مرتضی خسروانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مرتضی خسروانی
وفادارینیروهای مسلح ارتش شاهنشاهی ایران
شاخه نظامینیروی هوایی
سال‌های خدمت١٣۴٢–؟
درجهسپهبد
رکن یکم و رکن چهارم نیروی هوایی
رئیس رئیس دادرسی ارتش
دوره مسئولیت
١٣٣٠ – ١٣۴٢
پادشاهمحمدرضا پهلوی
اطلاعات شخصی
زاده١٢٨۴
محلات ایران
درگذشتهنامعلوم

مرتضی خسروانی (١٢٨۴، شهرستان محلات – نامعلوم) سپهبد نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی ایران بود.

زندگی حرفه‌ای[ویرایش]

مرتضی خسروانی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی وارد دانشکده افسری شد و پس از اتمام دوره، برای گذراندن دوره‌های هوانوردی به فرانسه و سپس برای انجام دوره‌های تکمیلی به کشورهای‌ ایتالیا و انگلیس اعزام شد. [۱]

خسروانی در سال ١٣٣٠ با درجه سرهنگی رئیس رکن یکم و همچنین رکن چهارم نیروی هوایی ارتش شد. چهار سال بعد، یعنی در سال ۱۳۳۴ به فرمان‌دهی تیپ مقدماتی با درجه سرتیپی و بعد از آن به فرمان‌دهی تیپ فنی منصوب شد و در مدت کوتاه و با تلاش‌هایی که از خود نشان داد، به عنوان معاون نیروی هوایی انتخاب گردید. [۲] او در سال ۱۳۳۸ سرلشگر شد و دو سال بعد به ریاست دادرسی ارتش منصوب شد. [۳]

در سال ۴۲ نیز مفتخر به گرفتن درجه سپهبدی شد. وی که افسر شریفی بود، با وجدان پاک و آگاهی به پرونده‌ها رسیدگی می‌کرد و به غرض‌ورزی ساواک و کارکنان آن سازمان اعتنایی نمی‌کرد [۴]

در ‌این زمان که او هنوز رئیس اداره دادرسی ارتش بود، اختلاف نظراتی بین او و سپهبد نصیری ، رئیس شهربانی به وجود آمد؛ به طوری که مشاجره و اختلافات آن‌ها به بن‌بست رسید و سرانجام کار آن‌ها به شاه واگذار شد. شاه نیز از بین ‌این دو، سپهبد نصیری را برگزید و ‌این موجب برکناری سپهبد خسروانی از سمتش شد و با همین درجه بازنشسته گردید.

زندگی شخصی[ویرایش]

مرتضی خسروانی به سال ١٢٨۴ در محلات بدنیا آمد. پدر او میرزا هاشم محلاتی از ثروتمندان محلات بود. او چهار برادر با نام‌های شهاب‌الدین،خسرو ،عطاالله و پرویز داشت که همه دارای مناصب نظامی و سیاسی بودند.

  • شهاب‌الدین خسروانی از چهره‌های سیاسی سال‌های ۱۳۲۰–۱۳۳۲ و نماینده مجلس بود و از همفکران محمد مصدق، و با مصدق روابط حسنه داشت.
  • خسرو خسروانی ، سفیر ایران در کشورهای آمریکا، مصر، آلمان و همچنین نماینده دولت سابق ایران در سازمان ملل متحد بود.
  • عطاالله خسروانی دبیرکل حزب ایران نوین بود و همزمان در راس وزارتخانه‌های کار و کشور قرار داشت.[۵]
  • پرویز خسروانی سپهبد ارتش شاهنشاهی ایران و به مدت پنج سال به معاونت نخست‌وزیری و سرپرستی سازمان تربیت بدنی در کابینهٔ هویدا رسید.

منابع[ویرایش]

  1. کابینه حسنعلی منصور به روایت اسناد ساواک. تهران: انتشارات مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. ١٣٨۴. ص. ۴۹۰.
  2. عاقلی، باقر (١٣٨۴). شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران. ج. ۱. تهران: نشر گفتار و نشر علم. ص. ۶۱۵.
  3. الموتی، مصطفی (١٣۶٨). ایران در عصر پهلوی. ج. ۵. لندن: پکا. ص. ۲۴۷.
  4. الموتی، مصطفی (١٣٧۶). بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷. ج. ۴. لندن: پکا. ص. ۲۴.
  5. ظهور و سقوط سلطنت پهلوی. انتشارات اطلاعات. تهران. ۱۳۶۹