تثلیث مغز: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
برچسب: افزودن پیوند بیرونی به جای ویکی‌پیوند
(بدون تفاوت)

نسخهٔ ‏۲۵ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۱۳

تثلیث مغز
مدل فرضیه تثلیث مغز مک لین.
پل مک لین، مبدع فرضیه تثلیث مغز
جزئیات
شناسه‌ها
لاتینcervello trino

تثلیث مغز (به انگلیسی: triune brain)، فرضیه ای در مغزشناسی است که توضیح می‌دهد مغز انسان سه فرمانده دارد: فرمانده خزنده، فرمانده باستانی و فرمانده عقل.

پیشینه

افلاطون

افلاطون به نبردی اشاره کرد که نه بین کشورها، بلکه درون هر انسانی است. افلاطون نوشت که ذهن انسان در نبردی بی پایان بین سه نیروی درونی برای کنترل رفتار است. یک نیرو شامل غرایز اساسی بقا است: گرسنگی، میل جنسی و جنگ و گریز. نیروی دوم شامل احساساتی چون شادی، خشم و ترس است. از نظر افلاطون، غرایز و احساسات مانند حیواناتی هستند که می‌توانند رفتار انسانی را به انحراف سوق دهند و آن را نفس اماره نامید. برای مقابله با نفس اماره، ناجی شما سومین نیروی درونی است: تفکر عقلانی که هم نفس اماره را مهار می‌کند و هم شما را در مسیر درست و فرهیخته راهنمایی می‌کند.

مک لین

تثلیث مغزمدلی از فرگشت پیش مغز مهره داران و رفتار است که توسط پزشک و عصب‌شناس آمریکایی پل دی. مکلین در دهه ۱۹۶۰ ارائه شد. تثلیث مغز متشکل از مجموعه خزنده‌ها (عقده‌های قاعده‌ای)، کمپلکس دیرینه پستانداران (دستگاه کناره‌ای) و مجتمع نوپستانداران (نوقشر) است که هر کدام به صورت مستقل و به عنوان ساختارهایی که به‌طور متوالی در جریان تکامل به مغز جلویی اضافه می‌شوند، دیده می‌شوند. بر اساس این مدل، عقده‌های پایه مسئول غرایز اولیه ما هستند، سیستم لیمبیک مسئول احساسات ما و نئوکورتکس مسئول افکار عینی یا منطقی است.

انتقادات

از دهه ۱۹۷۰، مفهوم تثلیث مغزدر عصب‌شناسی تکاملی و تکاملی مورد انتقاد قرار گرفته‌است[۱] و به عنوان یک افسانه در نظر گرفته می‌شود.[۲] اگرچه از برخی جهات با درک معاصر از مغز همپوشانی دارد،[۳] فرضیه تثلیث مغزدیگر توسط عصب شناسان مقایسه ای در دوران پس از 2000[۴] به دلیل انتقاد شدید علیه آن مورد حمایت قرار نمی‌گیرد.[۵]

مک لین در اصل مدل خود را در دهه ۱۹۶۰ فرموله کرد و آن را به‌طور مفصل در کتاب خود به نام «تثلیث مغزدر تکامل» در سال ۱۹۹۰ مطرح کرد. فرضیه تثلیث مغزاز طریق کتاب «اژدهای عدن» اثر کارل سیگان که در سال ۱۹۷۷ برنده جایزه پولیتزر شد، برای مخاطبان گسترده آشنا شد.

جستارهای وابسته

منابع

  1. Cesario, Joseph; Johnson, David J.; Eisthen, Heather L. (8 May 2020). "Your Brain Is Not an Onion With a Tiny Reptile Inside". Current Directions in Psychological Science. 29 (3): 255–260. doi:10.1177/0963721420917687. S2CID 218960531.
  2. Georg F. Striedter (2005). Principles of Brain Evolution. Sunderland, MA: Sinauer Associates. ISBN 978-0-87893-820-9.[کدام صفحه؟]
  3. Panksepp, J. (2003). Foreword to Cory, G. and Gardner, R. (2002) The Evolutionary Neuroethology of Paul MacLean: Convergences and Frontiers. شابک ‎۹۷۸−۰−۲۷۵−۹۷۲۱۹−۶[کدام صفحه؟]
  4. Kiverstein, Julian; Miller, Mark (6 May 2015). "The embodied brain: towards a radical embodied cognitive neuroscience". Frontiers in Human Neuroscience. 9: 237. doi:10.3389/fnhum.2015.00237. PMC 4422034. PMID 25999836. S2CID 17811190.
  5. Reiner, A. (1990). The triune brain in evolution: Role in paleocerebral functions. Science, 250(4978), 303-306.