ویکی‌پدیا:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۰۹/۴۷

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فرانسیوم با نام قدیمی اکا-سزیوم و یا آکتینیوم ‎k‏، عنصری شیمیایی با نماد Fr و عدد اتمی ۸۷ است که در گروه IA (فلزهای قلیایی) و دوره هفتم قرار گرفته‌است. این عنصر، یک الکترون ظرفیتی دارد و در میان همه عناصر جدول تناوبی، دارای کمترین الکترونگاتیوی است. دمای ذوب و جوش فرانسیم به ترتیب ۲۷ و ۶۷۷ درجه سانتی‌گراد، و شعاع اتمی آن ۲۷۰ پیکومتر است.

مارگوریت پری، فرانسیوم را در سال ۱۹۳۹ در فرانسه کشف کرد، به همین دلیل این عنصر فرانسیوم نام گرفت. این عنصر آخرین عنصر کشف شده‌ای است که در طبیعت به طور آزاد وجود دارد و پس از استاتین کمیاب‌ترین عنصر شناخته شده‌است.

فرانسیوم در بیرون از آزمایشگاه، به طور بسیار ناچیزی در سنگ معدن اورانیوم و توریوم یافت می‌شود، جایی که ایزوتوپ ۲۲۳ آن به طور پی در پی تشکیل و متلاشی می‌شود. تخمین زده می‌شود که حدود ۳۰ گرم فرانسیوم در پوسته زمین وجود داشته باشد. سایر ایزوتوپ‌های فرانسیوم به طور مصنوعی و در آزمایشگاه ساخته می‌شوند. بیشترین مقداری که تاکنون از فرانسیوم به طور مصنوعی ایجاد شده، یک خوشه ۱۰٬۰۰۰ اتمی بوده‌است که از طریق ابر اتمی سرد و در دانشگاه استونی بروک و در سال ۱۹۹۷ ساخته شده است. فرانسیوم پس از فروپاشیدن به استاتین، رادیوم و رادون تبدیل می‌شود.