ویکی‌پدیا:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۵/۲۴

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ساموئل خاچیکیان کارگردان، تدوینگر، نویسنده، تهیه‌کننده و آهنگ‌ساز فیلم مشهور ایرانی با اصلیت ارمنی بود. وی یکی از تاثیرگذارترین کارگردان‌ها در سینمای ایران به شمار می‌رود، تا آنجا که به وی لقب «هیچکاک ایران» داده شده است. همچنین از وی به عنوان «استاد دلهره و وحشت» سینمای ایران نام برده شده است.

خاچیکیان در یکی از دوران‌های آغازین سینمای ایران با خلاقیت خود به یاری این هنر و صنعت شتافت. وی ابتدا مهارت فنی خود را با به نتیجه رساندن شب‌نشینی در جهنم (۱۳۳۶) نشان داد و سپس با طوفان در شهر ما (۱۳۳۷) سبک ویژه خود را در سینمای ایران بنا کرد. او که از نیمه‌های فیلم بازگشت تدوین فیلم‌هایش را خود به عهده گرفته بود، در نورپردازی و کار فیلم‌بردارانش دخالت می‌کرد، و موسیقی فیلم‌هایش را به انتخاب خود مشخص می‌کرد. به تعبیر خودش، او همهٔ این‌ها را براساس الهام و حس درونی انجام می‌داد. «نورپردازی جنایی» اصطلاحی بود که خود او برای فیلم‌هایی مثل چهار راه حوادث (۱۳۳۳)، طوفان در شهر ما، فریاد نیمه شب (۱۳۴۰)، یک قدم تا مرگ(۱۳۴۰)، دلهره (۱۳۴۱)، ضربت (۱۳۴۳) و سرسام (۱۳۴۴) به کار می‌برد.

خاچیکیان را می‌توان از پیشگامان نام‌آور سینمای ایران دانست و کمتر کارگردان ایرانی مانند او طی سه دهه (۵۰–۱۳۳۰) به طور فعال به ساختن فیلم اشتغال داشت. او از جمله نخستین کارگردانان ایرانی بود که عناصر تکنیکی را برای سینما به کار برد و با دکوپاژ سر صحنه فیلمبرداری می‌رفت. به عنوان فیلم‌سازی نوآور، تولید فیلم‌های جنایی را در ایران باب کرد و نخستین آنونس تاریخ سینمای ایران را برای فیلم دختری از شیراز (۱۳۳۳) ساخت و ده‌ها زمینه فنی دیگر را تجربه کرد. بسیاری از بازیگران نامدار سینمای ایران با بازی در آثار خاچیکیان به سینما آمدند و برخی از فیلم‌هایش هم چون ضربت (۱۳۴۳) و عقاب‌ها (۱۳۶۳) از آثار پرفروش زمان نمایش خود بودند.

شاخص‌ترین فیلمی که توسط خاچیکیان پس از انقلاب کارگردانی شد فیلم عقاب‌ها بود، که به عنوان یکی از برترین محصولات سینمای دفاع مقدس لقب گرفت. او در طول حدود ۵۰ سال فعالیت در سینمای ایران، ۴۶ فیلم بلند سینمای ساخت و بسیاری از فیلم‌های دیگران را تدوین کرد.

ادامه...