سیردریا: تفاوت میان نسخه‌ها

سیردریا
سیردریا
	کشورهای زردرنگ در حوضهٔ آبخیز دریاچه آرال قرار دارند.
ویژگی‌های ظاهری
دهانه	دریاچه آرال
طول	۲٬۲۱۲ کیلومتر
دبی	۷۰۳ متر مکعب بر ثانیه (نزدیک ریزشگاه)

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۸ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۰۷

سیردَریا یا سیحون (پارسی باستان: یَخشَه اَرتَه، به‌معنای مروارید واقعی؛ زبان پهلوی|پهلوی: یَخشَرت^[۱]؛ یونانی: Jaxartes/Ιαξάρτης/یَکسارتِس؛ عربی: سیحون^[۲]) یا گل‌زریون، دومین رود پرآب در آسیای میانه است که به دریاچه خوارزم (آرال) می‌ریزد. رود دیگر آمودریا نام دارد.

نخستین مرجع این نام در این سده (دهم هجری) است، که ابوالغازی بهادُرخان، مورخ و خان خیوه، دریاچه خوارزم را سیر تِنیزی (دریای سرخ‌رنگ) نامید.^{^{[نیازمند منبع]}} در منابع اروپای غربی، سیردریا با نام یونانی باستانی‌اش Jaxartes/Ιαξάρτης/یاکسارتِس شناخته می‌شود، که برگرفته از واژهٔ زبان پهلوی یَخشَرت (آنطور که یوزف مارکوارت، خاورشناس نامدار آلمانی، در «Die Chronologic der alttiirkischen Inschriften» یاد کرده)، برگرفته از واژهٔ پارسی باستانی یَخشَه اَرتَه، به‌ معنای مروارید واقعی است.^[۲]

این رود دو سرچشمه دارد، یکی کوه‌های تیان‌شان در قرقیزستان کنونی و دیگری شرق ازبکستان. این رود در ۲۲۲۰ کیلومتر در غرب و شمال غربی سرچشمه دارد و پس از گذر از جنوب کشور کنونی قزاقستان به دریاچه خوارزم می‌رسد. این رود در گذر خود سرتاسر کشتزارهای پنبه را در آسیای مرکزی آبیاری می‌کند. سیردریا از کنار شهرهای خجند و قیزیل‌اوردا و خوقند می‌گذرد.

جستارهای وابسته

آمودریا

پانویس

↑ J. Marquart, Die Chronologic der alttiirkischen Inschriften, Leipzig, 1898, 6.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ Encyclopaedia of Islam, 'SIR DARYA'

منابع

Wikipedia contributors, "Syr Darya," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Syr_Darya&oldid=201995618
W. Barthold, C. E. Bosworth, Encyclopaedia of Islam, 'SIR DARYA', Volume IX: SAN - SZE, Brill, Leiden, 1997, ISBN 90-04-10422-4

[1] J. Marquart, Die Chronologic der alttiirkischen Inschriften, Leipzig, 1898, 6.

[ReferenceA-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ Encyclopaedia of Islam, 'SIR DARYA'

[۱]

[۲]

@@ خط ۱۷: / خط ۱۷: @@
 '''سیردَریا''' یا '''سیحون''' ([[پارسی باستان]]: '''یَخشَه اَرتَه'''، به‌معنای ''مروارید واقعی''؛ [[زبان پهلوی (ساسانی)|زبان پهلوی|پهلوی]]: '''یَخشَرت'''<ref>J. Marquart, Die Chronologic der alttiirkischen Inschriften, Leipzig, 1898, 6.</ref>؛ [[زبان یونانی|یونانی]]: '''Jaxartes/Ιαξάρτης/یَکسارتِس'''؛ [[زبان عربی|عربی]]: '''سیحون'''<ref name="ReferenceA">Encyclopaedia of Islam, 'SIR DARYA'</ref>) یا '''گل‌زریون'''، دومین رود پرآب در [[آسیای میانه]] است که به [[دریاچه خوارزم]] (آرال) می‌ریزد. رود دیگر [[آمودریا]] نام دارد.
-نخستین مرجع این نام در این سده (دهم هجری) است، که [[ابوالغازی بهادر خان|ابوالغازی بهادُرخان]]، مورخ و [[خان (لقب)|خان]] [[خیوه]]، دریاچه خوارزم را ''سیر تِنیزی'' (دریای سرخ‌رنگ) نامید.{{مدرک}} در منابع اروپای غربی، سیردریا با نام [[زبان یونانی|یونانی باستانی‌اش]] ''Jaxartes/Ιαξάρτης/یاکسارتِس'' شناخته می‌شود، که برگرفته از واژهٔ [[زبان پهلوی (ساسانی)|زبان پهلوی]] ''یَخشَرت'' (آنطور که [[یوزف مارکوارت]]، خاورشناس نامدار [[آلمان|آلمانی]]، در «Die Chronologic der alttiirkischen Inschriften» یاد کرده)، برگرفته از واژهٔ [[پارسی باستانی]] ''یَخشَه اَرتَه''، به‌معنای ''مروارید واقعی'' است.<ref name="ReferenceA" />
+نخستین مرجع این نام در این سده (دهم هجری) است، که [[ابوالغازی بهادر خان|ابوالغازی بهادُرخان]]، مورخ و [[خان (لقب)|خان]] [[خیوه]]، دریاچه خوارزم را ''سیر تِنیزی'' (دریای سرخ‌رنگ) نامید.{{مدرک}} در منابع اروپای غربی، سیردریا با نام [[زبان یونانی|یونانی باستانی‌اش]] ''Jaxartes/Ιαξάρτης/یاکسارتِس'' شناخته می‌شود، که برگرفته از واژهٔ [[زبان پهلوی (ساسانی)|زبان پهلوی]] ''یَخشَرت'' (آنطور که [[یوزف مارکوارت]]، خاورشناس نامدار [[آلمان|آلمانی]]، در «Die Chronologic der alttiirkischen Inschriften» یاد کرده)، برگرفته از واژهٔ [[پارسی باستانی]] ''یَخشَه اَرتَه''، به‌ معنای ''مروارید واقعی'' است.<ref name="ReferenceA" />
 این رود دو سرچشمه دارد، یکی کوه‌های تیان‌شان در [[قرقیزستان]] کنونی و دیگری شرق [[ازبکستان]]. این رود در ۲۲۲۰ کیلومتر در غرب و شمال غربی سرچشمه دارد و پس از گذر از جنوب کشور کنونی [[قزاقستان]] به دریاچه خوارزم می‌رسد. این رود در گذر خود سرتاسر کشتزارهای [[پنبه]] را در [[آسیای مرکزی]] آبیاری می‌کند. سیردریا از کنار شهرهای [[خجند]] و [[قیزیل‌اوردا]] و [[خوقند]] می‌گذرد.