مشروعیت: تفاوت میان نسخهها
جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: دکتر⟸، جزییات⟸جزئیات |
1- ویکی مختص ایران نیست2-بعضی اشتباه بود3-جانبدارانه بود |
||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
=== مشروعیت عقلانی و قانونی === |
=== مشروعیت عقلانی و قانونی === |
||
بر اعتقاد به قانونیبودن الگوهای قواعد هنجاری و حق کسانی که تحت چنین قواعدی برای صدور دستور اقتدار یافتهاند، استوار است. دولت بوروکراتیک امروزی که براساس قواعد و هنجارهای قانونی استوار است نمونهٔ بارز مشروعیت عقلانی و قانونی است. |
بر اعتقاد به قانونیبودن الگوهای قواعد هنجاری و حق کسانی که تحت چنین قواعدی برای صدور دستور اقتدار یافتهاند، استوار است. دولت بوروکراتیک امروزی که براساس قواعد و هنجارهای قانونی استوار است نمونهٔ بارز مشروعیت عقلانی و قانونی است. |
||
== مبانی مشروعیت و مقبولیت در جمهوری اسلامی == |
|||
* در تئوری حکومتهای غیردینی تنها یک مولفه برای بقای حکومت مؤثر است که از آن به مشروعیت تعبیر میشود که در نظامهای غیردینی مردمی، منشا آن رای مردم و در نظامهای غیردینی غیرمردمی، منشا آن فردی و بر مبنای استبداد است. |
|||
در تئوری حکومت اسلامی(که خود اعم از جمهوری اسلامی است)، حاکمیت برپایه دو مولفه پایه ریزی و ادامه مییابد. |
|||
=== مشروعیت === |
|||
* این مولفه به سلسله طولی نصب حاکم جامعه اسلامی از طرف خدا اطلاق میشود که به معنای این است که صرف نظر از رای و اراده مردم، در همه حال فردی از جانب خدا برای حکومت نصب شدهاست. |
|||
==== شیوه یافتن حاکم ==== |
|||
اگر اصل مشروعیت و جزئیات آن را بپذیریم، سوالی پیش میآید و آن اینکه چگونه میتوان فهمید که بر اساس سلسله طولی نصب حاکم از جانب خدا، در زمانی مشخص مثل امروز، برای حاکمیت بر مردم، چه شخصی از طرف خدا منصوب شدهاست. |
|||
==== راه حل ==== |
|||
اساسا هیچ راه قطعی و صد در صدی برای یافتن این شخص وجود ندارد، اما بر اساس انچه در روایات وجود دارد و همچنین با استفاده از استدلالهای کلامی، میتوان به شیوه کشف رسید. |
|||
==== نظریه کشف ==== |
|||
نظریه کشف که توسط بسیاری از حوزویها و همچنین غیر آنها(از جمله شریعتی در مقاله [[انتظار مذهب اعتراض]]) ابراز شدهاست، حاوی این مطلب است که جمعی از متخصصین علم حقوق و فقه اسلامی، از میان شرایط و مولفههایی که در روایات شیعه، برای حاکم اسلامی شمرده شدهاست، کسی را که به این صفات و شرایط نزدیک تر است را برگزینند. |
|||
===== خدشه به نظریه کشف ===== |
|||
در این باره مقالاتی از سروش نگاشته شده که البته پایه و اساس چندانی ندارد. |
|||
=== مقبولیت === |
|||
* این مولفه که همان رای مردم است و در فرهنگ اسلامی از آن تعبیر به بیعت میشود برای تشکیل حکومت و ادامه آن لازم است گرچه بعد از بیعت، همه باید از حاکم اطاعت کنند و او را منصوب از جانب خدا بپندارند. |
|||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
نسخهٔ ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۲۳:۱۰
مشروعیت[۱] بهمعنای قانونیبودن یا طبق قانون بودن است. سیسرون این واژه را برای بیان قانونیبودن قدرت بهکار برد. بعدها واژهٔ مشروعیت در اشاره به روشهای سنتی، اصول قانون اساسی و انطباق با سنتها بهکار برده شد. پس از آن، عنصر «رضایت» نیز به معنای آن افزوده شد و رضایت، پایه و اساس فرمانروایی مشروع دانسته شد. در دوران مدرن برای نخستین بار ماکس وبر مفهوم مشروعیت را به صورت مفهومی عام بیان کرد. به عقیدهٔ او، مشروعیت بر «باور» مبتنی است و از مردم اطاعت میطلبد. قدرت فقط وقتی مؤثر است که مشروع بودهباشد.[۲]
منابع مشروعیت
ماکس وبر سه منبع آرمانی برای مشروعیت ارائه کردهاست که عبارتند از:
- مشروعیت سنتی
- مشروعیت کاریزمایی
- مشروعیت عقلانی ـ قانونی
مشروعیت سنتی
بر اعتقاد به تقدس سنتهای قدیمی و مشروعیت پایگاه کسانی که از زمانهای قدیم جامعه تحت حکومت آنان بوده است، استوار است. مثل: حکومت مبتنی بر وراثت، پدرسالاری یا پیرسالاری.
مشروعیت فرهمند
بر سرسپردگی به تقدسی ویژه استثنایی و شخصیتی ویژه و نمونه و منحصر به فرد که نماد دلاوری و الگوهای هنجاری در جامعه است، استوار است و این الگوها توسط او آشکار یا مقرر میگردد افرادی مانند اسکندر، ژولیوس سزار، هیتلر، گاندی، جمال عبدالناصر، قذافی یا سید روحالله خمینی
مشروعیت عقلانی و قانونی
بر اعتقاد به قانونیبودن الگوهای قواعد هنجاری و حق کسانی که تحت چنین قواعدی برای صدور دستور اقتدار یافتهاند، استوار است. دولت بوروکراتیک امروزی که براساس قواعد و هنجارهای قانونی استوار است نمونهٔ بارز مشروعیت عقلانی و قانونی است.
پانویس
- ↑ «مشروعیت» [علوم سیاسی و روابط بینالملل] همارزِ «legitimacy»؛ منبع: گروه واژهگزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ مشروعیت)
- ↑ عالم، بنیادهای علم سیاست، ۱۰۴.
منابع
- عالم، عبدالرحمن (۱۳۹۰). بنیادهای علم سیاست. تهران: نی. شابک ۹۶۴-۳۱۲-۱۷۵-۵.