پرش به محتوا

کتیبه‌های شفاهی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نام مجموعه‌ی کتاب‌هایی است که از طرف ناصر منظوری[۱] تالیف شده است و به تحلیل زبان-فکر می‌پردازد[۲][۳]. سلسله کتاب‌های کتیبه‌های شفاهی تلاش می‌کند تا مکنونات زبان(ها) را با این دیدگاه بررسی کند که زبان در درونِ خود پر از اسرارِ ساختاری، مفهومی و معنایی است. کشف و درکِ این رمز و راز برای «علوم شناختی» اهمیت بالایی دارد. ناصر منظوری معتقد است که درکِ ماهیت و واقعیت تولیدات شفاهی زبان چندان ساده نیست. آن چیزی که در طولِ تاریخ به صورتِ شفاهی به انسان معاصر رسیده است حاصلِ همیاری طبیعی جامعه بوده و سندی مطمئن برای بررسی است. پس، تئوریزه شدن آن از منظرِ «شناخت» اهمیت بسیار بحرانی دارد [۴]. مجموعه کتیبه‌های شفاهی شامل کتب زیر است:

کتیبه‌های شفاهی (۱) آشوبی شدگی در شعر شهریار-۱ (۱۳۸۸) (آشوبی شدگی در شعرهای فارسی شهریار)[۵]

کتیبه‌های شفاهی (۲) آشوبی شدگی در شعر شهریار-۲ (۱۳۸۸) (آشوبی شدگی در شعر ترکی شهریار)[۵]

کتیبه‌های شفاهی (۴) زایش ادبیات (۱۳۸۹)[۶]

کتیبه‌های شفاهی (۵) مفهوم صدا (زبانی درون زبان) (۱۳۹۰)[۷][۸]

کتیبه‌های شفاهی (۶) ساختار مفهومی فعل در زبان ترکی (۱۳۹۱)[۹]

کتیبه‌های شفاهی (۷) نظام فراجمله‌ای در زبان ترکی (۱۳۹۱)[۱۰]

کتیبه‌های شفاهی (۸) ۴ بای، ۴ فصل (۱۳۹۳)[۱۱]

کتیبه‌های شفاهی (۹) اساطیر یونانی در سیاه چالهٔ زبان-فکر (۱۳۹۴)[۱۲]

کتیبه‌های شفاهی (۱۰) مفهوم «مؤنث» در زبان-فکر (۱۳۹۴)[۱۳]

کتیبه‌های شفاهی (۱۱) آذ (۱۳۹۵)[۱۴]

کتیبه‌های شفاهی (۱۲ و ۱۳) فعل‌لیک: مرجع سیستم فعل در ترکی (۱۴۰۲)[۱۵][۱۶]

یکی از تئوری‌هایی که در مجموعه کتیبه‌های شفاهی مورد اشاره قرار می‌گیرد «نظریه‌ی فراکتال‌ها» است. مبدع این نظریه، بنوآ مندلبرات، بر این عقیده بود که جهان فیزیکی یک ساختار فراکتالی است. ناصر منظوری نیز در کتیبه‌های شفاهی نشان می‌دهد که ساختار فراکتالیِ جهان فیزیکی به جهان مفاهیم نیز تسری پیدا می‌کند. جهان مفاهیم چیزی جز انتزاعِ جهان فیزیکی نیست. بنابراین محصولات این جهان انتزاعی، از جمله زبان، این ساختار فراکتالی را حفظ و بر اساس آن رشد می‌کنند.[۹]

از میان کتب این مجموعه «کتیبه‌های شفاهی (۱)»، «کتیبه‌های شفاهی (۲)» و «کتیبه‌های شفاهی (۳)» به بررسی ادبیات می‌پردازد. فرم اولیه‌ی فراکتالی از ادبیات «سیجیر» نامیده می‌شود. مولف مواردی از سیجیر را در ادبیات عامه‌ی مردم مطالعه می‌:ند. او همچنین برخی از تولیدات ادبی شهریار (محمد حسین بهجت تبریزی) و ساختار فراکتالی آن‌ها را نشان می‌دهد.[۶]

مولف در «کتیبه‌های شفاهی (۵)»، «کتیبه‌های شفاهی (۶)»، «کتیبه‌های شفاهی (۷)» به ساختار زبان می‌پردازد. اولا نشان می‌دهد که برخلاف باور مرسوم در زبان‌شناسی، اصواتِ زبان بار معنایی دارند. یعنی بی‌دلیل نیست که «آی» (فارسی: ماه) با مصوت /ا/ شروع و با صامت /ی/ تمام می‌شود. او معتقد است که برخی از زبان‌ها توانسته‌اند در طول زمان این بار مفهومی را در خود حفظ کنند در حالیکه بیش‌تر زبان‌‌های مرسوم به خاطر کرییولی‌شدگی این مشخصه‌ی خود را از دست داده‌اند. چون غالب زبان‌شناسان زبان‌های کرییولی‌شده (مثل لاتین، انگلیسی، فرانسوی و غیره) را مطالعه کرده‌اند این خصوصیت زبان‌ها را ندیده‌اند. مولف زبان ترکی (مخصوصا به نوعی که در آذربایجان حفظ شده‌است) یکی از زبان‌هایی می‌داند که بار مفهومی اصوات را هنوز حفظ می‌کند. پس از این مولف به ساختار فراکتالی مفاهیم در افعال و جملات می‌پردازد. نهایتا در «کتیبه‌های شفاهی (۱۲ و ۱۳)» مرجع کاملی برای افعال زبان ترکی ارایه می‌کند[۱۶].

ساختار فراکتالی مبنای بررسی اسطوره‌‌ها (یکی دیگر از محصولات جهان مفاهیم) در «کتیبه‌های شفاهی (۸)»، «کتیبه‌های شفاهی (۹)»، «کتیبه‌های شفاهی (۱۰)» و «کتیبه‌های شفاهی (۱۱)» قرار می‌گیرد. مولف در این کتب نشان می‌دهد که چگونه این کاراکتئرهای تفکر اسطوره‌ای به‌وجود آمده‌اند. ضمنا در این مجموعه ریشه‌ی اساطیر یونانی بررسی می‌شود.[۱۴]

منابع

[ویرایش]
  1. Langer، Jennifer؛ Frank، Miriam (۲۰۰۸). «Sürgün» (PDF). Exiled Ink!. ۳-۴ (۱۰): ۳۵.
  2. AHENPENÇE، SEDEF (۲۰۰۹). Nasır Mensuri'nin Avava romanı üzerine bir inceleme [A Study On Naser Manuzri's Roman: Avava] (Master's Thesis). Celal Bayar Üniversitesi.
  3. ZOLFAGHARI، NAZANIN (۲۰۱۳). Nasır Menzuri hayatı, edebî kişiliği ve Karaçuha romanı [Nasir Menzuri his life, literary personality and Karaçuha novel] (Master's Thesis). Ege Üniversitesi.
  4. یاشین زنوزلو (۳ اسفند ۱۳۹۴). «مصاحبه با ناصر منظوری؛ مولف کتاب مفهوم مؤنث در زبان-فکر». ایشیق. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۳.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ منظوری، ناصر (۱۳۸۸). کتیبه‌های شفاهی (۱ و ۲) [Shahriyar's Poetry Going Chaotic]. تهران. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۴-۴۳۳۰-۹.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ منظوری، ناصر (۱۳۸۹). کتیبه‌های شفاهی (۴) زایش ادبیات (سیجیر) [‌Birth of Literature (Sijir)]. تهران. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۴-۶۴۴۹-۶.
  7. منظوری، ناصر (۱۳۹۰). کتیبه‌های شفاهی (۵) مفهوم صدا (زبانی درون زبان) [Concepts with the Sounds (the Language in Language)]. تهران. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۴-۷۲۰۷-۱.
  8. منظوری، ناصر (۲۰۱۷). Ağız Lövhələr (5) Səs-Andırım Bütövlüyü [Sound-Signify]. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۰۴-۷۷۹۳-۶.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ منظوری، ناصر (۱۳۹۱). کتیبه‌های شفاهی (۶) ساختار مفهومی فعل در زبان ترکی [Conceptual Strcuturing of Verbs in Turkish Language]. تهران. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۴-۸۴۶۷-۸.
  10. منظوری، ناصر (۱۳۹۱). کتیبه‌های شفاهی (۷) نظام فراجمله‌ای در زبان ترکی [Ultra-sentential System in Turkish Language]. تهران. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۴-۸۸۰۷-۲.
  11. منظوری، ناصر (۱۳۸۳). کتیبه‌های شفاهی (۸) ۴ بای، ۴ فصل [4Bays, 4Seasons]. تهران. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۰۴-۱۶۷۴-۴.
  12. منظوری، ناصر (۱۳۹۴). کتیبه‌های شفاهی (۹) اساطیر یونان در سیاه چاله‌ی زبان-فکر [Greek Myths in the Blackhole of Language-Thought]. تهران. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۰۴-۲۲۸۲-۰.
  13. منظوری، ناصر (۱۳۸۴). کتیبه‌های شفاهی (۱۰) مفهوم «مونث» در زبان-فکر ["Femininity" as Conceptualized in Language Thought]. تهران. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۴-۴۳۳۱-۶.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ منظوری، ناصر (۱۳۹۵). کتیبه‌های شفاهی (۱۱) آذ [AZ]. تهران. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۰۴۴۳۳۱-۶.
  15. منظوری، ناصر (۱۳۹۹). کتیبه‌های شفاهی (۱۴) صرفنامه‌ی فعل ترکی [Türki'nin Fel Təsrifi (Dönüş Kitabı)]. تهران. شابک ۹۷۸-۶۲۲-۹۶۷۲۹۶-۹.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ منظوری، ناصر (۱۳۹۹). آغیز لوحه‌لر (۱۲) تورکی‌ده اسناد فعلی‌نین سیستئمی [Predicate Verbal System in Turki]. تهران. شابک ۹۷۸-۶۲۲-۹۶۷۲۹۴-۵.