خودبری

دم وابریدهٔ سقنقور که هنوز تکان می‌خورد.

خودبُری^[۱]^[۲] یا خودوابُری (انگلیسی: Autotomy) یا قطع عضو ارادی رفتاری دفاعی است که در برخی از جانوران دیده می‌شود.

این جانوران در حالت خطر، یک یا چند اندام ثانوی بدن خود را وابریده و می‌اندازند. این کار معمولاً به عنوان یک سازوکار دفاعی برای فرار از چنگ درندگان و منحرف کردن حواس جانور درنده و از این طریق، ایجاد امکان بیشتر برای فرار از دست آن‌ها را فراهم می‌کند. برخی از جانوران قادرند بخش جداشده بدن خود را دوباره رویانده و احیا کنند.

مارمولک، سمندر و سوسمار پل‌دماغی از جمله جانوران خودبری دارند.

در بی‌مهرگان[ویرایش]

بیش از ۲۰۰ گونه از بی‌مهرگان به عنوان یکی از رفتارهای حفاظتی، توان خودبری دارند:^[۳]^[۴] ازجمله:

نرم‌تنان:

لیسه خاکی (Prophysaon)^[۵]
حلزون دریایی (Oxynoe panamensis)
هشت‌پا

بندپایان:

جستارهای وابسته[ویرایش]

قطع عضو

منابع[ویرایش]

↑ وهاب‌زاده، عبدالحسین (مترجم)؛ نویسنده (ادوارد ویلسون) (۱۳۸۴). سوسیوبیولوژی (زیست‌شناسی اجتماعی، تلفیق نوین. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. ص. ۳۵۷. شابک ۹۶۴-۳۲۴-۱۰۲-۵.
↑ کمالی، کامران (۱۳۹۷). راهنمای میدانی خزندگان و دوزیستان ایران. موسسه ایران‌شناسی. ص. ۴۰۸. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۸۳۵۱-۱۴-۶.
↑ Bely, A.E.; Nyberg, K.G. (2009). "Evolution of animal regeneration: re-emergence of a field". Trends in Ecology & Evolution. 25: 161–170. doi:10.1016/j.tree.2009.08.005.
↑ Fleming, P.A.; Muller, D.; Bateman, P.W. (2007). "Leave it all behind: a taxonomic perspective of autotomy in invertebrates". Biological Reviews. 82 (3): 481–510. doi:10.1111/j.1469-185X.2007.00020.x. PMID 17624964.
↑ McDonnel, R.J., Paine, T.D. and Gormally, M.J., (2009). Slugs: A Guide to the Invasive and Native Fauna of California بایگانی‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine. 21 pp., شابک ‎۹۷۸−۱−۶۰۱۰۷−۵۶۴−۲, page 9.
↑ Wilson, A.D.M.; Whattam, E.M.; Bennett, R.; et al. "(2010). Behavioral correlations across activity, mating, exploration, aggression, and antipredator contexts in the European housecricket, Acheta domesticus". Behavioral Ecology and Sociobiology. 64: 703–715. doi:10.1007/s00265-009-0888-1.
↑ Stankowich, T (2009). "When predators become prey: flight decisions in jumping spiders". Behavioural Ecology. 20: 318–327. doi:10.1093/beheco/arp004.
↑ Booksmythe, I.; Milner, R.N.C.; Jennions, M.D.; et al. "(2010). How do weaponless male fiddler crabs avoid aggression?". Behavioral Ecology and Sociobiology. 64: 485–491. doi:10.1007/s00265-009-0864-9.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Autotomy». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۷.

پیوند به بیرون[ویرایش]

[1] وهاب‌زاده، عبدالحسین (مترجم)؛ نویسنده (ادوارد ویلسون) (۱۳۸۴). سوسیوبیولوژی (زیست‌شناسی اجتماعی، تلفیق نوین. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. ص. ۳۵۷. شابک ۹۶۴-۳۲۴-۱۰۲-۵.

[2] کمالی، کامران (۱۳۹۷). راهنمای میدانی خزندگان و دوزیستان ایران. موسسه ایران‌شناسی. ص. ۴۰۸. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۸۳۵۱-۱۴-۶.

[Bely_and_Nyberg,-3] Bely, A.E.; Nyberg, K.G. (2009). "Evolution of animal regeneration: re-emergence of a field". Trends in Ecology & Evolution. 25: 161–170. doi:10.1016/j.tree.2009.08.005.

[Fleming_et_al.,-4] Fleming, P.A.; Muller, D.; Bateman, P.W. (2007). "Leave it all behind: a taxonomic perspective of autotomy in invertebrates". Biological Reviews. 82 (3): 481–510. doi:10.1111/j.1469-185X.2007.00020.x. PMID 17624964.

[Donnel_et_al.,-5] McDonnel, R.J., Paine, T.D. and Gormally, M.J., (2009). Slugs: A Guide to the Invasive and Native Fauna of California بایگانی‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine. 21 pp., شابک ‎۹۷۸−۱−۶۰۱۰۷−۵۶۴−۲, page 9.

[Wilson_et_al.,-6] Wilson, A.D.M.; Whattam, E.M.; Bennett, R.; et al. "(2010). Behavioral correlations across activity, mating, exploration, aggression, and antipredator contexts in the European housecricket, Acheta domesticus". Behavioral Ecology and Sociobiology. 64: 703–715. doi:10.1007/s00265-009-0888-1.

[Stankowich,-7] Stankowich, T (2009). "When predators become prey: flight decisions in jumping spiders". Behavioural Ecology. 20: 318–327. doi:10.1093/beheco/arp004.

[Booksmythe_et_al.,-8] Booksmythe, I.; Milner, R.N.C.; Jennions, M.D.; et al. "(2010). How do weaponless male fiddler crabs avoid aggression?". Behavioral Ecology and Sociobiology. 64: 485–491. doi:10.1007/s00265-009-0864-9.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]