تکنولوژی گرافیک اینتل

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پردازنده Core i5 با گرافیک HD یکپارچه ۲۰۰۰

تکنولوژی گرافیک اینتل[۱] (GT) [الف] نام جمعی مجموعه‌ای از پردازنده‌های گرافیکی یکپارچه (IGP) تولید شده توسط اینتل است که بر روی همان بسته یا قالب واحد پردازش مرکزی (CPU) تولید می‌شوند. اولین بار در سال ۲۰۱۰ با نام Intel HD Graphics معرفی شد و در سال ۲۰۱۷ به Intel UHD Graphics تغییر نام داد.

Intel Iris Graphics و Intel Iris Pro Graphics سری‌های IGP هستند که در سال ۲۰۱۳ با برخی از مدل‌های پردازنده‌های Haswell به عنوان نسخه‌های با کارایی بالا HD Graphics معرفی شدند. Iris Pro Graphics اولین کارت در این سری بود که از DRAM تعبیه شده استفاده کرد.[۲] از سال ۲۰۱۶ اینتل با انتشار Kaby Lake از این فناوری به عنوان Intel Iris Plus Graphics یاد می‌کند.

در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۱۳، گرافیک یکپارچه اینتل، در واحد، ۶۵ درصد از کل محموله‌های پردازنده‌های گرافیکی رایانه شخصی را تشکیل می‌داد.[۳] با این حال، این درصد نشان دهنده پذیرش واقعی نیست زیرا تعدادی از این واحدهای ارسال شده به سیستم‌هایی با کارت‌های گرافیک مجزا ختم می شوند.

تاریخ[ویرایش]

قبل از معرفی Intel HD Graphics، گرافیک‌های یکپارچه اینتل به عنوان بخشی از معماری Hub اینتل در پل شمالی مادربرد تعبیه شده بود. آنها با نام Intel Extreme Graphics و Intel GMA شناخته می‌شدند. به عنوان بخشی از طراحی پلتفرم کنترلر هاب (PCH)، پل شمالی حذف شد و پردازش گرافیکی به همان قالب واحد پردازش مرکزی (CPU) منتقل شد.

راه حل قبلی گرافیک یکپارچه اینتل، Intel GMA، شهرت نداشتن عملکرد و ویژگی‌ها را داشت، بنابراین انتخاب خوبی برای برنامه‌های گرافیکی سخت‌تر مانند بازی‌های سه بعدی به حساب نمی‌آمد. افزایش عملکرد ارائه شده توسط گرافیک HD اینتل، محصولات را با آداپتورهای گرافیکی یکپارچه ساخته شده توسط رقبای خود، Nvidia و ATI/AMD رقابتی کرد.[۴] گرافیک Intel HD، با حداقل مصرف انرژی که در لپ‌تاپ‌ها مهم است، به اندازه‌ای توانمند بود که سازندگان رایانه‌های شخصی اغلب ارائه گزینه‌های گرافیکی گسسته را در خطوط لپ‌تاپ ارزان‌قیمت و رده بالا متوقف می‌کردند، جایی که کاهش ابعاد و مصرف انرژی کم‌اهمیت دارد.

نسل‌ها[ویرایش]

Intel HD و Iris Graphics به نسل‌ها تقسیم می‌شوند و در هر نسل به «سطوح» افزایش عملکرد تقسیم می‌شوند که با برچسب «GTx» مشخص می‌شوند. هر نسل مربوط به اجرای یک ریزمعماری گرافیکی Gen با معماری مجموعه دستورالعمل GEN[۵] از زمان Gen4 است.

معماری نسل ۵[ویرایش]

Westmere[ویرایش]

در ژانویه ۲۰۱۰، پردازنده‌های Clarkdale و Arrandale با گرافیک Ironlake منتشر شدند و با نام‌های Celeron، Pentium یا Core با گرافیک HD شناخته شدند. تنها یک مشخصات وجود داشت:[۶] ۱۲ واحد اجرا، تا ۴۳/۲ GFLOPS در ۹۰۰ مگاهرتز این می‌تواند ویدیوهای H264 1080p را تا حداکثر ۴۰ فریم بر ثانیه رمزگشایی کند.

سلف مستقیم آن، GMA X4500، دارای 10 EU در ۸۰۰ مگاهرتز، اما فاقد برخی از قابلیت‌ها بود.[۷]

شماره مدل ردیف واحدهای اجرایی واحدهای سایه زنی ساعت پایه (MHz) ساعت تقویتی (MHz) GFLOPS (FP32)
گرافیک HD ? ۱۲ ۲۴ ۵۰۰ ۹۰۰ ۲۴٫۰–۴۳٫۲

معماری نسل ۶[ویرایش]

Sandy Bridge[ویرایش]

در ژانویه ۲۰۱۱، پردازنده‌های سندی بریج عرضه شد و گرافیک HD «نسل دوم» را معرفی کرد:

شماره مدل ردیف واحدهای اجرایی ساعت تقویتی (MHz) حداکثر GFLOPS (FP32)
گرافیک HD GT1 ۶ ۱۰۰۰ ۹۶
گرافیک HD 2000 ۱۳۵۰ ۱۲۹٫۶
HD Graphics 3000 GT2 ۱۲ ۱۳۵۰ ۲۵۹٫۲

Sandy Bridge Celeron و Pentium دارای Intel HD هستند، در حالی که Core i3 و بالاتر دارای HD 2000 یا HD 3000 هستند. HD Graphics 2000 و ۳۰۰۰ شامل رمزگذاری ویدیوی سخت‌افزاری و جلوه‌های پس پردازش HD است.

معماری نسل ۷[ویرایش]

Ivy Bridge[ویرایش]

در ۲۴ آوریل ۲۰۱۲، آیوی بریج منتشر شد و «نسل سوم» گرافیک HD اینتل را معرفی کرد:[۸]

شماره مدل ردیف واحدهای اجرایی واحدهای سایه زنی ساعت تقویتی (MHz) حداکثر GFLOPS
گرافیک HD [موبایل] GT1 ۶ ۴۸ ۱۰۵۰ ۱۰۰٫۸
گرافیک HD 2500 ۱۱۵۰ ۱۱۰٫۴
گرافیک HD 4000 GT2 ۱۶ ۱۲۸ ۱۳۰۰ ۳۳۲٫۸
گرافیک HD P4000 GT2 ۱۶ ۱۲۸ ۱۳۰۰ ۳۳۲٫۸

Ivy Bridge Celeron و Pentium دارای Intel HD هستند، در حالی که Core i3 و بالاتر دارای HD 2500 یا HD 4000 هستند. HD Graphics 2500 و ۴۰۰۰ شامل رمزگذاری ویدیوی سخت‌افزاری و جلوه‌های پس پردازش HD است.

برای برخی از سی‌پی‌یوهای موبایل کم مصرف، پشتیبانی محدودی از رمزگشایی ویدیو وجود دارد، در حالی که هیچ‌یک از CPUهای دسکتاپ این محدودیت را ندارند. HD P4000 در پردازنده‌های Ivy Bridge E3 Xeon با توصیفگر 12X5 v2 مشخص شده‌است و از رم ECC بدون بافر پشتیبانی می‌کند.

معماری نسل ۷٫۵[ویرایش]

Haswell[ویرایش]

پردازنده اینتل Haswell i7-4771 که دارای گرافیک HD 4600 (GT2) است.

در ژوئن ۲۰۱۳، پردازنده‌های مرکزی Haswell با چهار مدل از پردازنده‌های گرافیکی یکپارچه معرفی شدند:

بازار شماره مدل ردیف اعدام



{{سخ}} واحدها 		سایه زدن



{{سخ}} واحدها 		eDRAM



{{سخ}} (MB) 		تقویت ساعت



{{سخ}} (MHz) 		حداکثر



{{سخ}} GFLOPS
مصرف‌کننده گرافیک HD GT1 ۱۰ ۸۰ N/A ۱۱۵۰ ۱۸۴
گرافیک HD 4200 GT2 ۲۰ ۱۶۰ ۸۵۰ ۲۷۲
گرافیک HD 4400 ۹۵۰–۱۱۵۰ ۳۰۴–۳۶۸
گرافیک HD 4600 ۹۰۰ – ۱۳۵۰ ۲۸۸–۴۳۲
گرافیک HD 5000 GT3 ۴۰ ۳۲۰ ۱۰۰۰–۱۱۰۰ ۶۴۰–۷۰۴
Iris Graphics 5100 ۱۱۰۰–۱۲۰۰ ۷۰۴–۷۶۸
Iris Pro Graphics 5200 GT3e ۱۲۸ ۱۳۰۰ ۸۳۲
حرفه ای گرافیک HD P4600 GT2 ۲۰ ۱۶۰ N/A ۱۲۰۰–۱۲۵۰ ۳۸۴–۴۰۰
گرافیک HD P4700 ۱۲۵۰–۱۳۰۰ ۴۰۰–۴۱۶

۱۲۸ مگابایت eDRAM در Iris Pro GT3e در همان بسته CPU است، اما روی یک قالب جداگانه که در فرایند متفاوتی ساخته شده‌است. اینتل از این قابلیت به عنوان حافظه نهان سطح ۴ یاد می‌کند که در دسترس برای هر دو CPU و GPU است و نام آن را Crystalwell نامیده‌است. درایور لینوکس drm/i915 از نسخه کرنل ۳/۱۲ از این eDRAM پشتیبانی می‌کند.[۹][۱۰][۱۱]

معماری نسل ۸[ویرایش]

Broadwell[ویرایش]

در نوامبر ۲۰۱۳، اعلام شد که پردازنده‌های دسکتاپ Broadwell -K (که برای علاقه‌مندان طراحی شده‌است) دارای Iris Pro Graphics نیز خواهند بود.[۱۲]

مدل‌های زیر از GPU یکپارچه برای پردازنده‌های Broadwell اعلام شده‌است:[۱۳]

بازار شماره مدل ردیف اعدام



{{سخ}} واحدها 		سایه زدن



{{سخ}} واحدها 		eDRAM



{{سخ}} (MB) 		تقویت ساعت



{{سخ}} (MHz) 		حداکثر



{{سخ}} GFLOPS
مصرف‌کننده گرافیک HD GT1 ۱۲ ۹۶ – ۸۵۰ ۱۶۳٫۲
گرافیک HD 5300 GT2 ۲۴ ۱۹۲ ۹۰۰ ۳۴۵٫۶
گرافیک HD 5500 ۹۵۰ ۳۶۴٫۸
گرافیک HD 5600 ۱۰۵۰ ۴۰۳٫۲
گرافیک HD 6000 GT3 ۴۸ ۳۸۴ ۱۰۰۰ ۷۶۸
Iris Graphics 6100 ۱۱۰۰ ۸۴۴٫۸
Iris Pro Graphics 6200 GT3e ۱۲۸ ۱۱۵۰ ۸۸۳٫۲
حرفه ای گرافیک HD P5700 GT2 ۲۴ ۱۹۲ – ۱۰۰۰ ۳۸۴
Iris Pro Graphics P6300 GT3e ۴۸ ۳۸۴ ۱۲۸ ۱۱۵۰ ۸۸۳٫۲

Braswell[ویرایش]

شماره مدل CPU



{{سخ}} مدل 		ردیف اعدام



{{سخ}} واحدها 		سرعت ساعت



{{سخ}} (MHz)
گرافیک HD 400 E8000 GT1 ۱۲ ۳۲۰
N30xx ۳۲۰–۶۰۰
N31xx ۳۲۰–۶۴۰
J3xxx ۳۲۰–۷۰۰
گرافیک HD 405 N37xx ۱۶ ۴۰۰–۷۰۰
J37xx ۱۸ ۴۰۰–۷۴۰

معماری نسل ۹[ویرایش]

Sky Lake[ویرایش]

خط پردازنده‌های Skylake که در اوت ۲۰۱۵ راه اندازی شد. پشتیبانی از VGA را متوقف می‌کند، در حالی که از تنظیمات چند مانیتور تا سه مانیتور متصل از طریق HDMI پشتیبانی می‌کند. ۱٫۴، DisplayPort رابط‌های ۱٫۲ یا Embedded DisplayPort (eDP) 1.3.[۱۴][۱۵]

مدل‌های زیر از GPU یکپارچه برای پردازنده‌های Skylake موجود یا اعلام شده‌است:[۱۶][۱۷]

بازار شماره مدل ردیف اعدام



{{سخ}} واحدها 		سایه زدن



{{سخ}} واحدها 		eDRAM



{{سخ}} (MB) 		تقویت ساعت



{{سخ}} (MHz) 		حداکثر



{{سخ}} GFLOPS
مصرف‌کننده گرافیک HD 510 GT1 ۱۲ ۹۶ – ۱۰۵۰ ۲۰۱٫۶
گرافیک HD 515 GT2 ۲۴ ۱۹۲ ۱۰۰۰ ۳۸۴
گرافیک HD 520 ۱۰۵۰ ۴۰۳٫۲
گرافیک HD 530 1150[۱۴] ۴۴۱٫۶
Iris Graphics 540 GT3e ۴۸ ۳۸۴ ۶۴ ۱۰۵۰ ۸۰۶٫۴
Iris Graphics 550 ۱۱۰۰ ۸۴۴٫۸
Iris Pro Graphics 580 GT4e ۷۲ ۵۷۶ ۱۲۸ ۱۰۰۰ ۱۱۵۲
حرفه ای گرافیک HD P530 GT2 ۲۴ ۱۹۲ – ۱۱۵۰ ۴۴۱٫۶
Iris Pro Graphics P555 GT3e ۴۸ ۳۸۴ ۱۲۸ 1000[۱۸] ۷۶۸
Iris Pro Graphics P580 GT4e ۷۲ ۵۷۶ ۱۰۰۰ ۱۱۵۲

Apollo Lake[ویرایش]

خط پردازنده‌های Apollo Lake در اوت ۲۰۱۶ راه اندازی شد.

شماره مدل CPU



{{سخ}} مدل 		ردیف اعدام



{{سخ}} واحدها 		سایه زدن



{{سخ}} واحدها 		سرعت ساعت



{{سخ}} (MHz)
گرافیک HD 500 E3930 GT1 ۱۲ ۹۶ ۴۰۰–۵۵۰
E3940 ۴۰۰–۶۰۰
N3350 ۲۰۰–۶۵۰
N3450 ۲۰۰–۷۰۰
J3355 ۲۵۰–۷۰۰
J3455 ۲۵۰–۷۵۰
گرافیک HD 505 E3950 ۱۸ ۱۴۴ ۵۰۰–۶۵۰
N4200 ۲۰۰–۷۵۰
J4205 ۲۵۰–۸۰۰

معماری نسل ۹٫۵[ویرایش]

Kaby Lake[ویرایش]

خط پردازنده‌های Kaby Lake در اوت ۲۰۱۶ معرفی شد. ویژگی‌های جدید: افزایش سرعت، پشتیبانی از سرویس‌های استریم 4K UHD "premium" (با رمزگذاری DRM)، موتور رسانه با شتاب کامل سخت‌افزاری ۸ و ۱۰ بیتی HEVC و رمزگشایی VP9.[۱۹][۲۰]

بازار شماره مدل ردیف اعدام



{{سخ}} واحدها 		سایه زدن



{{سخ}} واحدها 		eDRAM



{{سخ}} (MB) 		ساعت پایه



{{سخ}} (MHz) 		تقویت ساعت



{{سخ}} (MHz) 		حداکثر



{{سخ}} GFLOPS 		استفاده شده در
مصرف‌کننده گرافیک HD 610 GT1 ۱۲ ۹۶ – ۳۰۰–۳۵۰ ۹۰۰–۱۱۰۰ ۱۷۲٫۸–۲۱۱٫۲ دسکتاپ سلرون، دسکتاپ پنتیوم G4560، i3-7101
گرافیک HD 615 GT2 ۲۴ ۱۹۲ ۳۰۰ ۹۰۰–۱۰۵۰ ۳۴۵٫۶–۴۰۳٫۲ m3-7Y30/32، i5-7Y54/57، i7-7Y75، Pentium 4415Y
گرافیک HD 620 ۱۰۰۰–۱۰۵۰ ۳۸۴–۴۰۳٫۲ i3-7100U, i5-7200U, i5-7300U, i7-7500U, i7-7600U
گرافیک HD 630 ۳۵۰ ۱۰۰۰–۱۱۵۰ ۳۸۴–۴۴۱٫۶ دسکتاپ پنتیوم G46**، i3، i5 و i7، و لپ تاپ سری H i3، i5 و i7
Iris Plus Graphics 640 GT3e ۴۸ ۳۸۴ ۶۴ ۳۰۰ ۹۵۰–۱۰۵۰ ۷۲۹٫۶–۸۰۶٫۴ i5-7260U, i5-7360U, i7-7560U, i7-7660U
Iris Plus Graphics 650 ۱۰۵۰–۱۱۵۰ ۸۰۶٫۴–۸۸۳٫۲ i3-7167U, i5-7267U, i5-7287U, i7-7567U
حرفه ای گرافیک HD P630 GT2 ۲۴ ۱۹۲ – ۳۵۰ ۱۰۰۰–۱۱۵۰ ۳۸۴–۴۴۱٫۶ Xeon E3-**** v6

Kaby Lake Refresh / Amber Lake / Coffee Lake / Coffee Lake Refresh / Whiskey Lake / Comet Lake[ویرایش]

خط پردازنده‌های Kaby Lake در اکتبر ۲۰۱۷ معرفی شد. ویژگی‌های جدید: پشتیبانی از HDCP 2.2[۲۱]

بازار شماره مدل ردیف اعدام



{{سخ}} واحدها 		سایه زدن



{{سخ}} واحدها 		eDRAM



{{سخ}} (MB) 		ساعت پایه



{{سخ}} (MHz) 		تقویت ساعت



{{سخ}} (MHz) 		حداکثر



{{سخ}} GFLOPS 		استفاده شده در
مصرف‌کننده گرافیک UHD 610 GT1 ۱۲ ۹۶ – ۳۵۰ ۱۰۵۰ ۲۰۱٫۶ پنتیوم طلایی G54**، Celeron G49**

i5-10200H

گرافیک UHD 615 GT2 ۲۴ ۱۹۲ ۳۰۰ ۹۰۰–۱۰۵۰ ۳۴۵٫۶–۴۰۳٫۲ i7-8500Y, i5-8200Y, m3-8100Y
گرافیک UHD 617 ۱۰۵۰ ۴۰۳٫۲ i7-8510Y, i5-8310Y, i5-8210Y
گرافیک UHD 620 ۱۰۰۰–۱۱۵۰ ۴۲۲٫۴–۴۴۱٫۶ i3-8130U, i5-8250U, i5-8350U, i7-8550U, i7-8650U, i3-8145U, i5-8265U, i5-8365U, i7-8565U, i7-8665U

i3-10110U, i5-10210U, i5-10310U, i7-10510U i7-10610U i7-10810U

گرافیک UHD 630 23[۲۲] ۱۸۴ ۳۵۰ ۱۱۰۰–۱۱۵۰ ۴۰۴٫۸–۴۲۳٫۲ i3-8350K, i3-8100 با پله B0
۲۴ ۱۹۲ ۱۰۵۰–۱۲۵۰ ۴۰۳٫۲–۴۸۰ i9، i7، i5، i3، پنتیوم گلد G56**، G55**

i5-10300H, i5-10400H, i5-10500H, i7-10750H, i7-10850H, i7-10870H, i7-10875H, i9-10885H, i9-10980HK

Iris Plus Graphics 645 GT3e ۴۸ ۳۸۴ ۱۲۸ ۳۰۰ ۱۰۵۰–۱۱۵۰ ۸۰۶٫۴–۸۸۳٫۲ i7-8557U, i5-8257U
Iris Plus Graphics 655 ۱۰۵۰–۱۲۰۰ ۸۰۶٫۴–۹۲۱٫۶ i7-8559U, i5-8269U, i5-8259U, i3-8109U
حرفه ای گرافیک UHD P630 GT2 ۲۴ ۱۹۲ – ۳۵۰ ۱۱۰۰–۱۲۰۰ ۴۲۲٫۴–۴۶۰٫۸ Xeon E 21**G, 21**M, 22**G, 22**M, Xeon W-108**M

Gemini Lake/Gemini Lake Refresh[ویرایش]

ویژگی‌های جدید: پشتیبانی از HDMI 2.0، رمزگشای سخت‌افزاری ۱۰ بیتی Profile2 VP9[۲۳]

شماره مدل ردیف اعدام



{{سخ}} واحدها 		سایه زدن



{{سخ}} واحدها 		CPU



{{سخ}} مدل 		سرعت ساعت



{{سخ}} (MHz) 		GFLOPS
UHD Graphics 600 GT1 ۱۲ ۹۶ N4000 ۲۰۰–۶۵۰ ۳۸٫۴–۱۲۴٫۸
N4100 ۲۰۰–۷۰۰ ۳۸٫۴–۱۳۴٫۴
J4005 ۲۵۰–۷۰۰ ۴۸٫۰–۱۳۴٫۴
J4105 ۲۵۰–۷۵۰ ۴۸٫۰–۱۴۴٫۰
گرافیک UHD 605 GT1.5 ۱۸ N5000 ۲۰۰–۷۵۰ ۵۷٫۶–۲۱۶
J5005 ۲۵۰–۸۰۰ ۷۲٫۰–۲۳۰٫۴

معماری نسل ۱۱[ویرایش]

Ice Lake[ویرایش]

ویژگی‌های جدید: ۱۰ ریزمعماری پردازنده گرافیکی نسل ۱۱ نانومتری، دو خط لوله کدگذاری ۱۰ بیتی HEVC، سه خط لوله نمایشگر 4K (یا 2x 5K60، 1x 4K120)، سایه‌زنی با نرخ متغیر (VRS),[۲۴][۲۵] و مقیاس‌بندی عدد صحیح.[۲۶]

در حالی که ریزمعماری مانند نسخه‌های قبلی از نقطه شناور با دقت دوگانه پشتیبانی می‌کند، پیکربندی‌های موبایلی آن شامل این ویژگی نمی‌شوند و بنابراین در آنها فقط از طریق شبیه‌سازی پشتیبانی می‌شود.

بازار نام ردیف اعدام



{{سخ}} واحدها 		سایه زدن



{{سخ}} واحدها 		ساعت پایه



{{سخ}} (MHz) 		تقویت ساعت



{{سخ}} (MHz) 		GFLOPS استفاده شده در
FP16 FP32



{{سخ}} 		FP64
مصرف‌کننده گرافیک UHD G1 ۳۲ ۲۵۶ ۳۰۰ ۹۰۰–۱۰۵۰ 921.6- 1075.2[۲۷] ۴۶۰٫۸–۵۳۷٫۶ N/A Core i3-10**G1, i5-10**G1
گرافیک Iris Plus G4 ۴۸ ۳۸۴ ۳۰۰ ۹۰۰–۱۰۵۰ 1382.4 - 1612.8[۲۷] ۶۹۱٫۲–۸۰۶٫۴ N/A Core i3-10**G4، i5-10**G4
G7 ۶۴ ۵۱۲ ۳۰۰ ۱۰۵۰–۱۱۰۰ 2150.4 - 2252.8[۲۷] ۱۰۷۵٫۲–۱۱۲۶٫۴ N/A Core i5-10**G7, i7-10**G7

Xe LP Architecture (نسل ۱۲)[ویرایش]

اینها بر اساس ریزمعماری Intel Xe-LP، نوع کم مصرف معماری Intel Xe GPU[۲۸] که به عنوان Gen 12 نیز شناخته می‌شود، ساخته شده‌اند.[۲۹][۳۰] ویژگی‌های جدید شامل بازخورد نمونه‌گیر،[۳۱] پشتیبانی از صف دوگانه،[۳۲] DirectX12 View Instancing Tier2،[۳۳] و رمزگشایی سخت‌افزار با عملکرد ثابت ۸ بیتی و ۱۰ بیتی AV1 است.[۳۴]

پردازنده گرافیکی Arc Alchemist Tile[ویرایش]

Intel Meteor Lake و Arrow Lake[۳۵] از ریزمعماری Intel Arc Alchemist Tile GPU استفاده خواهند کرد.[۳۶][۳۷]

پردازنده گرافیکی Arc Battlemage Tile[ویرایش]

اینتل Lunar Lake[۳۵] از ریزمعماری پردازنده گرافیکی Intel Arc Battlemage Tile استفاده خواهد کرد.[۳۶]

امکانات[ویرایش]

اینتل اینسایدر[ویرایش]

با شروع Sandy Bridge، پردازنده‌های گرافیکی شامل نوعی حفاظت از کپی دیجیتال و مدیریت حقوق دیجیتال (DRM) به نام Intel Insider هستند که امکان رمزگشایی رسانه‌های محافظت شده در پردازنده را فراهم می‌کند.[۳۸][۳۹] پیش از این فناوری مشابهی به نام مسیر ویدیویی صوتی محافظت شده (PAVP) وجود داشت.

HDCP[ویرایش]

فناوری گرافیک اینتل از فناوری HDCP پشتیبانی می‌کند، اما پشتیبانی واقعی HDCP به مادربرد رایانه بستگی دارد.[نیازمند منبع]

ویدیوی همگام سازی سریع اینتل[ویرایش]

اینتل Quick Sync Video فناوری رمزگذاری و رمزگشایی ویدیوی سخت‌افزاری اینتل است که در برخی از CPUهای اینتل ادغام شده‌است. نام "همگام سازی سریع" به مورد استفاده از رمزگذاری سریع ("همگام سازی") یک ویدیو از، به عنوان مثال، یک دی وی دی یا دیسک Blu-ray به فرمتی مناسب برای مثال، یک گوشی هوشمند اشاره دارد. Quick Sync با نسل ۶ در ریزپردازنده‌های Sandy Bridge در ۹ ژانویه ۲۰۱۱ معرفی شد.

فناوری مجازی سازی گرافیک[ویرایش]

فناوری مجازی سازی گرافیک (GVT) در ۱ ژانویه ۲۰۱۴ معرفی شد و همزمان با Intel Iris Pro معرفی شد. پردازنده‌های گرافیکی مجتمع اینتل از روش‌های اشتراک‌گذاری زیر پشتیبانی می‌کنند:[۴۰][۴۱]

  • عبور مستقیم (GVT-d): GPU برای یک ماشین مجازی بدون اشتراک گذاری با ماشین‌های دیگر در دسترس است
  • انتقال API Paravirtualized (GVT-s): GPU توسط چندین ماشین مجازی با استفاده از درایور گرافیک مجازی به اشتراک گذاشته می‌شود. تعداد کمی از APIهای گرافیکی پشتیبانی شده (OpenGL، DirectX)، بدون پشتیبانی از GPGPU
  • مجازی سازی کامل GPU (GVT-g): GPU توسط چندین ماشین مجازی (و توسط ماشین میزبان) بر اساس اشتراک زمانی با استفاده از یک درایور گرافیکی بومی به اشتراک گذاشته می‌شود. مشابه MxGPU AMD و vGPU انویدیا، که فقط در کارت‌های خط حرفه ای (Radeon Pro و Nvidia Quadro) در دسترس هستند.
  • مجازی‌سازی کامل GPU در سخت‌افزار (SR-IOV): برخلاف GVT-g که این کار را در نرم‌افزار (درایور) انجام می‌دهد، می‌توان gpu را توسط چندین ماشین مجازی و میزبان با پشتیبانی از سخت‌افزار داخلی پارتیشن‌بندی و استفاده/اشتراک‌گذاری کرد.[۴۲]

Gen9 (یعنی گرافیکی که پردازنده‌های نسل ششم تا نهم اینتل را تأمین می‌کند، آخرین نسل راه حل مبتنی بر نرم‌افزار vGPU GVT-G (Intel® Graphics Virtualization Technology –g) است. SR-IOV (مجازی سازی IO تک ریشه) فقط در پلتفرم‌هایی با پردازنده‌های نسل یازدهم Intel® Core™ "G" (محصولاتی که قبلاً به عنوان Tiger Lake شناخته می‌شدند) یا جدیدتر پشتیبانی می‌شود. این باعث می‌شود Rocket Lake (پردازنده‌های نسل یازدهم اینتل) از GVT-g و/یا SR-IOV پشتیبانی نکند. این بدان معناست که Rocket Lake از مجازی سازی کامل پشتیبانی نمی‌کند.[۴۳]

مانیتورهای متعدد[ویرایش]

Ivy Bridge[ویرایش]

HD 2500 و HD 4000 پردازنده گرافیکی در پردازنده‌های Ivy Bridge به‌عنوان پشتیبانی از سه نمایشگر فعال تبلیغ می‌شوند، اما این تنها در صورتی کار می‌کند که دو تا از مانیتورها به‌طور یکسان پیکربندی شوند، که بسیاری از[۴۴] اما نه همه پیکربندی‌های سه مانیتور را پوشش می‌دهد. دلیل این امر این است که چیپ‌ست‌ها فقط شامل دو حلقه قفل فاز (PLL) برای تولید ساعت‌های پیکسلی زمان‌بندی انتقال داده‌ها به نمایشگرها هستند.[۴۵]

بنابراین، تنها زمانی می‌توان به سه مانیتور فعال به‌طور همزمان دست یافت که حداقل دو تا از آنها ساعت پیکسل یکسانی داشته باشند، مانند:

  • استفاده از دو یا سه اتصال DisplayPort، زیرا برای همه اتصالات فقط به یک ساعت پیکسلی نیاز دارند.[۴۶] آداپتورهای غیرفعال از DisplayPort به برخی از کانکتورهای دیگر به عنوان اتصال DisplayPort به حساب نمی‌آیند، زیرا متکی به این هستند که چیپست می‌تواند سیگنال غیرDisplayPort را از طریق کانکتور DisplayPort منتشر کند. آداپتورهای فعالی که حاوی منطق اضافی برای تبدیل سیگنال DisplayPort به فرمت دیگری هستند به عنوان اتصال DisplayPort حساب می‌شوند.
  • استفاده از دو اتصال غیرDisplayPort از یک نوع اتصال (به عنوان مثال، دو اتصال HDMI) و فرکانس ساعت یکسان (مانند زمانی که به دو نمایشگر یکسان با وضوح یکسان متصل می‌شوید)، به طوری که یک ساعت پیکسل منحصر به فرد می‌تواند بین هر دو به اشتراک گذاشته شود. اتصالات[۴۴]

یکی دیگر از راه حل‌های احتمالی سه مانیتور، از پورت DisplayPort در یک CPU موبایل (که اصلاً از چیپست PLL استفاده نمی‌کند) به همراه هر دو خروجی چیپست استفاده می‌کند.[۴۶]

Haswell[ویرایش]

مادربردهای ASRock Z87 و H87 از سه نمایشگر به‌طور همزمان پشتیبانی می‌کنند.[۴۷] مادربردهای مبتنی بر H87 ایسوس نیز برای پشتیبانی از سه نمایشگر مستقل به‌طور همزمان تبلیغ می‌شوند.[۴۸]

قابلیت‌ها (سخت‌افزار GPU)[ویرایش]

OpenCL 2.1 و ۲٫۲ با به روز رسانی نرم‌افزار در سخت‌افزار OpenCL 2.0 (Broadwell+) با به روز رسانی‌های نرم‌افزاری آینده امکان‌پذیر است.[۴۹]

پشتیبانی از Direct3D 9 در Mesa فقط برای درایورهای به سبک Gallium3D اجرا می‌شود، و بنابراین فقط با درایور جدیدتر Gallium3D Iris، که پیش‌فرض برای Broadwell+ از Mesa 20.0 است، در دسترس است. در درایور کلاسیک Mesa i965 پشتیبانی نمی‌شود.

درایور کلاسیک Mesa i965، که تنها درایور Haswell و قدیمی‌تر در لینوکس است، فقط از نمایه اصلی برای OpenGL 3.1+ پشتیبانی می‌کند، نه مشخصات سازگاری. درایور Iris Gallium3D از مشخصات سازگاری OpenGL 4.6 پشتیبانی می‌کند.

همه روش‌های مجازی سازی GVT از خانواده پردازنده‌های Broadwell با KVM[۵۰] و Xen پشتیبانی می‌شوند.[۵۱]

قابلیت‌ها (شتاب تصویری GPU)[ویرایش]

اینتل یک هسته اختصاصی SIP را توسعه داد که چندین الگوریتم فشرده‌سازی و فشرده‌سازی ویدئو را با نام تجاری Intel Quick Sync Video پیاده‌سازی می‌کند. برخی به‌طور کامل و برخی فقط به‌طور جزئی اجرا می‌شوند.

الگوریتم‌های شتاب سخت‌افزاری[ویرایش]

خانواده اینتل پنتیوم و سلرون[ویرایش]

خانواده اینتل پنتیوم و سلرون شتاب ویدئوی GPU
VED



{{سخ}} (کد / رمزگشایی ویدیو) 		H.265/HEVC H.264/MPEG-4 AVC H.262<br id="mwB9E"/>{{سخ}}{{سخ}}{{سخ}}{{سخ}} (MPEG-2) VC-1 / WMV9 JPEG / MJPEG VP8 VP9
براسول[۵۲] [ب] [پ] [ت] رمزگشایی مشخصات اصلی CBP، اصلی، بالا اصلی، بالا پیشرفته {{سخ}} {{سخ}}
مرحله ۵ ۵٫۲ بالا ۴
حداکثر وضوح 4k×2k/30p 4k×2k/60p 1080/60p 1080/60p 4k×2k/60p 1080/30p
رمزگذاری کنید مشخصات Red XN CBP، اصلی، بالا اصلی، بالا Red XN {{سخ}} {{سخ}} Up to 720p30
مرحله ۵٫۱ بالا
حداکثر وضوح 4k×2k/30p 1080/30p 4k×2k/30p
دریاچه آپولو[۵۳] رمزگشایی مشخصات اصلی، اصلی ۱۰ CBP، اصلی، بالا اصلی، بالا پیشرفته 1067 MP/s ۴:۲:۰

800 MP/s ۴:۲:۲

533 MP/s ۴:۴:۴

۰
مرحله ۵٫۱ ۵٫۲ بالا ۴
حداکثر وضوح 1080p240، 4k×2k/60p 1080/60p 1080/60p
رمزگذاری کنید مشخصات اصلی rowspan="3" style="background:#ff9090; color:black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="table-no" | Red XN| rowspan="3" style="background:#ff9090; color:black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="table-no" | Red XN 1067 MP/s ۴:۲:۰

800 MP/s ۴:۲:۲

533 MP/s ۴:۴:۴

مرحله ۴ ۵٫۲
حداکثر وضوح 4kx2k/30p 1080p240، 4k×2k/60p 4k×2k/30p 480p30 (فقط SW)
دریاچه جمینی[۵۴] رمزگشایی مشخصات اصلی، اصلی ۱۰ CBP، اصلی، بالا اصلی، بالا پیشرفته 1067 MP/s ۴:۲:۰

800 MP/s ۴:۲:۲

533 MP/s ۴:۴:۴

۰، ۲
مرحله ۵٫۱ ۵٫۲ بالا ۴
حداکثر وضوح 1080p240، 4k×2k/60p 1080/60p 1080/60p
رمزگذاری کنید مشخصات اصلی CBP، اصلی، بالا rowspan="3" style="background:#ff9090; color:black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="table-no" | Red XN 1067 MP/s ۴:۲:۰

800 MP/s ۴:۲:۲

533 MP/s ۴:۴:۴

۰
مرحله ۴ ۵٫۲ بالا
حداکثر وضوح 4kx2k/30p 1080p240، 4k×2k/60p 1080/60p 4k×2k/30p

خانواده اتم اینتل[ویرایش]

خانواده اتم اینتل شتاب ویدئوی GPU
VED



{{سخ}} (کد / رمزگشایی ویدیو) 		H.265/HEVC H.264/MPEG-4 AVC MPEG-4 Visual H.263 H.262<br id="mwCI0"/>{{سخ}}{{سخ}}{{سخ}}{{سخ}} (MPEG-2) VC-1 / WMV9 JPEG / MJPEG VP8 VP9
Bay Trail-T رمزگشایی[۵۵] مشخصات Red XN اصلی، بالا اصلی 0 Red XN
مرحله ۵٫۱ بالا
حداکثر وضوح 4k×2k/30p 1080/60p 4k×2k/30p 4k×2k/30p
رمزگذاری[۵۵] مشخصات اصلی، بالا اصلی - -
مرحله ۵٫۱ بالا - -
حداکثر وضوح 4k×2k/30p 1080/60p 1080/30p - 1080/30p
Cherry Trail-T[۵۶] رمزگشایی مشخصات اصلی CBP، اصلی، بالا ساده اصلی پیشرفته ۱۰۶۷ مگابیت بر ثانیه – ۴:۲:۰

۸۰۰ مگابیت بر ثانیه – ۴:۲:۲

مرحله ۵ ۵٫۲ بالا ۴
حداکثر وضوح 4k×2k/30p 4k×2k/60p، ۱۰۸۰@240p 480/30p 480/30p 1080/60p 1080/60p 4k×2k/30p 1080/30p
رمزگذاری کنید rowspan="3" style="background:#ff9090; color:black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="table-no" | Red XN خط پایه محدود، اصلی، زیاد (MVC) ۱۰۶۷ مگابیت بر ثانیه – ۴:۲:۰

۸۰۰ مگابیت بر ثانیه – ۴:۲:۲

rowspan="2" Red XN
مرحله ۵.1 (4.2)
حداکثر وضوح 4k×2k/30p، ۱۰۸۰@120p 480/30p 4k×2k/30p

مستندات[ویرایش]

اینتل دستورالعمل‌های برنامه‌نویسی را برای اکثر دستگاه‌های Intel HD Graphics از طریق مرکز فناوری منبع باز خود منتشر می‌کند.[۵۷] این به علاقه مندان و هکرهای متن باز مختلف اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به مهندسی معکوس در توسعه درایورها و درایورهای پورت برای سیستم عامل‌های مختلف مشارکت کنند.

جستارهای وابسته[ویرایش]

یادداشت[ویرایش]

  1. ↑ The abbreviation "GT" appears in certain monitoring tools, such as Intel Power Gadget in reference to the graphics core on Intel processors.
  2. ↑ VP9 media codec GPU accelerator to be supported post TTM, for non-Windows operating systems only.
  3. ↑ Resolution details for media codec on open source Linux OS depends on platform features and drivers used. Decode/Encode features may not align to Table 8-4 that is specific to Win8.1 and Win7 operating systems.
  4. ↑ All capabilities dependent on OS. Here HW support is mentioned. For more info, see Table 8-4 on page 80 of PDF.

منابع[ویرایش]

  1. ↑ "Experience Visual Perfection with Intel Graphics Technology". Intel. Retrieved 31 July 2018.
  2. ↑ "Intel Iris Pro 5200 Graphics Review: Core i7-4950HQ Tested". AnandTech. Retrieved 2014-01-12.
  3. ↑ "GPU market up—Intel and Nvidia graphics winners in Q4, AMD down". Jon Peddie Research. 2014-02-18. Retrieved 2014-05-14.
  4. ↑ "AMD Radeon HD 7310". Notebookcheck.net. 2013-01-17. Retrieved 2014-04-20.
  5. ↑ Larabel, Michael (6 September 2019). "Intel Graphics Compiler Changes For Gen12 - Biggest Changes To The ISA Since i965". Phoronix. Retrieved 9 September 2020.
  6. ↑ J. F. Amprimoz (2009-02-22). "The Delayed Mobile Nehalems: Clarksfield, Arrandale, and the Calpella Platform". Bright Hub. Retrieved 2014-01-15.
  7. ↑ Shimpi, Anand Lal. "The Clarkdale Review: Intel's Core i5 661, i3 540 & i3 530". www.anandtech.com.
  8. ↑ Pop, Sebastian (24 April 2012). "Intel's Official Ivy Bridge CPU Announcement Finally Live". softpedia.
  9. ↑ Michael Larabel (2013-09-02). "Linux 3.12 Enables Haswell's Iris eLLC Cache Support". Phoronix. Retrieved 2013-10-25.
  10. ↑ Widawsky, Ben (2013-07-16). "drm/i915: Use eLLC/LLC by default when available". kernel.org. Retrieved 2013-10-25.
  11. ↑ Wilson, Chris (2013-08-22). "drm/i915: Use Write-Through cacheing for the display plane on Iris". kernel.org. Retrieved 2013-10-25.
  12. ↑ "First Details Regarding Intel "Broadwell-K" Microprocessors Emerge". 2013. Archived from the original on 2014-01-12.
  13. ↑ "Intel will announce Broadwell U 14nm cpu at CES 2014". chinese.vr-zone.com. Archived from the original on 29 September 2014. Retrieved 2014-06-12.
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Ian Cutress (2015-08-05). "Skylake's iGPU: Intel Gen9 – The Intel 6th Gen Skylake Review: Core i7-6700K and i5-6600K Tested". AnandTech. Retrieved 2015-08-06.
  15. ↑ Michael Larabel (2014-09-10). "Intel Publishes Initial Skylake Linux Graphics Support". Phoronix. Retrieved 2014-09-16.
  16. ↑ "Khronos Products: Conformant Products". khronos.org. 2015-07-11. Retrieved 2015-08-08.
  17. ↑ Ian Cutress (2015-09-01). "Intel's Generation 9 Graphics – The Intel Skylake Mobile and Desktop Launch, with Architecture Analysis". AnandTech. Retrieved 2015-09-02.
  18. ↑ Ian Cutress (2016-05-31). "Intel Announces Xeon E3-1500 v5: Iris Pro and eDRAM for Streaming Video". AnandTech. Retrieved 2016-05-31.
  19. ↑ "New 7th Gen Intel Core Processor: Built for the Immersive Internet". Intel Newsroom. Retrieved 2018-08-04.
  20. ↑ "The Media Engine - Intel Kaby Lake: 14nm+, Higher Clocks, New Media Engine". Tom's Hardware. 30 August 2016. Archived from the original on 4 August 2018. Retrieved 2018-08-04.
  21. ↑ Cutress, Ian. "Intel Launches 8th Generation Core CPUs, Starting with Kaby Lake Refresh for 15W Mobile".
  22. ↑ "Intel Product Specification Comparison". 7 October 2017. Archived from the original on 7 October 2017. Retrieved 27 May 2018.
  23. ↑ Shilov, Anton. "Intel Launches New Pentium Silver and Celeron Atom Processors: Gemini Lake is Here".
  24. ↑ "Examining Intel's Ice Lake Processors: Taking a Bite of the Sunny Cove Microarchitecture". Anandtech. 2019-07-31. Retrieved 2019-08-01.
  25. ↑ "Developer and Optimization Guide for Intel Processor Graphics Gen11..." Intel.
  26. ↑ "@intelgraphics/status". Twitter (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-01.
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ ۲۷٫۲ "Intel Gen11 Architecture, Page 10" (PDF). intel.com. Retrieved 2020-11-02.
  28. ↑ Smith, Ryan. "The Intel Xe-LP GPU Architecture Deep Dive: Building Up The Next Generation". www.anandtech.com. Retrieved 2021-04-10.
  29. ↑ Cutress, Ian (12 December 2018), "Intel's Architecture Day 2018: The Future of Core, Intel GPUs, 10nm, and Hybrid x86", www.anandtech.com: 5, Intel will use the Xe branding for its range of graphics that were unofficially called 'Gen12' in previous discussions
  30. ↑ Hill, Brandon (9 Sep 2019), "Intel Says Tiger Lake Gen12 Xe Graphics Is Its Biggest Architectural Revamp In A Decade", hothardware.com
  31. ↑ "Intel Processor Graphics Xe-LP API Developer and Optimization Guide".
  32. ↑ "Intel Processor Graphics Xe-LP API Developer and Optimization Guide".
  33. ↑ "Intel Processor Graphics Xe-LP API Developer and Optimization Guide".
  34. ↑ "AV1 Hardware Accelerated Video on Windows 10". 9 October 2020.
  35. ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ "Intel Technology Roadmaps and Milestones".
  36. ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ "Intel Meteor Lake Client Processors to use Arc Graphics Chiplets".
  37. ↑ https://lists.freedesktop.org/archives/intel-gfx/2022-July/301011.html
  38. ↑ Knupffer, Nick. "Intel Insider – What Is It? (IS it DRM? And yes it delivers top quality movies to your PC)". Archived from the original on 2013-06-22. Retrieved 2011-02-02.
  39. ↑ Agam Shah (2011-01-06). "Intel: Sandy Bridge's Insider is not DRM". Computerworld. Retrieved 2014-03-22.
  40. ↑ Sunil Jain (May 2014). "Intel Graphics Virtualization Update". Intel. Archived from the original on 2014-05-08. Retrieved 2014-05-11.
  41. ↑ "Bringing New Use Cases and Workloads to the Cloud with Intel Graphics Virtualization Technology (Intel GVT-g)" (PDF). Intel Open Source Technology Center. 2016. Retrieved 14 August 2020.
  42. ↑ "Graphics Virtualization Technologies Supported on Each Intel®". Archived from the original on 14 August 2022. Retrieved 18 August 2022.
  43. ↑ "Do 11th Generation Intel® Processors Support GVT-g Technology?".
  44. ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ Michael Larabel (2011-10-06). "Details On Intel Ivy Bridge Triple Monitor Support". Phoronix. A limitation of this triple monitor support for Ivy Bridge is that two of the pipes need to share a PLL. Ivy Bridge has three planes, three pipes, three transcoders, and three FDI (Flexible Display Interface) interfaces for this triple monitor support, but there's only two pipe PLLs. This means that two of the three outputs need to have the same connection type and same timings. However, most people in a triple monitor environment will have at least two — if not all three — of the monitors be identical and configured the same, so this shouldn't be a terribly huge issue.
  45. ↑ LG Nilsson (2012-03-12). "Most desktop Ivy Bridge systems won't support three displays". VRZone. Despite the fact that Intel has been banging its drums about support for up to three displays on the upcoming 7-series motherboards in combination with a shiny new Ivy Bridge based CPU, this isn't likely to be the case. The simple reason behind this is that very few, if any motherboards will sport a pair of DisplayPort connectors.
  46. ↑ ۴۶٫۰ ۴۶٫۱ David Galus (February 2013). "Migration to New Display Technologies on Intel Embedded Platforms" (PDF). Intel. The Intel 7 Series Chipset based platform allows for the support of up to three concurrent displays with independent or replicated content. However, this comes with the requirement that either one of the displays is eDP running off the CPU or two DP interfaces are being used off the PCH. When configuring the 2 DP interfaces from the PCH, one may be an eDP if using Port D. This limitation exists because the 7 Series Intel PCH contains only two display PLLs (the CPU has one display PLL also) which will control the clocking for the respective displays. All display types other than DP have an external variable clock frequency associated with the display resolution that is being used. The DP interface has an embedded clocking scheme that is semi- variable, either at 162 or 270 MHz depending on the bandwidth required. Therefore, Intel only allows sharing of a display PLL with DP related interfaces.
  47. ↑ "Z87E-ITX". ASRock. This motherboard supports Triple Monitor. You may choose up to three display interfaces to connect monitors and use them simultaneously.
  48. ↑ "H87I-PLUS". Asus. Connect up to three independent monitors at once using video outputs such as DisplayPort, Mini DisplayPort, HDMI, DVI, or VGA. Choose your outputs and set displays to either mirror mode or collage mode.
  49. ↑ "OpenCL - The open standard for parallel programming of heterogeneous systems". 21 July 2013.
  50. ↑ Wang, Hongbo (18 October 2018). "2018-Q3 release of KVMGT (Intel GVT-g for KVM)" (Press release). Intel Open Source Technology Center. Archived from the original on 16 January 2021. Retrieved 14 August 2020.
  51. ↑ Wang, Hongbo (18 October 2018). "2018-Q3 release of XenGT (Intel GVT-g for Xen)" (Press release). Intel Open Source Technology Center. Archived from the original on 16 January 2021. Retrieved 14 August 2020.
  52. ↑ "N-series Intel Pentium Processors and Intel Celeron Processors Datasheet – Volume 1 of 3" (PDF). Intel. 2015-04-01. pp. 77–79. Retrieved 2016-02-08.[پیوند مرده]
  53. ↑ "Intel Pentium and Celeron Processor N- and J- Series" (PDF). Intel. Retrieved 2017-06-03.
  54. ↑ "2017Q2 Intel Graphics Stack Recipe". 01.org. 2017-07-06. Retrieved 2017-08-14.
  55. ↑ ۵۵٫۰ ۵۵٫۱ "Intel Atom Processor Z3600 and Z3700 Series Datasheet" (PDF). Intel. December 2014. Retrieved 12 February 2016.
  56. ↑ "Intel Atom Z8000 Processor Series Datasheet (Volume 1 of 2)" (PDF). Intel. 2016-03-01. p. 130. Retrieved 2016-04-24.[پیوند مرده]
  57. ↑ "Linux Graphics, Documentation". Intel Open Source Technology Center. 01.org. 2014-01-12. Retrieved 2014-01-12.

پیوند به بیرون[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تکنولوژی_گرافیک_اینتل&oldid=39332093»