنید.
بررسی منابع[ویرایش]
دانشنامهٔ ایران[ویرایش]
- شهرها را زیر هم آورده (اسپرینگفیلد ۱ و ۲) برای تفکیک همینها در نسخهٔ آنلاین از پرانتز استفاده کرده (اینجا)
دایرةالمعارف فارسی[ویرایش]
- در صفحهٔ ۳ از جلد دوم، عنوانهایی به این شکل آمدهاند که یعنی از کاما برای ابهامزدایی مکانهایی در ایران استفاده شده
- آباده، بخش حومه، شهرستان آباده
- آباده، ده
- آباده، شهر
- آباده، شهرستان
- در صفحهٔ ۷ از همان جلد، باز از کاما برای مکانهایی در ایران استفاده شده:
- ابراهیمآباد، ده، دهستان زهرا، بخش بوئین، شهرستان قزوین
- ابراهیمآباد، ده، مرکز دهستان مشکآباد، بخش فراهان، شهرستان اراک
- در صفحههای ۷۷ و ۷۸ برای تفکیک انواع معانی آذربایجان، مدخلهای چنین نامگذاری شده (باز با کاما):
- آذربایجان، ایالت سابق، لغ ایران [توضیح Huji: در این دانشنامه «ل» مخفف شمال است تا با «ش» که مخفف شرق است قاطی نشود)
- آذربایجان، استان، استان سابق، لغ ایران
- آذربایجان، انقلاب [به «انقلاب آذربایجان تغییرمسیر میدهد]
- آذربایجان، موزهی [کذا؛ به موزهای در تبریز اشاره میکند]
- آذربایجان شرقی
- آذربایجانی شوروی
- آذربایجان غربی
دانشنامهٔ ایران زمین[ویرایش]
دایرةالمعارف بزرگ اسلامی[ویرایش]
- آستارای آذربایجان و گیلان زیر هم آمده بدون هرگونه ابهامزدایی در نامشان +
- اما مهمتر آن که در فهرست مدخلهای جلد ۱ اسم این دو به این شکل آمده: «آستارا(شهر)» و «آستارا(شهرستان)» که یعنی از پرانتز برای ابهامزدایی استفاده شده
- شهرستان آباده و شهر آباده زیر هم آمده بدون هرگونه ابهامزدایی در نامشان شهرستان و شهر
- اما مهمتر آن که در فهرست مدخلهای جلد ۱ اسم این دو به این شکل آمده: «آباده» و «آباده، شهر» که یعنی از کاما برای ابهامزدایی استفاده شده
- مشابه مورد قبل، در فهرست مدخلهای جلد ۱۶ چهار مورد به این شکل فهرست شدهاند:
- «تهران، جامع» راجع به مسجد جامع تهران
- «تهران، مسجد امام» که موضوعش مشخص است
- «تهران، مسجد شاه» که موضوعش مشخص است
- «تهران، کنفرانس» راجع به کنفرانس تهران
- از همه جالب تر این که استان تهران و شهر تهران، هیچکدامشان مدخلی در این دائرهالمعارف ندارند!
- مشابه موارد قبل، در فهرست مدخلهای جلد ۹ دو مورد آمده با عناوین «اصفهان» (راجع به شهر) و «اصفهان، بیات» (راجع به آواز بیات اصفهان). در متن جلد اولی به همان شکل «اصفهان» نامگذاری شده اما دومی به شکل «اصفهان، بیات» ذکر شده (و بعد به دستگاه همایون ارجاع داده)
فرهنگنامه ایران[ویرایش]
در فرهنگنامه ایران در این لینک برای ابهامزدایی از نام دارا (شاه) و دارا (شهر) از پرانتز استفاده شده است. -- Hosseinronaghi (بحث) ۷ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۱۱ (UTC)
فصلنامه تحقیقات جغرافیایی[ویرایش]
در این مقاله برای ابهامزدایی از پرانتز استفاده شده است: دهستان شیروان(شهرستان بروجرد) و همچنین در این مقاله برای ابهامزدایی از پرانتز استفاده شده است: اراضی شهری دوگنبدان (گچساران) -- Hosseinronaghi (بحث) ۱۱ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۱:۳۵ (UTC)
مقالهها[ویرایش]
- این مقاله در مجلهٔ رسانه از ترکیب اضافی استفاده کرده و کسره هم به کار برده و نوشته: «آرلینگتونِ تگزاس»
- این مقاله در مجلهٔ تازههای جهان بیمه نیز از ترکیب اضافی استفاده کرده و نوشته: «آرلینگتون ویرجینا»
- این مقاله در مجلهٔ رویدادها و تحلیلها از حرف اضافهٔ «در» استفاده کرده و نوشته: «آرلینگتون در ویرجینا»
- این مقاله در مجلهٔ تازههای جهان بیمه (مهر ۱۳۷۶) از کاما استفاده کرده و نوشته: «... ایستگاه نیروی دریایی آمریکا در آرلینگتون، ویرجینیا با برج ایفل در پاریس ارتباط برقرار میکند ...»
- این مقاله در مجلهٔ کتاب ماه علوم و فنون (مرداد ۱۳۸۲) از کاما استفاده کرده و نوشته: «... تألیف: ادوارد ام لواندوفسکی (انجمن علوم رایانه، آرلینگتون، ویرجینا، آمریکا) ...»
- این مقاله در مجلهٔ ایراننامه (بهار ۱۳۷۱) از چند روش برای نام یک مکان استفاده کرده! دو جا نوشته «واشنگتن، دی. سی.» و یک جا هم نوشته «واشگتن (دی سی)
- این یکی مقاله در مجلهٔ ایراننامه (پاییز ۱۳۶۹) همان مکان را نوشته «واشنگتن دی. سی.»
- و این یکی مقاله در مجلهٔ ایراننامه (پاییز ۱۳۸۴) همان مکان را نوشته «واشنگتن دی سی»
- این مقاله در مجلهٔ نامه علم و دین (پاییز ۱۳۸۶) هم نوشته «واشنگتن دی. سی.»
- این مقاله در مجلهٔ درسهایی از مکتب اسلام از ترکیب اضافی استفاده کرده و نوشته: «اسپرینگفیلد ایالت ایلینویز»
- این مقاله در مجلهٔ گستلانه هم از ترکیب اضافی استفاده کرده و نوشته: «اسپرینگفیلد ماساچوست»
- این مقاله در مجلهٔ مطالعات خاورمیانه هم از ترکیب اضافی استفاده کرده و نوشته: «اسپرینگفیلد در ایالت ویرجینیا»
- این مقاله در مجلهٔ رشد معلم هم از ترکیب اضافی استفاده کرده و نوشته «نجفآباد اصفهان» (یادآوری کنم که نجفآباد در ایران زیاد داریم)
- این مقاله در مجلهٔ مطالعات تاریخی هم برای مورد ۲۳۱ نوشته «نجفآباد اصفهان» که مشخصاً برای ابهام زدایی بوده
- این مقاله در مجلهٔ یغما (آذر ۱۳۵۳) از ترکیب اضافی استفاده کرده و نوشته «شاپورآباد اصفهان»
- این مقاله در مجلهٔ توسعه مدیریت (آذر ۱۳۷۸) در مطلبی با عنوان آستین، مأوای تکنولوژی پیشرفته/ اکسپانسیون، ژوئیه 1999 از پرانتز استفاده کرده است. آستین (مرکز ایالت تگزاس)
منابع برخط[ویرایش]
- ویکیجو (همان دانشنامه دانشگستر) از پرانتز استفاده کرده: آرلینگتون (ویرجینیا)
- در همین وبگاه از پرانتز چند جای دیگر هم استفاده شدهاست. نمونهها: و آرلینگتون (تکزاس)، اسپرینگ فیلد (ایلینوی) و اسپرینگ فیلد (ماساچوست).
- جامنیوز از ترکیب اضافی استفاده کرده: آرلینگتونِ تگزاس (کسره از بنده است)
- ایران جوان (مجله برخط فارسی) از خط تیره استفاده کرده: آرلینگتون - تگزاس
نظرات[ویرایش]
پیشنهاد اول: فقط استفاده از پرانتز[ویرایش]
- مزیتها:
- همنوا با شیوهٔ ابهامزدایی نوشتارهاست و ایجاد قاعدهٔ جدید نمیکند.
- در منابع فارسی بیش از کاما متداول است.
- ثبت پیوند به صورت
[[اسم شهر (عبارت ابهامزدایی)|]]
باعث خروجی تمیزی میشود که عنوانش فقط «اسم شهر» است (مثلاً خروجیِ دستور[[حسنآباد (اقلید)|]]
چنین است: حسنآباد) - پرانتز در بیشتر ویکیپدیاهای بزرگ رایج است (ویکیپدیای انگلیسی عملاً یک استثناست)
- معایب:
- تعداد خیلی زیادی صفحه باید به روش جدید تغییرنام داده شوند و پیوندهایشان در نوشتارها نیز باید به عنوان جدید اصلاح شود.
- مقالههایی که از این به بعد با ابزار «بهویکیفا» ساخته شوند احتمالاً باز از کاما استفاده خواهند کرد و هر از گاه نیاز به انتقال و ویرایش جدید خواهد بود.
- گاهی ابهامزدایی نیاز به بیش از یک بخش دارد؛ با کاما این را میشود به صورت «فلان، شهر بهمان، کشور چنین و چنان» انجام داد، ولی این کار فقط با پرانتز ممکن نیست.
- موافق موافق رهنمود اول (پرانتز) Hosseinronaghi (بحث) ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۸ (UTC)
- موافق پرانتز تزویرپران عنوان است. رتور (بحث) ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۴۰ (UTC)
- اگر نام مقاله در enwiki دارای دو ویرگول بود: از [نام۱، واحد تقسیمات کشوری نام۲، نام۳] به [نام۱ نام۲ (نام۳)]
- اگر نام مقاله در enwiki دارای پرانتز و ویرگول بود: از [نام۱ (عبارت ابهامزدا)، نام۲] به [نام۱ نام۲ (عبارت ابهامزدا)] رتور (بحث) ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۱۳ (UTC)
- موافق منطقی ترین حالت ممکن همین است. Hootandolati(بحث) «یکشنبه،۱۲ اسفند ۱۳۹۷، ساعت ۱۸:۴۲ (ایران)» ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۱۲ (UTC)
- موافق رضا خزایی (بحث) ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۴۷ (UTC)
- موافق روال رایج در فارسی میم میم صاد (بحث) ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۵۴ (UTC)
- @میم میم صاد: به منابع مرتبط و معتبر برای اثبات رواج هم پیوند دهید.-- SunfyreT ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۵۹ (UTC)
- موافق استفاده از کاما در فارسی با انگلیسی متفاوت است. بنا بر مشاهدات شخصی اربران معمولی فارسی این مدل نوشتن را به خوبی متوجه نمیشوند.کاوه خوشحال (بحث) ۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۵۷ (UTC)
- موافق تصور میکنم استفاده از کاما مستقیماً از ترجمههای انبوهی صورت میگیرد که از ویکی انگلیسی انجام شده و این تعدد مقالههای اینچنینی هم از نتایج ترجمههای گسترده و مقالههای خرد است. به نظرم حالت پرانتز برای ما بهتر از کاما باشد، چندان ندیدهام منابع فارسی با کاما بنویسند. احمد | گفتگو ۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۴۰ (UTC)
- موافق به نظرم راحتتر میشود خواند Mardetanha (بحث) ۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۴۳ (UTC)
- موافق با احترام.Babooneh 🌼 (بحث) ۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۴۶ (UTC)
- مخالف
اصولا رهنمودها الزام آور نیست و باید با عقل سلیم حل اختلاف کرد.از کاما هم بتوان استفاده کرد.SunfyreT ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۲۵ (UTC) - موافق فعلاً این نظر بهآفرید را از همه موجهتر دیدهام. البته با گزینهٔ یکدستی به نفع کاما هم در مرتبهٔ بعدی موافقم چون کلاً طرفدار یکدستی در شیوهٔ نامگذاری نامهای جغرافیایی هستم. Wikimostafa (بحث) ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۱۲ (UTC)
- مخالف.استفاده از کاما هم مجاز باشد. Poya-P (بحث) ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۳۴ (UTC)
- موافق الان ماییم مقاله میخوانیم. پس فردا وسایل منزل نوههامان ممکن است به ویکی نیاز داشته باشند. وقتی چند الگو باشد احتمال خطا میرود. معلوم نیست خطاهای رایانشی چند سال دیگر چه اثراتی داشته باشند.شاید کسی بخاطر همین موضوع بمیرد. ابوالقاسم رجبی (بحث) ۱۶ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۴ (UTC)
- موافق ٪ مرتضا (بحث) ۱۸ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۰۷ (UTC)
- مخالف پرانتز برای ابهامزدایی مربوط به سایر اشیا و مفاهیم استفاده میشه و استفاده از پرانتز برای ابهامزدایی مکانهای جغرافیایی صحیح نیست. مثال: انار (میوه)، انار (کرمان) (شهری در استان کرمان)، انار (مشگینشهر) دهی در بخش مشکین غربی شهرستان مشکینشهر. --دوستدار ایران بزرگ ۲۱ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۰۹ (UTC)
پیشنهاد دوم: استفادهٔ همزمان از پرانتز و کاما[ویرایش]
- مزایا:
- تعداد زیادی از نوشتارهای مناطق جغرافیایی خارجی نیاز به انتقال و اصلاح پیوند ندارد.
- ابزار «بهویکیفا» همینک با این روش هماهنگ است.
- ابهامزداییِ چند قسمتی به سادگی ممکن است (مثلاً به صورت «فلان، شهر بهمان، کشور چنین و چنان»)
- معایب:
- باید در رهنمود یک قاعدهٔ جدید تعریف کنیم.
- دو روش (پرانتز و کاما) به طور همزمان وجود دارد و این باعث ناهماهنگی عنوان مقالهها شدهاست.
- استفاده از کاما در بررسی متون، به اندازهٔ استفاده از پرانتز رایج به نظر نمیرسد.
- موافق من با ویرگول موافق هستم، چون تعداد انبوهی مقاله به این صورت وجود دارد، دلیلی نمیبینم N تعداد مقاله به پرانتز منتقل شود، استفاده از پرانتز را میتوان در مقالههای مربوط به ایران استفاده کرد. --Kasir بحث ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۲۰ (UTC)
- موافق--MohamadReza(بحث) ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۳۴ (UTC)
- موافق AbDaryaee (بحث) ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۰۴ (UTC)
- موافق موافق با نظر کاربر کثیر / مقالات تمامی کشورهای جهان هم اکنون یک دست هستند MSes T / C ۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۵۰ (UTC)
- موافق با بررسی نوشتارهای سایر ویکیها به نظر میرسد برای آنها نیز ظاهراً یکدستی خاصی وجود ندارد اما به نظرم در حال حاضر که برای ابهامزدایی نوشتارهای غیرمرتبط با مکانهای جغرافیایی از پرانتز استفاده میشود برای تمایز بهتر و دقیقتر و همینطور حفظ یکدستی کنونی بهتر است برای مکانهای جغرافیایی از کاما استفاده گردد. — Fajr18 (بحث) ۱۳ اسفند ۱۳۹۷، ساعت ۱۴:۰۵ (UTC) ۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۰۵ (UTC)
- موافق هم کاما مجاز باشد و هم پرانتز SunfyreT ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۲۸ (UTC)
- مخالف عنوانهای دارای ویرگول وقتی در متن دیگر مقالهها قرار گیرند، برای حذف ویرگول نیاز به پوشاندن عنوان دارند. این عنوانها در آینده مشکلزا خواهند شد. رتور (بحث) ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۵۶ (UTC)
- مخالف اصلاً این نباید جزو گزینهها میبود چون حالت فعلی همین است؛ اگر هیچکدام از گزینههای مطرحشده اجماع نمییافتند میرسیدیم به همین حالت که البته به نظر من اصلاً مطلوب نیست و موجب پریشانی چهرهٔ مقالات دانشنامه و گیج شدن کاربران هنگام نامگذاری خواهد بود. Wikimostafa (بحث) ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۰۲ (UTC)
- موافق هم کاما و هم پرانتز مجاز باشد. Poya-P (بحث) ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۳۰ (UTC)
- مخالف مجاز بودن هم پرانتز و هم کاما، برخی از الگوها را که فرضشان ابهامزدایی با کاما برای استخراج قسمتی از نام مکان جغرافیایی است دچار مشکل جدی میکند (مثلا قسمت مراکز شهرستان را در الگو:شهرستان میسیسیپی، آرکانزاس ببینید.). به همین دلیل بهتر است این پیشنهاد ناموفق جمعبندی شود. Mensis Mirabilis (بحث) ۱۰ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۴۹ (UTC)
پیشنهاد سوم: فقط استفاده از کاما[ویرایش]
- مزایا:
- کار ترجمه از ویکیپدیای انگلیسی را تسهیل میکند (چون روش ابهامزدایی در آن ویکی، کاما است) و استفاده از ابزار «بهویکیفا» هم میتواند به شکل فعلی ادامه یابد
- در انتها همهٔ عنوانها هماهنگ خواهند بود (برخیشان پرانتز و برخیشان کاما نخواهند بود)
- ابهامزداییِ چند قسمتی به سادگی ممکن است (مثلاً به صورت «فلان، شهر بهمان، کشور چنین و چنان»)
- معایب:
- کلی مقاله که الان اسمشان با پرانتز هست باید منتقل بشوند
- در متن هزاران صفحهٔ دیگر هم پیوندهایی به این مقالهها داریم و ویرایش متن همهٔ این مقالهها کاری عبث است
- مخالف
اصولا رهنمودها الزام آور نیست و باید با عقل سلیم حل اختلاف کرد.از پرانتز هم بتوان استفاده کرد.--SunfyreT ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۲۷ (UTC) - موافق با این گزینه هم موافقم مخصوصاً اگر تعداد مکانهایی که صرفاً با پرانتز قابل ابهامزدایی نیستند زیاد باشد. Wikimostafa (بحث) ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۲۲ (UTC)
- موافق جدای از مزایای استفاده از کاما (مثل سادگی و ابهام نداشتن در موارد ابهامزدایی چندگانه)، الان هم اینکه تعداد عظیمی از مقالات، ردهها و الگوها بر پایه این روش هستند، و هم برخی از الگوهایی که از ویکی انگلیسی وارد کردهایم کلا با فرض ابهامزدایی با کاما کار میکنند. یعنی اگر بخواهیم رویهای غیر از این را برگزینیم، مقدار بسیار زیادی کار رباتیک و وقت از کاربران خواهد گرفت. بنابراین تا زمانی به طور شفاف ثابت نشود که ابهامزدایی با کاما خلاف دستور زبان فارسی است من با این گزینه موافقم. Mensis Mirabilis (بحث) ۱۰ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۵۶ (UTC)
- موافق این شیوه تنها شیوه رایج در ویکیپدیای انگلیسی هست اما خارج از ویکیپدیا نیز متون پارسی از همین شیوه (استفاده از ویرگول برای نامهای جغرافیایی) بسیار استفاده میکنند. ویکیپدیای انگلیسی حتی برای شهرهای بزرگ ایران مثل en:Arak,_Iran از این شیوه استفاده کرده. در سایر ویکیپدیاها شامل وینارایی (که رباتیک است) (مثل war:Arak,_Iran)، اردو (مثل ur:پاناما سٹی، فلوریڈا)، ترکی (مثل tr:Panama City, Florida، tr:Firuzabad, Luristan Eyaleti)، زبان ساختگی ایدو (io:Panama City, Florida)، مالایی (مثل ms:Firuzabad, Malayer، ...) از این شیوه استفاده شده. --دوستدار ایران بزرگ ۲۱ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۰۱ (UTC)
- مخالف کاما برای توضیح مضاعف در داخل پرانتز قابل قبول است ولی بصورت مفرد خیر -- Hootandolati(بحث) «چهارشنبه،۱ خرداد ۱۳۹۸، ساعت ۰۲:۱۵ (ایران)» ۲۱ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۲۱:۴۵ (UTC)
پیشنهاد چهارم: پرانتز برای ایران، کاما برای غیرایران[ویرایش]
مزایا:
- تعداد زیادی از نوشتارهای مناطق جغرافیایی خارجی نیاز به انتقال و اصلاح پیوند ندارد.
- ابزار «بهویکیفا» همینک با این روش هماهنگ است.
- مکانهای ایران که خودمان یا دستی یا با ربات از روی جداول ساختهایم با پرانتز و مکانهای باقی دنیا که عمدتاً یا دستی و یا با بهویکیفا از ویکیپدیای انگلیسی ترجمه کردهایم با کاما است و نیازی به تغییر عنوان و اصلاح پیوند در مقالات نیست.
- با توجه به رواج نامگذاری مکانها در کشورها میتوان این مرز جغرافیایی را بهبود بخشید.
معایب:
- دو روش (پرانتز و کاما) به طور همزمان وجود دارد و این باعث ناهماهنگی عنوان مقالهها شدهاست.
- اگر در جهان بیرون از ویکی بین کشورها در نامگذاری تفاوت هست لازم نیست در ویکی فارسی به طور زوری و مکانیکی این تفاوت ها از بین برود.--1234 (بحث) ۱۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۰۴ (UTC)
- موافق-- SunfyreT ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۵۲ (UTC)
- @Sunfyre: لطف میکنید یک بخش مزایا و معایب (مثل باقی موارد) ایجاد کنید؟ — حجت/بحث ۱۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۰:۳۰ (UTC)
- موافق مشکلات استفاده از پرانتز، برای مکانهای خارجی است و در حال حاضر این رویه برای شهرها و روستاها به خوبی کار میکند. Mensis Mirabilis (بحث) ۱۰ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۵۰ (UTC)
- برای نامگذاری جاها در کشوری مثل آمریکا مقررات و عرف وجود دارد. این ربطی به ویکیپدیای انگلیسی یا زبان انگلیسی ندارد. هیئت نامهای جغرافیایی آمریکا وجود دارد که شیوه نامه ای ارایه کرده برای این کار. لازم نیست در ویکی فارسی چرخ از نو اختراع شود همین دستور العمل اجرا شود چرا که در جهان واقع هم اینطور است. --1234 (بحث) ۱۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۰۳ (UTC)
پیشنهادهای دیگر[ویرایش]
یک پیشنهاد احتمالی دیگر، استفاده از ترکیب اضافی است. مثلاً به جای حسنآباد (اقلید) بنویسیم حسنآباد اقلید و به جای آرلینگتون (تگزاس) بنویسیم آرلینگتون تگزاس. راستش در متون فارسی، این روش رایجترین است (هم از پرانتز و هم از کاما رایجتر است). اما عیب مهمش این است که کلی صفحه باید منتقل بشوند و کلی متن باید اصلاح بشود که کار عبثی است. — حجت/بحث ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۰۸ (UTC)
- سلام. این روش شاید در متون رایجتر باشد، که هم خواناتر است و هم سکتهٔ پرانتز و ویرگول را ندارد، ولی به عنوان روشی برای انتخاب عنوان نمیشود مورد استفاده قرار بگیرد، چرا که اصل اصلی و اصولی و اساسی نامگذاری این است که عنوان نوشتار نام موضوع مقاله باشد. نام آن محل حسنآباد خالی و آرلینگتون خالی است و ترکیب اضافی در عنوان نادرست است. Saeidpourbabak (بحث) ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۲:۲۶ (UTC)
- ایجاد مرز جغرافیایی هم مناسب است، مثلا مکانهای آمریکا صرفا با کاما و مکانهای ایران صرفا با پرانتز.-- SunfyreT ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۰۰ (UTC)
- @Sunfyre: آخر در عمل چیزی که رخ داده این است: مکانهای ایران (که خودمان یا دستی یا با ربات از روی جداول ساختهایم) با پرانتز، مکانهای باقی دنیا (که عمدتاً یا دستی و یا با بهویکیفا از ویکیپدیای انگلیسی ترجمه کردهایم) با کاما! یعنی مرز را داریم دور ایران میکشیم :) — حجت/بحث ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۵ (UTC)
- خب همین خوب است دیگر!-- SunfyreT ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۳۰ (UTC)
- @Huji: این پیشنهاد شما یکی از تبعات مهمش سخت شدن درک ویکی پدیا برای ماشین ها است. کاما ویرگول را ماشین یک جوری سر در می آورد اما پیشنهاد شما هزینههای زیادی در آینده برای فرزندان مان دارد. ابوالقاسم رجبی (بحث) ۱۶ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۸ (UTC)
- @Rajabi.abolghasem: شاید؛ شاید هم نه (ماشینها در یادگیری این مسائل خیلی دشواری ندارند). اما اولویت ما در ویکی، راحتیاش برای ماشینها نیست؛ اولویت آن است که انسانها بتوانند از آن بهترین بهره را ببرند. — حجت/بحث ۱۶ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۲۱ (UTC)
- @Huji: وقتی یکنواخت باشد مطمئنا همه بهتر متوجه می شوند، بعلاوه ماشین ممکن است چشم یک نابینا باشد، مقالات امکان افزودن صدا هم دارند؟ابوالقاسم رجبی (بحث) ۱۶ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۴۹ (UTC)
- @Rajabi.abolghasem: کاربران میتوانند نسخهٔ صوتی ضبط کنند و بارگذاری کنند (ر.ک ویکیپدیا:ویکیپروژه نوشتارهای صوتی) — حجت/بحث ۱۶ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۱:۲۸ (UTC)
- @Sunfyre: آخر در عمل چیزی که رخ داده این است: مکانهای ایران (که خودمان یا دستی یا با ربات از روی جداول ساختهایم) با پرانتز، مکانهای باقی دنیا (که عمدتاً یا دستی و یا با بهویکیفا از ویکیپدیای انگلیسی ترجمه کردهایم) با کاما! یعنی مرز را داریم دور ایران میکشیم :) — حجت/بحث ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۵ (UTC)
- ایجاد مرز جغرافیایی هم مناسب است، مثلا مکانهای آمریکا صرفا با کاما و مکانهای ایران صرفا با پرانتز.-- SunfyreT ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۴:۰۰ (UTC)
- رهنمود
چیزی که در رهنمود توشته شده نه بر اساس ترجمه بوده و نه بر اساس اجماع [۱]. هنوز هیچ اجماعی برای استفاده از پرانتز وجود ندارد. --دوستدار ایران بزرگ ۲۳ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۳۱ (UTC)
- @Doostdar: چرا بر اساس اجماع بوده. اجماع انواعی دارد (ر.ک وپ:اجماع به خصوص وپ:اجماع از طریق ویرایش) و یکی از انواعش وپ:سکوت است. از زمانی که آن بند در رهنمود افزوده شد تا زمان این نظرخواهی، مورد چالش نبودهاست و در این نظرخواهی هم اجماعی علیه آن حاصل نشدهاست. در نتیجه دوست داشته باشیم یا نه، فعلاً این بند جزئی از رهنمود است.
- توجه کنید که من در اینجا دارم نمیگویم که باید همهٔ عنوانها به حالت پرانتز منتقل بشوند. دارم میگویم که یک رهنمود داریم اما در مورد اجرایی کردنش مسیر مشخصی پیش رو نداریم و مشکلاتش را هم نتوانستهایم مرتفع کنیم. اما حق نداریم بگوییم که این رهنمود را نداریم، یا حاصل اجماع نیست. الزامی نداریم که اجماع حتماً از طریق نظرخواهی حاصل بشود. — حجت/بحث ۸ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۲۶ (UTC)
ایرادهای بررسی منابع[ویرایش]
@Hanooz، Huji و Hosseinronaghi: بررسی منابع به درستی انجام نگرفته است. در بررسی منابع برخط که انجام دادم شاهد استفاده از خط تیره برای جدا کردن نام شهر و کشور بودم از وبگاه الف. همچنین در وبگاه کجارو که یکی از بهترین وبگاههای گردشگری فارسی است از ویرگول استفاده شده مثال: استانبول، ترکیه https://www.kojaro.com/2015/8/16/10252/turkey-guide-travel/. حتی در مواردی از نقطه ویرگول استفاده شده مثال: استانبول؛ ترکیه https://www.kojaro.com/2015/7/27/5961/how-to-get-from-the-istanbul-ataturk-airport-to-your-hotel/. در یکی دیگر از وبگاههای گردشگری فارسی به نام لستسکند از ویرگول به فراوانی استفاده شده مثال: توکیو، ژاپن [۲]. حتی در خود ویکیپدیای فارسی هم میبینیم در متن مقالات گاهی از ویرگول برای نام شهرها استفاده شده مثال: یوکوهاما در مقاله متروی یوکوهاما. --دوستدار ایران بزرگ ۲۵ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۱۸ (UTC)
- @Doostdar: خود ویکیپدیا که منبع معتبری نیست. اما کجارو و الف را به فهرست بیفزایید. (یا اگر برایتان دشوار است بگویید من میافزایم). — حجت/بحث ۲۵ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۴۳ (UTC)
- @Huji: لطفا این وبگاه ها رو به فهرست بیفزایید و در مورد ویکیپدیا هم چه اصراری داریم بگوییم معتبر نیست؟! حتی وبگاه کجارو توسط پالایه به عنوان هرزنگاری تشخیص داده شد. ویکیپدیا هم چه معتبر باشه یا نامعتبر یک وبگاه بزرگ و یک مرجع آنلاینه و از این گذشته مدخلهای ویکیسفر فارسی هم از روی ویکیپدیا نامگذاری شده مثل voy:fa:سنت چارلز، میزوری و voy:fa:پالم کوست، فلوریدا. --دوستدار ایران بزرگ ۲۵ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۳۳ (UTC)
- کجارو خودش از ویکیپدیا کپی میکند. الف هم منبع ضعیف است. Hanooz ۲۵ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۳۵ (UTC)
- چند مثال بیشتر از وبگاه کجارو:
- کجارو خودش از ویکیپدیا کپی میکند. الف هم منبع ضعیف است. Hanooz ۲۵ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۳۵ (UTC)
- @Huji: لطفا این وبگاه ها رو به فهرست بیفزایید و در مورد ویکیپدیا هم چه اصراری داریم بگوییم معتبر نیست؟! حتی وبگاه کجارو توسط پالایه به عنوان هرزنگاری تشخیص داده شد. ویکیپدیا هم چه معتبر باشه یا نامعتبر یک وبگاه بزرگ و یک مرجع آنلاینه و از این گذشته مدخلهای ویکیسفر فارسی هم از روی ویکیپدیا نامگذاری شده مثل voy:fa:سنت چارلز، میزوری و voy:fa:پالم کوست، فلوریدا. --دوستدار ایران بزرگ ۲۵ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۳۳ (UTC)
- https://www.kojaro.com/2017/12/25/139756/راهنمای-خرید-شانگهای/
- https://www.kojaro.com/2019/5/13/177844/رستوران-غذای-دریایی-بالی/
- https://www.kojaro.com/2019/5/19/177877/5-amazing-beaches-within-reach-baku-azerbaijan/
- https://www.kojaro.com/2019/4/10/177640/جاذبه-گرا/
- https://www.kojaro.com/2019/3/22/177566/پارک-باکو/
--دوستدار ایران بزرگ ۲۵ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۵۹ (UTC)
قابلیت اجرا[ویرایش]
در این بخش خوب است راجع به قابلیت اجرای پیشنهادها، بیشتر بحث کنیم. فرض کنید که پیشنهاد اول مورد اجماع قرار گرفت و بنا شد همیشه از پرانتز استفاده کنیم. آیا حجم عظیم انتقالهایی که باید صورت بگیرد، مانعی در اجرای آن نخواهد بود؟ آیا ادامهٔ ترجمهٔ مقالهها با کمک توویکیفا و ابزار آزمایشی ترجمه، که هر دوشان در حدی که من میدانم پیوندهای کاما دارد تولید میکنند، جلوی اجرایی شدن بند تصویب شده را نخواهد گرفت؟
توجه کنید که همین ایراد برای پیشنهاد سوم هم وجود دارد.
منظور این که با پدیدهای روبرو هستیم که در آن یک شکاف خیلی عمیق در نحوهٔ نگارش وجود دارد و تغییرش و هماهنگ کردنش کلی زحمت دارد. باید به طور خاص بحث کنیم که آیا هماهنگ کردن نگارش نام مکانهای جغرافیایی به زحمتش میارزد یا نه؟ یعنی دقیقاً چه فایدههایی دارد و چه ضررها و زحمتهایی دارد. — حجت/بحث ۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۱۰ (UTC)
- نه تنها نمی ارزد بلکه کار ویکی پدیا این نیست. ما باید نگاه کنیم جامعه چه می گوید همان را استفاده کنیم نه این که بدعت گذاری کنیم.--1234 (بحث) ۱۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۰۷ (UTC)
- از یک طرف، به طور اصولی با حرف شما موافقم. از طرف دیگر، این دیدگاه شما را در عمل مجبوریم نقض کنیم. این شبیه مشکلی است که در ویکیپدیا:ترجمه عنوانها در ویکیپدیا هم توضیح دادم؛ از یک دیدگاه عملگرا، نمیشود منتظر ماند تا منابع فارسی برای تمام مفاهیم واژهسازی کنند. به طور مشابهی، از یک دیدگاه عملگرا، نمیشود منتظر ماند تا منابع فارسی شیوهنامههای درست و درمان ابداع کنند و جا بیندازند بعد ما تبعیت کنیم.
- یعنی یکی از ابعاد بحث ما در اینجا، بعد اصولگرایی در مقابل عملگرایی است. و من هم مثل شما یک جایی در این طیف قرار دارم.
- یک بعد دیگر هم دارد البته، که بعد انعطافگرایی در مقابل تعصبگرایی است. تعصبگرایانهاش میشود این که «باید یک شیوه وجود داشته باشد و فقط و فقط همان استفاده بشود» (حالا چه این شیوه از منابع بیاید [اصولی] و چه از اجماع یک عده کاربر غیرمتخصص ویکی [عملگرایانه]». انعطافگرایانهاش میشود این که «باید با وجود چند شیوه به طور همزمان ساخت و نباید یک شیوه را زورچپان کرد، اما محل کاربرد هر شیوه بهتر است مشخص بشود» (که باز منشأ شیوهها میتواند از هر یک از دو روش به دست بیاید). — حجت/بحث ۱۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۳۷ (UTC)
- اگر چیزی وجود ندارد که خوب ایجاد شود. ولی اگر وجود دارد دیگر جای بدعت وجود ندارد. این الان درست شد؟
- تمایز فارسی و غیرفارسی را متوجه نمی شوم. مثلا در مورد آمریکا آن هیات نامگذاری مربوط به همه زبانهاست حتی اگر به اسپانیولی هم بخواهد استفاده شود همان است (نه؟)1234 (بحث) ۱۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۱:۰۷ (UTC)
- @Sicaspi: عزیز در این بحث در خصوص ابهام زدایی نامگذاری در زبانهای مختلف ویکی پدیا نوشتهام. دیکسون میزوری در انگلیسی Dixon, Missouri در اسپانیایی Dixon (Misuri) در ایتالیایی Dixon (Missouri) و در عربی ديكسون (ميزوري) نوشته شده است. عمده ویکی پدیاهای بزرگ برخلاف ویکی انگلیسی برای ابهام زدایی در خصوص حتی شهرهای آمریکا از پرانتز استفاده کرده اند — پیام امضانشدهٔ قبلی را Hosseinronaghi (بحث • مشارکتها) در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۱۷ نوشتهاست.
- @Sicaspi: مسئله همین است که اگر وجود ندارد و قرار است ایجاد بشود، آیا ما (یک سری آدم غیرمتخصص ویکینویس) آیا باید آن را ایجاد کنیم؟ اصلاً این حق را به خودمان باید بدهیم یا نه؟ — حجت/بحث ۱۵ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۳۹ (UTC)
- حجت ممنون. متوجه شدم. پاسخ شما چیست؟1234 (بحث) ۱۸ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۲۸ (UTC)
- @Sicaspi: اول این که در بالا پیام یک نفر دیگر با من قاطی شده بود؛ درستش کردم. از نو بخوانید تا سوء تفاهم پیش نیاید (مثال میزوری از بنده نبود، البته مثال درستی است).
- دوم این که پاسخم به کدام پرسش را میخواهید؟ — حجت/بحث ۱۸ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۱۷ (UTC)
- حجت ممنون. متوجه شدم. پاسخ شما چیست؟1234 (بحث) ۱۸ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۲۸ (UTC)
به نظر من یک آمار گرفته شود و تعداد دقیق مقالهها و ردههای مکانهای جغرافیایی (خارج ایران) ابهامزداییشده با پرانتز و کاما مشخص گردد. با این آمار خیلی بهتر تصمیم میشود گرفت، زیرا به نظر من مهمترین فاکتور در این نظرخواهی همین قابلیت اجرا است. Mensis Mirabilis (بحث) ۱۰ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۱۵ (UTC)