شیرمحمد درخشنده توماج

شیرمحمد درخشنده توماج
زادهٔ	۲ فروردین ۱۳۲۷ یلمه سالیان، ایران
درگذشت	۲۹ بهمن ۱۳۵۸
علت مرگ	ترور
تحصیلات	لیسانس علوم انسانی
محل تحصیل	دانشگاه اصفهان
پیشه	فعال سیاسی رهبر ستاد خلق ترکمن
حزب سیاسی	سازمان چریک‌های فدایی خلق کانون فرهنگی و سیاسی خلق ترکمن ستاد خلق ترکمن
جنبش	اعتراضات ۵۸ ترکمن‌ها
مکتب	کمونیسم مارکسیسم–لنینیسم

شیرمحمد درخشنده توماج (۲ فروردین ۱۳۲۷ – ۲۹ بهمن ۱۳۵۸) فعال سیاسی کمونیست ایرانی بود. وی از اعضای سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران، کانون فرهنگی و سیاسی خلق ترکمن و ستاد خلق ترکمن بود که رهبری اعتراضات ترکمن‌ها را برعهده داشت. او در بهمن‌ماه ۱۳۵۸، به‌دستور صادق خلخالی اعدام شد.

زندگی

شیرمحمد درخشنده توماج در تاریخ ۲ فروردین ۱۳۲۷ در در بندر ترکمن زاده شد. او در رشتهٔ مهندسی کشاورزی فارغ التحصیل از دانشگاه شیراز بود و در زمان حکومت پهلوی، به‌علت فعالیت سیاسی توسط ساواک دستگیر شد و یک سال زندانی بود.

فعالیت‌ها

توماج، فعال سیاسی کمونیست و هوادار سازمان چریک‌های فدایی خلق بود. او کمی بعد از انقلاب ۱۳۵۷، با کمک همراهانش شوراهای دهقانی را در ترکمن‌صحرا تأسیس کرد و گسترش داد. توماج همچنین از رهبران اعتراضات ترکمن‌ها در سال ۱۳۵۸ بود که منجر به سرکوب گسترده و دستگیری رهبران و اعدام آنان شد.

اعدام

در ۱۸ بهمن سال ۱۳۵۸، پاسداران جمهوری اسلامی، چهار تن از رهبران خلق ترکمن به نام‌های توماج، مختوم، واحدی و جرجانی را شبانه دزدیدند، و پس از اِعمال شکنجه‌‏های در روز ۲۹ بهمن ۱۳۵۸ آنها را اعدام کردند؛ و جسدشان را در ۱۲۵ کیلومتری جاده بجنورد رها کردند. اگرچه صادق خلخالی نقش داشتن در این اعدام‌ها را رد می‌کرد اما معلوم شد که این اعدام‌ها به‌دستور او و به‌دست سپاه پاسداران انجام شده‌است.

جستارهای وابسته

• فهرست اعدام‌شدگان سرشناس به فرمان صادق خلخالی

پیوند به بیرون

• شیرمحمد درخشنده توماج در بنیاد عبدالرحمن برومند