کاج چلغوزه
| کاج چلغوزه | |
|---|---|
| |
| Pinus gerardiana | |
| وضعیت حفاظت | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| دسته: | مخروطیان |
| رده: | ناژویان |
| راسته: | کاجیان |
| تیره: | کاجیان |
| سرده: | Pinus |
| زیرسرده: | Ducampopinus |
| گونه: | P. gerardiana |
| نام دوبخشی | |
| Pinus gerardiana | |
کاج چلغوزه (در فارسی چَلغوزه از چهل غوزه به معنای چهل دانه در مخروط کاج) گونه‌ای کاج است که در منطقه شمال غربی هیمالیا شامل شرق افغانستان و شمال پاکستان و شمال غربی هند می‌روید. نام این کاج فارسی است و از ترکیب چهل و غوزه ساخته شده‌است.[۱] منطقه رویش این درخت ارتفاعی بین ۱۸۰۰ تا ۳۳۵۰ متر دارد و گاهی با کاج زیبا و سدر مقدس جامعه مشترک می‌سازد. بلندی کاج چلغوزه بین ۱۰ تا ۲۰ متر است و معمولاً دارای تاجی پهن و گسترده با شاخه‌هایی راست و کشیده‌است. کاج چلغوزه در منطقه پراکنش طبیعی خود منبع غذایی بسیار مهمی محسوب می‌شود.[۲]
سودمندی‌ها
معروفیت این درخت به‌خاطر دانه‌های خوردنی آن (چلغوزه) است که در منطقه رویش جمع‌آوری می‌شود و به فروش می‌رسد. به لحاظ ارزش غذایی، ترکیبات دانه شامل ۵۱٫۳ درصد چربی (اسیدهای چرب)، ۸٫۷ درصد آب، ۱۳٫۶ درصد پروتئین، ۲۲٫۵ درصد نشاسته، ۰٫۹ درصد فیبر و سه درصد مواد معدنی و خاکستر می‌باشد.[۳]اهمیت اقتصادی جنگل‌های این‌گونه بقدری زیاد است که در سالهای پربار در افغانستان بخش بزرگی از درآمد منطقه ۱۳۰۰۰ نفری از جمع‌آوری و فروش دانه‌های خوراکی آن بدست می‌آید و در هندوستان به‌طور متوسط سالانه ۱۸۰ تن دانه چلغوز تولید می‌شود.[۴]
پانویس
- ↑ لغت‌نامه دهخدا
- ↑ زارع، مجله جنگل ایران، ۲٤٤.
- ↑ زارع، مجله جنگل ایران، ۲٤٤.
- ↑ زارع، مجله جنگل ایران، ۲٤٤.
پیوند به بیرون
منابع
- زارع، علیرضا؛ مسعود، عباسی (پاییز ١٣٩٠). [www.ijf-isaforestry.ir «تأثیر طول دورهٔ سرمادهی بر جوانه‌زنی بذر کاج چلغوزه»] مقدار
|پیوند=را بررسی کنید (کمک) [Effects of stratification length time on germination of chilgoza pine (Pinus gerardiana Wall.)]. مجله جنگل ایران. کرج: انجمن جنگلبانی ایران، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. سوم (سوم): ۲۴۳ تا ۲۵۲. شاپا 2008-6113. دریافت‌شده در اول آبان ١٣٩٦. تاریخ وارد شده در|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - «ویکی‌پدیای انگلیسی». دریافت‌شده در ۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۱.