فهرست سیارکهای استثنائی: تفاوت میان نسخهها
ایجاد |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۲۷
فهرست سیارکهای استثنائی فهرست زیر مجموعهای از سیارکهای سامانه خورشیدی است که از جهاتی ویژگیهای مخصوص به خود را دارند، مانند اندازه آنها یا مدارشان. در این مقاله، «سیارک» به سیارههای کوچکی در مدار نپتون گفته میشود و شامل سیاره کوتوله سرس، تروجانهای مشتری و ریزسیارهها میشود، اما نه اجرام فرا نپتونی (اجرای در کمربند کویپر، دیسک پراکنده یا ابر اورت داخلی). برای فهرست کامل سیارههای کوچک به ترتیب عددی فهرست سیارکها را ببینید.
به سیارکها اعداد کوچک سیاره داده میشود، اما همه سیارات کوچک سیارک نیستند. اعداد جزئی سیارهای نیز به اجرام کمربند کویپر داده میشود که شبیه کمربند سیارکها اما دورتر (حدود ۳۰ تا ۶۰ واحد نجومی) است، در حالی که سیارکها عمدتاً بین ۲ تا ۳ واحد نجومی از خورشید یا در مدار مشتری ۵ واحد نجومی از خورشید قرار دارند. همچنین، دنبالهدارها معمولاً تحت اعداد کوچک سیارات قرار نمیگیرند و قراردادهای نامگذاری خاص خود را دارند.
سیارکها پس از مشخص شدن دقیق مدار، یک شماره شناسایی متوالی منحصر به فرد دریافت میکنند. پیش از این، آنها فقط با نام سیستماتیک یا نامگذاری موقت خود مانند 1950 DA شناخته میشدند.
نام | قطر (km) (میانگین هندسی) |
ابعاد (km) | میانگین فاصله از خورشید (در یکای نجومی) |
تاریخ کشف | کاشف | کلاس | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 Ceres | ±۰٫۲ ۹۳۹٫۴ | ۹۶۴٫۴ × ۹۶۴٫۲ × 891.8 | 2.766 | ۱ ژانویه ۱۸۰۱ | Piazzi, G. | G | ||
4 Vesta | ±۰٫۲ ۵۲۵٫۴ | ۵۷۲٫۶ × ۵۵۷٫۲ × ۴۴۶٫۴ ± 0.2 | 2.362 | ۲۹ مارس ۱۸۰۷ | Olbers, H. W. | V | ||
2 Pallas | ±۴ ۵۱۱[۱] | ۵۶۸×۵۳۰×450 | 2.773 | ۲۸ مارس ۱۸۰۲ | Olbers, H. W. | B | ||
10 Hygiea | ±۸ ۴۳۳[۱] | ۴۵۰×۴۳۰×424 | 3.139 | ۱۲ آوریل ۱۸۴۹ | de Gasparis, A. | C | ||
704 Interamnia | ±۵ ۳۳۲[۱] | ۳۶۲×۳۴۸×310 | 3.062 | ۲ اکتبر ۱۹۱۰ | Cerulli, V. | F | ||
52 Europa | ±۴ ۳۱۹[۱] | ۳۷۸×۳۳۶×255 | 3.095 | ۴ فوریه ۱۸۵۸ | Goldschmidt, H. | C | ||
511 Davida | ±۴ ۲۹۸[۱] | ۳۵۹×۲۹۳×253 | 3.168 | ۳۰ مه ۱۹۰۳ | Dugan, R. S. | C | ||
87 Sylvia | ±۵ ۲۷۱[۱] | ۳۶۳×۲۴۹×۱۹۱ or ۳۷۴×۲۴۸×194 |
3.485 | ۱۶ مه ۱۸۶۶ | Pogson, N. R. | X | ||
15 Eunomia | ±۳ ۲۷۰[۱] | ۳۵۷×۲۵۵×212 | 2.643 | ۲۹ ژوئیه ۱۸۵۱ | de Gasparis, A. | S | ||
31 Euphrosyne | ±۴ ۲۶۸[۱] | ۲۹۴×۲۸۰×248 | 3.149 | ۱ سپتامبر ۱۸۵۴ | Ferguson, J. | C | ||
65 Cybele | ±۳ ۲۶۳ | ۲۹۷ × ۲۹۱ × ۲۱۳ | 3.439 | ۸ مارس ۱۸۶۱ | Tempel, E. W. | C | ||
624 Hektor | ±۱۲ ۲۵۶ (if bilobe) |
۴۰۳ × 201 | 5.235 | ۱۰ فوریه ۱۹۰۷ | Kopff, A. | D | ||
3 Juno | ±۲ ۲۵۴[۱] | ۲۸۸×۲۵۰×225 | 2.672 | ۱ سپتامبر ۱۸۰۴ | Harding, K. L. | S | ||
451 Patientia | ±۳ ۲۵۴ | 3.059 | ۴ دسامبر ۱۸۹۹ | Charlois, A. | ||||
107 Camilla | ±۱۲ ۲۵۴[۲] | 3.476 | ۱۷ نوامبر ۱۸۶۸ | Pogson, N. R. | C | |||
324 Bamberga | ±۳ ۲۲۷[۱] | ۲۳۴×۲۲۴×225 | 2.684 | ۲۵ فوریه ۱۸۹۲ | Palisa, J. | C | ||
16 Psyche | ±۳ ۲۲۳[۱] | ۲۷۹×۲۳۲×۱۸۹ ± 10% | 2.924 | ۱۷ مارس ۱۸۵۲ | de Gasparis, A. | M | ||
88 Thisbe | ±۳ ۲۱۸[۱] | ۲۵۵×۲۳۲×193 | 2.769 | ۱۵ ژوئن ۱۸۶۶ | Peters, C. H. F. | B | ||
48 Doris | ±۳ ۲۱۵[۱] | ۲۵۷×۲۱۱×185 | 3.108 | ۱۹ سپتامبر ۱۸۵۷ | Goldschmidt, H. | C | ||
19 Fortuna | ±۲ ۲۱۱[۱] | ۲۲۵×۲۰۵×195 | 2.442 | ۲۲ اوت ۱۸۵۲ | Hind, J. R. | G | ||
121 Hermione | ±۵ ۲۰۹?[۳] | 3.457 | ۱۲ مه ۱۸۷۲ | Watson, J. C. | C | |||
24 Themis | ±۳ ۲۰۸[۱] | ۲۳۲×۲۲۰×176 | 3.136 | ۵ آوریل ۱۸۵۳ | de Gasparis, A. | C | ||
94 Aurora | ±۴ ۲۰۵ ? (< 200 km)[۱] | ۲۲۵×173 | 3.160 | ۶ سپتامبر ۱۸۶۷ | Watson, J. C. | C | ||
29 Amphitrite | ±۲ ۲۰۴[۱] | ۲۲۲×۲۰۹×183 | 2.554 | ۱ مارس ۱۸۵۴ | Marth, A. | S | ||
13 Egeria | ±۳ ۲۰۲[۱] | ۲۳۸×۱۹۹×182 | 2.576 | ۲ نوامبر ۱۸۵۰ | de Gasparis, A. | G | ||
130 Elektra | ±۲ ۱۹۹[۱] | ۲۶۲×۲۰۵×164 | 3.127 | ۱۷ فوریه ۱۸۷۳ | C. H. F. Peters | C | ||
7 Iris | ±۱۰ ۱۹۹[۱] | ۲۶۸×۲۳۴×180[۴] | 2.386 | ۱۳ اوت ۱۸۴۷ | Hind, J. R. | S | ||
6 Hebe | ±۳ ۱۹۵[۱] | 205x185x170 | 2.426 | ۱ ژوئیه ۱۸۴۷ | Hencke, K. L. | S | ||
375 Ursula | ±۴ ۱۹۲ | 3.126 | ۱۸ سپتامبر ۱۸۹۳ | Charlois, A. | C | |||
702 Alauda | ±۲ ۱۹۱ | 3.195 | ۱۶ ژوئیه ۱۹۱۰ | Helffrich, J. | C/B | |||
45 Eugenia | ±۲ ۱۸۸[۱] | ۲۵۲×۱۹۱×138 | 2.720 | ۲۷ ژوئن ۱۸۵۷ | Goldschmidt, H. | F | ||
41 Daphne | ±۱۳ ۱۸۷[۱] | ۲۳۵×۱۸۳×153 | 2.765 | ۲۲ مه ۱۸۵۶ | Goldschmidt, H. | C | ||
423 Diotima | ±۴ ۱۷۶ | 3.065 | ۷ دسامبر ۱۸۹۶ | Charlois, A. | C | |||
259 Aletheia | ±۱ ۱۷۴ | 3.135 | ۲۸ ژوئن ۱۸۸۶ | Peters, C. H. F. | C/P/X | |||
372 Palma | ±۳ ۱۷۴ | 3.149 | ۱۹ اوت ۱۸۹۳ | Charlois, A. | B | |||
9 Metis | ±۲ ۱۷۳[۱] | ۲۲۲×۱۸۲×130 | 2.385 | ۲۵ آوریل ۱۸۴۸ | Graham, A. | S | ||
532 Herculina | ±۱ ۱۶۸ | 2.772 | ۲۰ آوریل ۱۹۰۴ | Wolf, M. | S | |||
354 Eleonora | ±۳ ۱۶۵[۱] | ۱۹۱×۱۶۲×144 | 2.798 | ۱۷ ژانویه ۱۸۹۳ | Auguste Charlois | S | ||
128 Nemesis | ±۵ ۱۶۳[۱] | ۱۷۸×۱۶۳×147 | 2.751 | ۲۵ نوامبر ۱۸۷۲ | Watson, J. C. | C | ||
(4:1 resonance) [sort by 'Mean Distance from Sun' to place in table] | ۲٫۰۶ | (defines inner edge of main belt) | ||||||
(3:1 resonance) | ۲٫۵۰ | (separates inner from middle belt) | ||||||
(5:2 resonance) | ۲٫۸۲ | (separates middle from outer belt) | ||||||
(7:3 resonance) | ۲٫۹۵ | |||||||
(2:1 resonance) | ۳٫۲۷ | (defines outermost belt) | ||||||
(1:1 resonance) | ۵٫۲۰ | (Trojan asteroids – defines outer edge of main belt) |
ویژگیهای فیزیکی
با بزرگترین قطر
تخمین اندازهٔ خرده سیارهها از راه مشاهده به دلیل داشتن شکلهای نامنظمی که دارند و قطر زاویهای کوچک دید دشوار است. مشاهداتی که تلسکوپ بسیار بزرگ در مورد بسیاری از خرده سیارهها انجام داد در سالهای ۲۰۱۹–۲۰۲۱ منتشر شد. تعداد این پیکرهای آسمانی به سرعت افزایش مییابد درحالی که اندازهها کاهش مییابد. براساس دادههای ایراس، حدود ۱۴۰ اثر خرده سیارهها با قطر بیشتر از ۱۲۰ کیلومتر وجود دارد که تقریباً نقطه گذار بین خردهسیارههای اولیه و قطعات آنها است. برای یک لیست کامل، فهرست اشیاء منظومهٔ شمسی را با اندازهٔ آنها ببینید.[۱][۵]
کمربند سیارک داخلی (که به عنوان فضای داخلی منطقه به شکل ۳: ۱ kirkwood در ۲٫۵۰ است) تعداد کمی از خرده سیارهها را تشکیل میدهد. از آنهایی که در لیست بالا هستند، تنها ۴ وستا، ۱۹ فورتونا، ۶ hebe، ۷ آیریس و ۹ متیس در آنجا قرار دارند. (یک میز مرتبسازی براساس فاصله متوسط)
با کاهش اندازه، تعداد اجسام به سرعت افزایش مییابد. بر اساس دادههای IRAS حدود ۱۴۰ سیارک کمربند اصلی با قطر بیشتر از ۱۲۰ کیلومتر وجود دارد که تقریباً نقطه گذار بین سیارکهای اولیه بازمانده و قطعات آن است. [۷] [۸] برای فهرست کاملتر، به فهرست اجرام منظومه شمسی بر اساس اندازه مراجعه کنید.
کمربند سیارکی درونی (که به عنوان قسمت داخلی منطقه به شکاف کرکوود ۳:۱ در 2.50 AU تعریف میشود) تعداد کمی سیارک بزرگ دارد. از میان آنهایی که در فهرست بالا قرار دارند، تنها ۴ وستا، ۱۹ فروند فورتونا، ۶ هبه، ۷ عنبیه و ۹ متیس در آنجا میچرخند. (جدول را بر اساس فاصله مرتب کنید)
عظیمترین در زیر شانزده سیارک بزرگ اندازهگیری شده را مشاهده میکنید. [۹] سرس، با یک سوم جرم تخمینی کمربند سیارکی، دوباره نصف جرم ۱۵ سیارک بعدی است. جرم سیارکها از آشفتگیهایی که در مدار سایر سیارکها ایجاد میکنند، تخمین زده میشود، به استثنای سیارکهایی که توسط فضاپیماها بازدید شدهاند یا یک ماه قابل مشاهده دارند، که در آنها امکان محاسبه مستقیم جرم وجود دارد. مجموعههای مختلف مشاهدات نجومی منجر به تعیین جرمهای مختلف میشود. بزرگترین مشکل در نظر گرفتن اغتشاشات کل ناشی از تمام سیارکهای کوچکتر است.[۶]
Baer, James; Steven R. Chesley (2008). "Astrometric masses of 21 asteroids, and an integrated asteroid ephemeris". Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy. Springer Science+Business Media. 100 (2008): 27–42. Bibcode:2008CeMDA.100...27B. doi:10.1007/s10569-007-9103-8.</ref>
بهدلیل برخی مشکلات فنی، نمودارها موقتاً قابل مشاهده نیستند. |
Name | Mass (×۱۰۱۸ kg) |
Precision | Approx. proportion of all asteroids |
---|---|---|---|
1 Ceres | ۹۳۸٫۳۵ | ۰٫۰۰۱٪ (۹۳۸٫۳۴–۹۳۸٫۳۶) | ۳۹٪ |
4 Vesta | ۲۵۹٫۰۷۶ | ۰٫۰۰۰۴٪ (۲۵۹٫۰۷۵–۲۵۹٫۰۷۷) | ۱۰٫۸٪ |
2 Pallas | ۲۰۴ | ۱٫۵٪ (۲۰۱–۲۰۷) | ۸٫۵٪ |
10 Hygiea | ۸۷ | ۸٪ (۸۰–۹۴) | ۳٫۶٪ |
704 Interamnia | ۳۵ | ۱۴٪ (۳۰–۴۰) | ۱٫۵٪ |
15 Eunomia | ۳۰ | ۶٪ (۲۹–۳۲) | ۱٫۳٪ |
3 Juno | ۲۷ | ۹٪ (۲۵–۲۹) | ۱٫۱٪ |
511 Davida | ۲۷ | ۲۷٪ (۱۹–۳۴) | ۱٫۱٪ |
52 Europa | ۲۴ | ۱۶٪ (۲۰–۲۸) | ۱٫۰٪ |
16 Psyche | ۲۳ | ۱۳٪ (۲۰–۲۶) | ۱٫۰٪ |
532 Herculina | ≈ ۲۳ | ? | ≈ ۱٪ |
31 Euphrosyne | ۱۷ | ۱۸٪ (۱۴–۱۹) | ۰٫۷٪ |
65 Cybele | ۱۵ | ۱۲٪ (۱۳–۱۷) | ۰٫۶٪ |
87 Sylvia | 14.76 | 0.4% (14.70–14.82)[۷] | ۰٫۶٪ |
7 Iris | ۱۴ | ۱۷٪ (۱۱–۱۶) | ۰٫۶٪ |
29 Amphitrite | ۱۳ | ۱۶٪ (۱۱–۱۵) | ۰٫۵٪ |
6 Hebe | ۱۲ | ۲۰٪ (۱۰–۱۵) | ۰٫۵٪ |
88 Thisbe | ۱۲ | ۲۰٪ (۹–۱۴) | ۰٫۵٪ |
107 Camilla | 11.2 | 1% (11.1–11.3)[۲] | ۰٫۵٪ |
324 Bamberga | ۱۰ | ۹٪ (۹–۱۱) | ۰٫۴٪ |
Total | 1781 | NA | ۷۴٪ |
The proportions assume that the total mass of the asteroid belt is ×۱۰۲۱ kg ۲٫۳۹, or ±۱٫۰)×۱۰−۱۰ (۱۲٫۴ M☉.[۸]
درخشانترین از زمین
تنها وستا بهطور منظم به آن اندازه روشن است که با چشم غیرمسلح دیده شود. در شرایط دید ایدهآل با آسمان بسیار تاریک، یک چشم تیزبین ممکن است بتواند سرس و همچنین پالاس و زنبق را در تقابلهای نادر پیرامونی آنها ببیند.[۹] سیارکهای زیر همگی میتوانند به قدر ظاهری روشنتر یا برابر با ۸٫۳+ که قمر زحل تیتان در درخشانترین حالت خود به دست آورد، که ۱۴۵ سال از پیدا شدن نخستین سیارک به دلیل نزدیک بودن به زحل به راحتی مشاهده شد، کشف شد.
هیچیک از سیارکها در قسمت بیرونی کمربند سیارکها هرگز نمیتوانند به این درخشندگی دست یابند. حتی Hygiea و Interamnia به ندرت به قدر بالاتر از ۱۰٫۰ میرسند. این به دلیل توزیع متفاوت انواع طیفی در بخشهای مختلف کمربند سیارکها است: سیارکهای دارای بالاترین آلبدو همگی نزدیکتر به مدار مریخ متمرکز شدهاند و انواع C و D بسیار پایینتر در کمربند بیرونی رایج هستند.
آن سیارکهایی که دارای گریز از مرکز بسیار بالا هستند، به ندرت به حداکثر قدر خود میرسند، زمانی که حضیض آنها بسیار نزدیک به پیوند هلیومرکزی با زمین باشد، یا (در مورد 99942 Apophis، (152680) 1998 KJ ۹، (۱۵۳۸۱۴، و W34، 259) roid از نزدیکی زمین عبور میکند.
Asteroid | Magnitude when brightest |
Semi- major axis (AU) |
Eccentricity of orbit |
Diameter (km) |
Year of discovery |
---|---|---|---|---|---|
99942 Apophis | 3.4* | ۰٫۹۲۲ | ۰٫۱۹۱ | ۰٫۳۲ | ۲۰۰۴ |
4 Vesta | ۵٫۲۰ | ۲٫۳۶۱ | ۰٫۰۸۹۱۷۲ | ۵۲۹ | ۱۸۰۷ |
2 Pallas | ۶٫۴۹ | ۲٫۷۷۳ | ۰٫۲۳۰۷۲۵ | ۵۴۴ | ۱۸۰۲ |
1 Ceres | ۶٫۶۵ | ۲٫۷۶۶ | ۰٫۰۷۹۹۰۵ | ۹۵۲ | ۱۸۰۱ |
7 Iris | ۶٫۷۳ | ۲٫۳۸۵ | ۰٫۲۳۱۴۲۲ | ۲۰۰ | ۱۸۴۷ |
433 Eros | ۶٫۸ | ۱٫۴۵۸ | ۰٫۲۲۲۷۲۵ | ۳۴ × ۱۱ × ۱۱ | ۱۸۹۸ |
(153814) 2001 WN5 | ۶٫۸۵ | ۱٫۷۱۱ | ۰٫۴۶۷۲۰۷ | ۰٫۹۳ | ۲۰۰۱ |
367943 Duende | ۷٫۰۴ | ۰٫۹۱۰ | ۰٫۰۸۹۳۱۹ | ۰٫۰۴ × ۰٫۰۲ | ۲۰۱۲ |
6 Hebe | ۷٫۵ | ۲٫۴۲۵ | ۰٫۲۰۱۷۲۶ | ۱۸۶ | ۱۸۴۷ |
3 Juno | ۷٫۵ | ۲٫۶۶۸ | ۰٫۲۵۸۱۹۴ | ۲۳۳ | ۱۸۰۴ |
18 Melpomene | ۷٫۵ | ۲٫۲۹۶ | ۰٫۲۱۸۷۰۸ | ۱۴۱ | ۱۸۵۲ |
(152680) 1998 KJ9 | ۷٫۷۴ | ۱٫۴۴۸ | ۰٫۶۳۹۷۷۰ | ۰٫۵ | ۱۹۹۸ |
15 Eunomia | ۷٫۹ | ۲٫۶۴۳ | ۰٫۱۸۷۱۸۱ | ۲۶۸ | ۱۸۵۱ |
8 Flora | ۷٫۹ | ۲٫۲۰۲ | ۰٫۱۵۶۲۰۷ | ۱۲۸ | ۱۸۴۷ |
324 Bamberga | ۸٫۰ | ۲٫۶۸۲ | ۰٫۳۳۸۲۵۲ | ۲۲۹ | ۱۸۹۲ |
1036 Ganymed | ۸٫۱ | ۲٫۶۶۵۷ | ۰٫۵۳۳۷۱۰ | ۳۲ | ۱۹۲۴ |
9 Metis | ۸٫۱ | ۲٫۳۸۷ | ۰٫۱۲۱۴۴۱ | ۱۹۰ | ۱۸۴۸ |
192 Nausikaa | ۸٫۲ | ۲٫۴۰۴ | ۰٫۲۴۶۲۱۶ | ۱۰۳ | ۱۸۷۹ |
20 Massalia | ۸٫۳ | ۲٫۴۰۹ | ۰٫۱۴۲۸۸۰ | ۱۴۵ | ۱۸۵۲ |
* Apophis will only achieve that brightness on April 13, 2029.[۱۰][۱۱] It typically has an apparent magnitude of 20–22.
جستارهای وابسته
- استخراج سیارکی
- مأموریت تغییر مسیر سیارک
- سانتور
- سیارک آموری
- فهرست سیارکهای آپولو
- قمر ریزسیاره
- فهرست اجرام منظومه شمسی بر پایه اندازه
- فهرستهای اجرام اخترشناسی
- دیسک پراکنده
- اجرام کوچک منظومه شمسی
- اوموآموا
منابع
- ↑ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ ۱٫۱۲ ۱٫۱۳ ۱٫۱۴ ۱٫۱۵ ۱٫۱۶ ۱٫۱۷ ۱٫۱۸ ۱٫۱۹ ۱٫۲۰ ۱٫۲۱ ۱٫۲۲ ۱٫۲۳ ۱٫۲۴ ۱٫۲۵ ۱٫۲۶ P. Vernazza et al. (2021) VLT/SPHERE imaging survey of the largest main-belt asteroids: Final results and synthesis. Astronomy & Astrophysics 54, A56
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ M. Pajuelo, Benoit Carry, Frédéric Vachier, Michael Marsset et al. (March 2018) Physical, spectral, and dynamical properties of asteroid (107) Camilla and its satellites, Icarus 309
- ↑ "Small-Body Database Lookup".
- ↑ Hanuš, J.; Marsset, M.; Vernazza, P.; Viikinkoski, M.; Drouard, A.; Brož, M.; et al. (24 April 2019). "The shape of (7) Iris as evidence of an ancient large impact?". Astronomy & Astrophysics. 624 (A121): A121. arXiv:1902.09242. Bibcode:2018DPS....5040406H. doi:10.1051/0004-6361/201834541. S2CID 119089163.
- ↑ As of Jan 2019, good rotational coverage (≥ 4 epochs) had also been obtained for 476 Hedwig and 596 Scheila.[۱]
- ↑ Baer, James; Steven R. Chesley (2008). "Astrometric masses of 21 asteroids, and an integrated asteroid ephemeris". Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy. Springer Science+Business Media. 100 (2008): 27–42. Bibcode:2008CeMDA.100...27B. doi:10.1007/s10569-007-9103-8.
- ↑ F. Marchis; et al. (2005). "Discovery of the triple asteroidal system 87 Sylvia" (PDF). Nature. 436 (7052): 822–4. Bibcode:2005Natur.436..822M. doi:10.1038/nature04018. PMID 16094362. S2CID 4412813
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامPitjeva-2005
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Martinez, Patrick (1994). The Observer's Guide to Astronomy. Cambridge University Press. p. 298.
- ↑ "(99942) Apophis Ephemerides for 13 Apr 2029". NEODyS (Near Earth Objects Dynamic Site). Retrieved 2011-05-05.
- ↑ "Minor Planet Ephemeris Service: Query Results". Minor Planet Center.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «List of exceptional asteroids». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۳.