پرش به محتوا

موشک بالستیک ضدکشتی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از موشک بالستیک ضد کشتی)

موشک بالستیک ضدکشتی، نوعی موشک بالستیک نظامی است که برای هدف قرار دادن کشتی جنگی در دریا طراحی شده‌است.

با توجه به سرعت پرواز اغلب هایپرسونیک موشک‌های بالستیک، ممکن است انرژی جنبشی هنگام برخورد فقط یک موشک بالستیک ضدکشتی با کلاهک متعارف، برای فلج کردن یا نابودی کامل یک ناو هواپیمابر بزرگ کافی باشد. با این حال، برخلاف کلاهک هسته‌ای، چنین آسیبی به کشتی دشمن مستلزم ضربه دقیق و مستقیم است؛ بنابراین، برخلاف یک موشک بالستیک معمولی که مسیر پرواز بالستیک را پس از مرحله نسبتاً کوتاه اولیه پرواز به‌کمک پیشران دنبال می‌کند، یک موشک بالستیک ضدکشتی به سامانه دقیق و کارامد هدایت و هدف‌یابی با حسگرهای پیشرفته و اصلاح‌های حین پرواز نیاز دارد تا بتواند با موفقیت یک هدف متحرک را هدف قرار دهد.[۱][۲]

چین[ویرایش]

چین نخستین موشک بالستیک ضدکشتی عملیاتی جهان را معرفی کرد.[۳] نام آن دی‌اف-۲۱دی است که قادر به حمل هردو کلاهک متعارف و هسته‌ای است.[۴] در سال ۲۰۱۰، گزارش شد که دی‌اف-۲۱دی در مرحله عملیاتی اولیه مستقر شده‌است.[۵]

موشک دی‌اف-۲۶ که برای اولین بار در رژه روز پیروزی ۲۰۱۵ معرفی شد، نیز قادر به حمل کلاهک‌های ضدکشتی، احتمالاً کلاهک‌های هایپرسونیک مانند دی‌اف-زداِف، است که در حمله به کشتی‌های متوسط و بزرگ تا برد ۳٬۵۰۰–۵٬۰۰۰ کیلومتر (۲٬۲۰۰–۳٬۱۰۰ مایل) کاربرد دارد.[۶]

چین ظاهراً در حال کار بر روی نسل دوم بالستیک ضدکشتی با استفاده از فناوری کلاهک بازگشتی مانورپذیر هایپرسونیک است که پیش‌تر با دی‌اف-زداِف آزمایش شده‌است. چنین کلاهکی می‌تواند مکان فعلی ناو دشمن را جستجو کند، به‌جای اینکه فقط به سمت نقطه پیش‌بینی‌شدهٔ قبلی شیرجه بزند. مانورهای بسیار سریع آن نیز رهگیری موشک را بسیار سخت می‌کند.[۷]

ایران[ویرایش]

در فوریه ۲۰۱۱، ایران موشک خلیج فارس را به عنوان موشک بالستیک ضدکشتی رونمایی کرد. همچنین موشک‌های بالستیک هرمز[کدام؟] و فاتح[کدام؟] هم به‌عنوان بالستیک ضدکشتی معرفی شده‌اند.

با ورود پهپادها به عرصه جنگ‌های نوین دیگر نیاز با رادارهای فرا-افق کمتر شده، بالستیک‌های ایرانی می‌توانند با استفاده از اطلاعات پهپادها و به‌روزرسانی مسیر و دریافت اطلاعات لحظه‌ای هر هدفی را تا مسافت دوهزار کیلومتری[نیازمند منبع] از آب‌های سرزمینی ایران هدف قرار دهند.

یمن[ویرایش]

یمن (انصارالله) یک موشک بالستیک ضدکشتی را به تاریخ نوامبر ۲۰۲۲ در دریای سرخ آزمایش کرد.[۸] ارتش یمن از موشک بالستیک ضدکشتی فالق۱رونمایی کرد. گفته می‌شود فالق۱ بردی بیش از ۲۰۰ کیلومتر دارد و از سر جنگی مجهز به جستجوگر اپتیکی_حرارتی بهره می‌برد.[۹]

اولین استفاده عملیاتی در جنگ[ویرایش]

در ژانویه ۲۰۲۴ همزمان با حملات هوایی آمریکا و بریتانیا به یمن، بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، تایید کرد که یمنی‌ها برای «اولین بار در تاریخ» از موشک‌های بالستیک ضدکشتی استفاده کرده‌اند.[۱۰] در اواخر نوامبر ۲۰۲۳، در جریان تنش‌های دریای سرخ ناشی از ادامه جنگ غزه در سال ۲۰۲۳، فرماندهی مرکزی ایالات متحده در خاورمیانه، سنتکام، گزارش داد که دو موشک بالستیک به ناوشکن یواس‌اس میسون از مناطق تحت کنترل شبه نظامیان یمنی شلیک شده‌است.[۱۱][۱۲]

هند[ویرایش]

هم‌اکنون نیروی دریایی هند می‌تواند موشک بالستیک دانوش را در نقش ضدکشتی از ناوهای خود پرتاب کند. دانوش بردی معادل ۷۵۰ کیلومتر (۴۷۰ مایل) دارد و قادر به عملیات ضدکشتی است.[۱۳] موشک دیگری به‌نام اَگنی-پی، که احتمالاً نسخه ارتقایافته موشک‌های بالستیک اَگنی-۴ و اَگنی-۵ خواهد بود، برای انجام عملیات ضدکشتی در حال توسعه است.[۱۴]

تا سپتامبر ۲۰۲۲، سازمان تحقیق و توسعه دفاعی کار طراحی موشک زمینی دیگری با برد ۱٬۵۰۰ کیلومتر (۹۳۰ مایل) را برای حمله به اهداف دریایی و پوشش ناوهای هندی در خلیج بنگال و دریای عرب تکمیل کرده بود.[۱۵]

آمریکا[ویرایش]

در آمریکا چند سالی می‌شود که تحقیقات وتست‌هایی در زمینه جنگ‌افزارهای بالستیک ساحل به دریا و ضد کشتی شروع شده، امریکایی‌ها به اهمیت این نوع از جنگ‌افزارها پی برده‌اند و در صدد دستیابی به آن برآمده‌اند. امریکایی‌ها که در ابتدا و پس از عملیاتی شدن موشک‌های بالستیک ضد کشتی ایران و چین، سیاست انکار و تمسخر را در پیش گرفته بودند، پس از نزدیک به یک دهه به اهمیت این نوع از جنگ‌افزارها پی بردند و در صدد دستیابی به آن برآمدند آنها در ابتدا بر این باور بودند که اصولاً موشک بالستیک ضد کشتی بیشتر به یک شوخی یا تبلیغات عوام فریبانه شبیه است تا سلاحی کار آمد، البته آنها تا حدودی حق داشتند، موشک‌های بالستیک ذاتاً دارای دقت کم و سرعت بسیار بیشتر از کروز هستند و تا قبل از ایران و چین هیچ کشوری موشک بالستیک را در این نقش بکار نگرفته بود، اما در صحنه عمل و در واقعیت مشخص شد می‌توان با تجهیز موشک‌ها به جستجوگرهای اپتیکی و راداری حساس و دقیق، اهداف متحرک در حد یک ناو هواپیمابر یا سوپر تانکر را حتی در سرعت‌های بالای ۳۵گره نیز مورد اصابت قرار داد، و اگر هدف ثابت باشد، حتی ابعادی در حد یک شناور متوسط، را می‌توان منهدم کرد در اوایل تیر ماه سال۱۴۰۳امریکا اقدام به شلیک دو موشک بالستیک زمین به زمین پرسام به اهداف متحرک در دریا کرد از نتایج این تست خبری منتشر نشده اما استفاده از بالستیک های زمین به زمین در نقش ضد کشتی ،انهم توسط امریکا،نسان دهنده اهمیت فوق‌العاده زیاد این جنگ افزار ها در نبردهای آینده است و مشخص است آنچه کارشناسان نظامی مانند راجر کلیف میگویند منطبق بر واقعیت نیست و با حقیقت میدانی فاصله بسیار دارد<ref> نظر متخصصان و نظامیان آمریکایی در مورد قدرت برنامه موشکی بالستیک ضد کشتی ایران و خطر آن برای ناوگان آمریکا

پدافند و مقابله[ویرایش]

در بخش پدافندی در مقابل موشک های بالستیک ،چه ضد کشتی ،چه زمین به زمین و چه در هر نقش دیگری،پدافند زمین پایه یا هواپایه در مرحله نخست پروفایل پروازی پرتابه های بالستیک، بیشترین شانس را برای کشف و انهدام آن دارد،ضمن اینکه درگیری و انهدام پرتابه ی بالستیک در این مرحله به لحاظ هزینه،کمترین هزینه و پیچیدگی فنی را دارد،در این مرحله موشک یا راکت به کمک پیشران سوخت مایع و یا جامد با سرعتی متعارف و معمولا کمتر از چهار ماخ طی مسیر میکند تا به نقطه اوج در فراز جو برسد و سرعت برتابه در نقطه ای اوج به صفر برسد،در مراحل اولیه به علت اینکه موشک به علت استفاده از موتور راکتی اثر گرمایی فراوانی دارد و همچنین به علت جدا نشدن بخش هایی از موشک(در موشک های دو یا چند مرحله ای)اثر راداری موشک هم بالاست،کشف آن به سادگی صورت میپذیرد و به علت سرعت کم در مرحله اوج گرفتن و سرعت حدود صفر در نقطه اوج،درگیری و انهدام موشک کار به نسبت ساده و کم هزینه ای است چنانچه پدافند بتواند در این مرحله پرتابه را کشف کند و پرتابه در برد عملیاتی پدافند باشد ،انهدام آن تقریباً قطعیست،اما از آنجا که موشک های بالستیک ذاتا برای برد های بالا و نقش قاره پیما توسعه یافته اند،امکان کشف آنها در این مرحله وجود دارد،اما امکان درگیری به علت بعد مسافت پدافند تا محل شلیک،معمولا وجود ندارد،مگر آنکه موشک در زمان شلیک در برد پدافند باشد چنانچه موشک از این مرحله گذشت و به مرحله شیرجه رسید،به علت سرعت سرسام آور(گاهی تا ۱۵کیلومتر بر ثانیه)و کوچکی بخش نهایی که همان کلاهک است،کسف و درگیری با آن سخت تر میشود اما غیر ممکن نیست با توسعه کلاهک های هایپر سونیک و هواسر(گلاید کننده) با امکان اجرای مانور های سنگین در خارج و داخل جو ،امکان کشف و رهگیری آنها وجود دارد،اما به علت سرعت سرسام آور و مهم‌تر از ان،به علت تغییر مسیر های مکرر در طول مسیر ،به گونه ای که حدس مسیر نهایی و هدف کلاهک برای پدافند غیر ممکن میشود،انهدام این کلاهک ها تقریبا غیر ممکن شده است،و اگر هم بشود با درصد خطای بالا کلاهک را هدف قرار داد،این امر بسیار پرهزینه خواهد بود،برای مثال سامانه تاد که برای این منظور توسعه پیدا کرده است،برای هرشلیک بین یک تا سه میلیون دلار هزینه میکند در حالیکه شانس انهدام هدف بسیار پایین است

منابع[ویرایش]

  1. ↑ "CM-401 anti-ship ballistic missile". GlobalSecurity. Retrieved October 22, 2021. The CM-401 is guided by a radar seeker that can track surface ships or use synthetic aperture (SAR) to image the ground to attack ground facilities such as ports
  2. ↑ Globaldefencenews (4 October 2020). "Kh-47M2 Kinzhal Air-Launched Ballistic Hypersonic Missile Of Russia". Global Defence News. Retrieved 22 October 2021. Latest Russian air-to-ground missiles are pretty accurate due to the use of modern guidance systems with satellite navigation capability.
  3. ↑ Kazianas, Harry (29 September 2013). "No Game Changer, but a Great Complicator: China's DF-21D ASBM". Asia Dialogue. Archived from the original on 11 July 2016. Retrieved 30 November 2013.
  4. ↑ Talmadge, Eric (5 August 2010). "Chinese missile could shift Pacific power balance". NBC News.
  5. ↑ Gertz, Bill (27 December 2010). "China has carrier-killer missile, U.S. admiral says". The Washington Times.
  6. ↑ "Janes | Latest defence and security news".
  7. ↑ Perrett, Bradley; Sweetman, Bill (January 27, 2014). "U.S. Navy Sees Chinese HGV As Part Of Wider Threat". www.aviationweek.com. Penton. Retrieved January 27, 2014.[پیوند مرده]
  8. ↑ «یمن: حوثی‌ها در دریای سرخ موشک ضد کشتی آزمایش کردند». www.aa.com.tr. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۹.
  9. ↑ «ارتش یمن، سومین نیروی مجهز به موشک بالستیک ضد کشتی در جهان/ یادآوری روز کابوس‌وار ناوشکن‌های Arleigh burke نیروی دریایی آمریکا در ساحل یمن +تصاویر». مشرق نیوز. ۲۰۲۲-۰۹-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۱۹.
  10. ↑ Sabbagh، Dan؛ Borger، Julian؛ Defence، Dan Sabbagh؛ editor، security (۲۰۲۴-۰۱-۱۲). «US and UK strike Houthi sites in Yemen in response to 'unprecedented' attacks» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۲.
  11. ↑ «شلیک موشک از یمن به ناو آمریکایی که به نجات کشتی سنترال پارک رفته بود». BBC News فارسی. ۲۰۲۳-۱۱-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۲.
  12. ↑ «We Might Have Just Seen the World's First Anti-Ship Ballistic Missile Attack». Popular Mechanics (به انگلیسی). ۲۰۲۳-۱۲-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۲.
  13. ↑ "India tests Prithvi missile's naval version Dhanush". IBN Live. Archived from the original on 8 October 2012. Retrieved 30 June 2021.
  14. ↑ "Agni P (Prime): India's ASBM in the Making and its Impact on Naval Warfare". Indian Defence Research Wing. 2021-06-29. Retrieved 2021-06-30 – via ELE Times.
  15. ↑ Gupta, Shishir (2022-09-03). "DRDO's conventional ballistic missile design ready, awaits signal for development". Hindustan Times. Retrieved 2022-09-03.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Anti-ship ballistic missile». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=موشک_بالستیک_ضدکشتی&oldid=39779700»