شورش ایرانیان بر علیه خلافت اموی

شورش ایرانیان بر علیه خلافت اموی از دوره فتنه دوم از خلافت یزید بن معاویه آغاز شد.حکومت بنی امیه،به علت ظلم و برخورد نژاد پرستانه با مردم غیر عرب و خصوصا ایرانیان،مورد نفرت شدید ایرانیان بود‌.

در قیام مختاریان مختار بعد کشته شدن حسین بن علی و نیرو هایش توسط امویان مختار دست به شورش زد. مختار اول طرفدار جمع کرد ایرانیان برای انتقام حسین بن علی به سپاه مختار پیوستند و ده ها هزار ایرانی از جمله کیان ایرانی و بسیار ایرانی دیگر در سپاه مختار بودند. یکی از آنها کیان ایرانی بود که از یاران مختار بود که توانست سربازان اموی مانند عمر بن سعد،شمر بن ذالجوشن،خولی بن یزید اصبحی را بکشد و سرانجام در جنگ زبیریان کشته شد.بعد از شکست مختار قیام ایرانیان توسط امویان به طور خونین سرکوب شد.پس از این سرکوب،امویان با سیاست رعب و وحشت و کشتار و شکنجه، توسط والیانی چون حجاج بن یوسف حکومت خود را در عراق و ایران مستحکم کردند و توانستند از ایجاد قیام هایی چون سابق جلوگیری کنند.البته قیام های دیگری وجود داشتند که توسط ایرانیان پشتیبان میشدند.یکی از خطرناک ترین شورش های دیگری که علیه خلافت اموی درگرفت،شورش یزید بن مهلب از سرداران خود دولت اموی بود که برای کسب قدرت و گرفتن خلافت،با تصرف بصره و تسلط بر فارس و کرمان و اهواز،علیه امویان شورش کرد.بسیاری معتقدند یزید هرگز بدون پشتیبانی مردمان به ستوه آمده ی این نواحی که اغلب ایرانی بودند نمیتوانسته این شورش را راه بیندازد و با سیاست و زیرکی،مردمانی را که خودش قاتل آنها بود،پشت سر خود آورده بود.زیرا یزید بن مهلب به خاطر کشتار مردم گرگان و آسیاب روان ساختن از خون آنها معروف بود.و پشتیبانی مردم ایرانی از چنین کسی نشانه اوج نفرت مردم و خواستشان برای انتقام از ستم های بنی امیه بود.

در دوره هشام بن عبدالملک،زید بن علی در کوفه قیام کرد و اکثر حامیان او را شیعیان و ایرانیان تشکیل میدادند و پس از سرکوب خونین و کشته شدن زید،پسرش یحیی در خراسان قیام کرد و مورد استقبال مردم خراسان قرار گرفت.ولی قیام او نیز چندی طول نکشید که به شکلی خونین سرکوب و خودش هم کشته شد.مردم خراسان به خاطر او و پدرش،تا یکسال هر کودکی متولد میشد یحیی و یا زید اش می نامیدند.پس از مرگ هشام و پایان حکومت نسبتا طولانی اش،خلافت اموی رو به تضعیف شدن نهاد تا اینکه در دوره مروان دوم ابو مسلم خراسانی جنبش سیاه جامگان را با کمک عباسیان تشکیل داد. عباسیان و سیاه جامگان ادعا می کردند که از نوادگان عباس بن عبدالمطلب هستند و می خواهند انتقام خون فتنه دوم را بگیرند پس به خاطر همین ایرانیان و شیعیان با عباسیان متحد شدند و برعلیه امویان شورش کردند سرانجام مروان دوم در نبرد زاب از لشکر ایرانیان و عباسیان شکست خورد و کشته شد و خلافت امویان از بین رفت و نیرو های ایرانی در این شکست نقش داشتند.