مسوسورس
مسوسورس | |
---|---|
مسوسورس، Mesosaurus | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
بالاشاخه: | دومدهانیان |
شاخه: | طنابداران |
زیرشاخه: | مهرهداران |
فروشاخه: | آروارهداران |
بالارده: | چهاراندامان |
رده: | خزندگان |
زیررده: | بیکمانان |
تیره: | Mesosaur |
مسوسورس (به انگلیسی: Mesosaurus) به معنی مارمولک متوسط، یک جانور منقرضشده از سرده خزندگان است که در پرمین اولیه در نواحی جنوب آفریقا و آمریکای جنوبی می زیسته است.[۱] این یکی از اولین خزندگان دریایی شناخته شده بود و سازگاری های کاملاً زیادی با شیوه زندگی در آب داشت. گاهی این خزنده را بیکمانان[۲] میدانند، اما در مورد آن اختلاف نظر وجود دارد. بنتون آن را به عنوان خزنده مانند (parareptile)، یعنی یک خزندهچهرگان (ساروپسید) توصیف می کند.
دیرین زیستی
[ویرایش]مزوسوروس یکی از اولین خزندگانی بود که پس از ورود چهارپایان اولیه در دونین بعدی به آب بازگشت. طول آن حدود 1 متر بوده، با پاهای شبکهای، بدنی صاف و دمی بلند که احتمالاً دارای یک باله بوده است. احتمالاً توسط پاهای عقبی بلندش و دم منعطف، خود را در آب به پیش میبرده است. بدنه آن نیز انعطافپذیر بود و به راحتی میتوانست به پهلو حرکت کند، اما دارای دندههای بسیار ضخیم بود که مانع از پیچش بدنش میشد. نمونههای فسیلی نشان میدهند که این جانور زندهزا بود و جوان زنده داشت. همچنین مزوسوروس جمجمه ای کوچک با آرواره های بلند داشت. سوراخهای بینی در بالا قرار داشتند و به موجودی اجازه میدادند نفس بکشد و تنها قسمت بالای سرش سطح را بشکند. دندانهای آن برای صید طعمههای کوچک نکتونی (nekton) مانند سخت پوستان مناسب بود.
توزیع جغرافیائی
[ویرایش]مزوسوروس در ارائهی شواهدی برای نظریهء رانش قارهای مهم بود، زیرا بقایای آن در جنوب آفریقا و شرق آمریکای جنوبی، در دو مکان دوردست از هم یافت شد. از آنجایی که مزوسوروس یک حیوان ساحلی بود و بنابراین نمی توانست از اقیانوس اطلس عبور کند، این توزیع نشان داد که این دو قاره در گذشته به هم متصل می شدند.