محمد پناه

محمد پناه
فرمانده نظامی مجاهدین افغان در پنجشیر , سالنگ ها و نهرین
دوره مسئولیت ۱۹۷۰ – ۱۹۹۴
فرمانده کْل نیرو های جبهه متحد برای نجات افغانستان بر ضد طالبان
دوره مسئولیت ۱۹۹۴ – ۱۹۹۵
اطلاعات شخصی
زاده	۱۳۳۶ ولایت پنجشیر، دولت اسلامی افغانستان
درگذشته	۲۴ حوت ۱۳۷۳ ولسوالی پغمان، ولایت کابل
حزب سیاسی	جمعیت اسلامی افغانستان
پیشه	فرمانده نظامی
قومیت	تاجیک
وبگاه	Facebook
خدمات نظامی
سال‌های خدمت	۲۵
درجه	دگر جنرال
یگان	قطحه متحرک
جنگ‌ها/عملیات‌	جنگ مجاهدین افغانستان بر علیه قوای شوروی ،‌ فتح کابل ،جنگ های داخلی افغانستان ،جنگ بر علیه تروریستان (طالبان)

جنرال محمد پناه یکی از برجسته ترین فرماندهان نظامی افغانستان بود. وی یکی از فرماندهان تحت امر احمد شاه مسعود قهرمان ملی افغانستان بوده است ، و سالها بر علیه تهاجم شوروی ها در افغانستان جنگید. محمد پناه پس از شکست دادن متواتر روس ها در میدان های گرم نبرد، به یک چهره افسانوی در میان مجاهدین تبدیل شد. وی مسوولیت نیرو های خاص مجاهدین را در گذرگاه سالنگ به عهده داشت. جنرال های روس در صحبت های شان از وی به عنوان جنرال پناه و از دره سالنگ به عنوان دره مرگ یاد آوری مینمودند. سر انجام در ۲۴ حوت ۱۳۷۳ وی با دو همراهش در درگیری نفس گیر با طالبان در ولسوالی پغمان ولایت کابل کشته شد.

زنده گی نامه

ژنرال محمد پناه فرزند محمد امیر، یکی از چهره های تاب ناک و درخشان جهاد و انقلاب اسلامی، در سال 1336 هجری خورشیدی در دهکده ی سفید چهر ولایت پنجشیر تولد گردید.

محمد پناه علوم دینی را در مدرسه ی سفید چهر، نزد عالمان دینی آن دیار فرا گرفت و در سال 1357، توسط رژیم کمونیستی جبراً به عسکری جلب و به ولایت هرات اعزام گردید، ولی محمد پناه از همان روز های نخست، با درک وضعیت با روحیه ی رزم جويانه علیه حاکمیت دست نشانده آماده گردید و به صفوف اولین تشکل نیروهایی جهادی دره پنجشیر پیوست و تحت قیادت قهرمان ملی کشور شهید احمد شاه مسعود علیه رژیم کمونیستی وقت به فعالیت نظامی پرداخت. محمد پناه با روحيه ی ايثار و از خود گذری در مدت كوتاهی، استعداد توانايي و كار هايي نظامي خويش را تبارز داد و در صفوف ده ها تن از مجاهدين راه خدا به تصرف پايگاه ها و فتح مراكز بزرگ نظامی ارتش متجاوز روسی در پنجشير، سالنگ ها، تخار، بغلان، پروان، و كاپيسا ادامه داد.

در سال 1359 به حيث فرمانده گروپ های متحرك تعیين گرديد و در دفع ترد دو تهاجم بزرگ و نيرومند قشون سرخ در درۀ پنجشير، نقش برجسته و تعيين كننده را ايفا کرد.

محمد پناه در اوج حملات خونین قشون سرخ بر درۀ پنجشیر، فرماندهی قرارگاه چمالورده  را که یکی از پایگاه های مهم مجاهدین در جنگ علیه اشغال گران به شمار میامد؛ عهده دار بود که با هم سنگران اش ضربات خرد کننده ی را بر پیکر دشمن متجاوز وارد نمودند.

محمد پناه درسال 1361 به حیث فرمانده عمومی سالنگ ها از سوی رهبری جبهه تعیین گردید و در مدت سه سال فرماندهی خویش، چندين عمليات و حملات رویارویی را علیه نيرو هاي متجاوز شوروی وقت طرح وعملی کرد که با نیروهای تحت امر اش، صد ها عراده وسایط زریهی وثقلیه دشمن را منهدم، صد ها ميل سلاح متجاوزین را غنيمت و ده ها تن از افسران و عساکر شوروی را به اسارت در آورد.

حماسه آفرینی های محمد پناه در درۀ سالنگ زبان زد عامه ی مردم افغانستان شد و نشانه ی از شجاعت مجاهدین در سطح کشور وجهان گردید که حتی قشون سرخ شوروی، وی را به نام ژنرال پناه و درۀ سالنگ را به نام درۀ مرگ یاد می کردند.   ضربات سنگین ژنرال پناه و نیروهای تحت فرماندهی اش بر عساکر قشون سرخ و دولت دست نشانده کمونیستی وقت، باعث آن گردید بود که رژیم دست نشانده کمونیستی، پناه را در محکمه ی به اصطلاح اختصاصی و انقلابی، به اعدام غیابی محکوم به مجازات کرد که اقدام مذکور، نمایانگر افتضاح ودرماندگی سران رژیم کمونیستی وقت گردید و باعث محبوبیت بیشتر از پیش پناه نزد مجاهدین و مردم مسلمان افغانستان شد.

ژنرال محمد پناه در جنگ های مختلف که در برابر بزرگ ترين ماشين نظامی دنيا، فاتح نبرد گردیده بود؛ به حيث فرمانده رشيد، با استعداد و مبتكرشناخته شد.

ژنرال محمد پناه در سال 1364 به خاطر طرح واجرای حملات بر نیروهای متجاوز ودست نشانده ی شوروی وقت، عازم ولایت بغلان گردید و مرکز فرماندهی خویش را در مناطق کوهستانی نهرین ایجاد کرد و مدت یک سال در آن ولایت مصروف سوق واداره قوت های مجاهدین بود.

ژنرال پناه در فتوحات گارنیزیون فرخار، گارنیزیون کلفگان، فرقه نهرین، فتح شهر تالقان مرکز ولایت تخار و چندین عملیات چریکی دیگر در صفحات شمال کشور نقش برجسته و سرنوشت ساز را ایفا کرد.

پس از اخراج قشون سرخ از کشور و گسترش ساحات تحت کنترول مجاهدین، ژنرال پناه به حیث فرمانده نخستین واحد تشکیلات مرکزی اردوی دولت اسلامی افغانستان تعیین  و در تسخیر باقیمانده مناطق ولایت تخار، فرماندهی بخشی از جنگ های متعددی را به عهده داشت که سبب فتح خواجه غار ولایت تخار ولسوالی های خان آباد و دشت ارچی ولایت کندز گردید.

پناه در پيروزی انقلاب اسلامی و فتح کابل نقش كليدی وتعيین كننده داشت، پس از تصرف مراكز عمده يي رژيم در جبل سراج، چاريكار و بگرام به حيث اولين قوماندان نيرو هايي جهادي فاتح، داخل كابل گرديد و در استحكام و تقویت پايه های دولت اسلامی افغانستان نقش مهم وارزنده یی را عهده دار گرديد.

پناه در طول سه سال کاری اش در دولت اسلامی افغانستان در جبهات ولایات کاپیسا، پروان، بامیان، بغلان و کابل فرماندهی بخشی از نبرد های دفاعی از مردم بی دفاع را بر عهده داشت و به مثابه ی يک فرمانده متين و جدی عمل نمود و در برابر متجاوزین وتروریستان مقاومت و ايستادگی بی نظیری نمود. پناه هيچ گاهی از مبارزه ی برحق خسته نگرديد، صادقانه رزميد وهمواره حماسه آفريد. 

آخر زنده گی

وی در سنگر مبارزه بر ضد طالبان تروریست در نبرد رویاروی، شب 24 حوت سال 1373، با دو تن ازهم سنگران اش، هریک 'داکتر محمد امین' و 'محمد عرفان' کشته شدند.

پناه در اوج شهرت، محبوبیت وقدرت ، به گونه ی فقیرانه و اما ظفرمندانه زندگی کرد. از متاع دنیا جز نام نیکو، تقوا، پرهیزگاری، ایثار وفداکاری چیزی دیگری از وی بجا نمانده است.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Mohammad Panah». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ مارس ۲۰۲۱.