کودکان سرزمین ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کودکان سرزمین ایران
سازندهمحمدرضا سرهنگی
کارگردانکارگردانان گوناگون
شمار فصل‌ها۲ فصل
شمار قسمت‌ها۴۶ قسمت
تولید
تهیه‌کنندهمحمدرضا سرهنگی
مدت۳۰ دقیقه (هر قسمت)
تولیدکنندهشبکه دو
توزیع‌کنندهشبکه چهار و شبکه مستند
پخش
شبکهٔ اصلیشبکه دو
فرمت تصویر۱۶ میلیمتری، رنگی

کودکان سرزمین ایران نام یک مجموعه مستند تلویزیونی بود که به همتِ محمدرضا سرهنگی و به سفارش شبکه دو در ۴۶ قسمت ساخته شد. تولیدِ نخستین فصل این مجموعه در ۲۶ قسمت ۳۰ دقیقه‌ای از بهار تا زمستان ۱۳۷۴ صورت پذیرفت. مضمون فیلم‌های این مجموعهٔ مستند، آشنایی با چند و چون زندگی کودکان نواحی مختلف ایران بود و بیشتر فیلم‌ها بر ساختاری تصویرگرا و گاه شاعرانه استوار بودند.[۱] قرار بود ۵۲ قسمت از این مجموعه ساخته شود، اما در نهایت تنها ۴۶ قسمت آماده پخش گردید.[۲] در کنار آن ۵۲ قسمت تعدادی فیلم بلند داستانی نیز در دفتر سرهنگی تولید شد؛ از جمله سه فیلم بلند داستانی «موشک کاغذی»، «درخت جان» و «چریکهٔ هورام» به کارگردانی فرهاد مهران‌فر و فیلمی به‌نام «ایران سرای منست» به کارگردانی پرویز کیمیاوی که پس از درخشش جهانی‌اش و تنها به‌خاطر اختلاف بین تهیه‌کننده و کارگردان از چرخه‌ نمایش رسمی کنار گذاشته و هیچ‌گاه اکران نشد.[۱]

مجموعهٔ کودکان سرزمین ایران، هیچ‌گاه به‌طور کامل از شبکه‌های تلویزیون ایران پخش نشد. حوالی سال ۱۳۸۷ چند قسمت از این مجموعه در برنامه «مستند ایران» در شبکه ۴ به روی آنتن رفت و سپس حوالی سال ۱۳۸۹ شبکه مستند که به‌تازگی آغاز به‌کار نموده بود، در یک پخش آزمایشی، ۲۶ یا ۲۷ قسمت از آن را مجدداً پخش کرد که با استقبال مخاطبان روبرو شد.[۱]

سرهنگی با درایتی خاص توانست چند نسل از مستندسازان نامدار سینمای ایران را گرد هم آورده و در شرایطی که تولید مستند، تحت‌الشعاع ساخت سریال تلویزیونی سنتی و عامه‌پسند در حال فراموشی بود، با تولید این مجموعه - تحت شرایط مالی دشوار - توانست شور و حال جدیدی در مستندسازی آن دوران پدیدآورد.[۱]

پس از موفقیت‌های جهانی این فیلم‌ها، سرهنگی پیشنهاد کرد تا کارگردانان از مالکیت حقوق خارجی فیلم‌های‌شان برخوردار شوند و با این پیشنهاد، باب تازه‌ای در امور قراردادهای تلویزیون در تولید فیلم‌های مستند گشود. با بروز نگرانی در مدیران و تهیه‌کنندگان تلویزیون و سازش‌ناپذیری سرهنگی و تلاشش برای استیفای این حقوق، چالش بزرگی برای او پیش آمد که نخست به کارشکنی در امر پخش برنامه‌ها انجامید و بعد به ممنوع‌الکاری خودش منجر شد. روند رو به تزاید این چالش تا بدانجا پیش رفت که با فزونی اضطراب‌ها و نگرانی‌ها – به ویژه در زمینه بارپرداخت وام‌های بانکی که صرف تولید چند فیلم بلند سینمایی شده بود – نخست به ناراحتی قلبی و در ادامه به مرگ محمدرضا سرهنگی انجامید.[۱]

این مجموعه تلویزیونی در یکصدویکمین جلسه کمیته ملی حافظهٔ جهانی یونسکو، در فهرست ملی این برنامه ثبت شد.[۳][۴]

کارگردان‌ها و فیلم‌های مجموعه[ویرایش]

فصل اول[ویرایش]

فصل دوم[ویرایش]

همچنین فیلم‌های «میلکان» (مینو کیانی)، «برقع» (مهتاب منصور) و «هورامان» و «سوتماگ» به کارگردانی پریوش نظریه نیز علاوه بر موارد فوق ساخته و به تلویزیون تحویل شدند.[۱]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ همایون امامی (۲ دی ۱۳۹۴). «'کودکان سرزمین ایران' فصلی دیگر در سینمای مستند ما». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱ اسفند ۱۴۰۰.
  2. «کودکان سرزمین ایران». شبکه مستند سیما. دریافت‌شده در ۱ اسفند ۱۴۰۰.
  3. «چهار مستند تلویزیونی ایران در حافظه جهانی یونسکو ثبت شدند». خبرگزاری ایسنا. ۱۱ مرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱ اسفند ۱۴۰۰.
  4. «ثبت چهار مستند تلویزیونی ایران در حافظه جهانی یونسکو». وبگاه روزنامهٔ همشهری. ۱۱ مرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱ اسفند ۱۴۰۰.

پیوند به بیرون[ویرایش]

کودکان سرزمین ایران در شبکهٔ مستند