میرزا محمدحسین وفای فراهانی

با میرزا محمدحسین گلبن فراهانی اشتباه نشود.

میرزا سیدمحمدحسین فراهانی
زادهٔ	مهرآباد، فراهان، ایران
درگذشت	۱۲۱۲ ه‍.ق ۱۷۹۷ (میلادی) قزوین، ایران
مدفن	حرم علی بن ابی طالب، نجف
ملیت	ایرانی
پیشه(ها)	سیاستمدار و شاعر عصر زندیه
سال‌های فعالیت	۱۱۸۰ ه‍.ق تا ۱۲۱۲ ه‍.ق
آثار	دیوان وفا و تاریخ زندیه
منصب	وزیر صادق خان زند ، جعفرخان زند و لطفعلی خان زند
دوره	زندیه و قاجار
فرزندان	خانم آغا همسر میرزا عیسی قائم مقام
والدین	میرزا سید عیسی اول
خویشاوندان	میرزا حسن حسینی فراهانی (برادر)، میرزا عیسی قائم مقام (برادرزاده و داماد)، قائم مقام فراهانی (نوه)

میرزا سید محمدحسین فراهانی (درگذشتهٔ ۱۲۱۲ ه‍.ق)، شاعر و سیاست‌مدار ایرانی عصر زندیه و متخلص به وفا بوده‌است.

وی در سال ۱۱۸۰ ه‍.ق وارد دیوان کریم خان زند شد و نخستین باری که به وزارت رسید، در دوران صادق خان زند بود. بعدها نیز پس از درگذشت علیمرادخان زند توانست بار دیگر به وزارت جعفرخان و لطفعلی‌خان زند دست یابد. اما پس از مدتی نهایتاً لطفعلی‌خان او را کنار نهاد و حاج ابراهیم کلانتر را به صدارت برگزید و فراهانی نیز راهی سفر حج شد. پس از سقوط زندیان و قتل لطفعلیخان، وارد دربار آقامحمدخان قاجار شد ولی به واسطهٔ پیری و ناتوانی جسمی از ادامهٔ خدمت دیوانی عذرخواهی کرد و از شاه اجازهٔ سفر به عتبات و زندگی در آنجا راگرفت.

فراهانی سرانجام در ۱۲۱۲ ه‍.ق در قزوین درگذشت و پیکرش در حرم علی بن ابی‌طالب بخاک سپرده شد. تنها فرزند او دختری بود که به ازدواج برادرزاده‌اش میرزا عیسی فراهانی درآمد و مادر قائم‌مقام فراهانی شد.

آثاری که از محمدحسین فراهانی به جای مانده‌است: مثنوی بر وزن هفت پیکر نظامی و دیوان شعر که قریب به چهار یا پنج هزار بیت است و منظومه عاشقانه فیروز و شوخ و همچنین کتابی بانام تاریخ زندیه.

منابع

• ناروند، رضا (۱۳۵۵). «روابط ایران با دول معظم». وحید (۱۹۴): ۲۷۸–۲۸۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۶-۰۶.
• نسب نامه قائم مقام فراهانی
• احمدرضا یلمه‌ها. فصلنامه تخصصی سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب). سال هشتم. شماره ۳. پاییز ۹۴. شماره پیاپی ۲۹