قاضی برهان‌الدین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز واگردانی واپسین ویرایش Amirobot |
جز ربات: تصحیح جایگذاری کاما، شمارگان هزارگان |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''احمد''' ملقب به '''برهان الدین''' و معروف به '''قاضی برهان'''<ref>لغات تاریخی و جغرافیا ترکی ج 2 ص 103</ref> عالم و ادیب قرن هشتم هجری قمری<ref>ریحانه الادب ج 3 ص 263، 264 |
'''احمد''' ملقب به '''برهان الدین''' و معروف به '''قاضی برهان'''<ref>لغات تاریخی و جغرافیا ترکی ج 2 ص 103</ref> عالم و ادیب قرن هشتم هجری قمری<ref>ریحانه الادب ج 3 ص 263، 264</ref> در ۱۴ سالگی در شام به دیدار [[قطب‌الدین رازی]] رسیده و یک سال و نیم نزد او درس خوانده بود. بعد از تسخیر [[توقات]] و [[سیواس]] و [[قیصریه]] از بلاد [[روم]] <ref> [http://www.mibosearch.com/Dictionary.aspx?wId=242585&DicName=dehkhoda&word=%D9%82%D8%A7%D8%B6%D9%8A+%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86 لغت نامه دهخدا ]</ref> قاضی برهان‌الدین، حاکم [[سیواس]] و اطراف آن، قرار گرفت و به مدت ۱۸ سال از ۷۸۳ تا ۸۰۰ در این منصب بود.<ref>ابوبکر طهرانی، دیار بکریه، به کوشش نجاتی لوغال و فاروق سومر، آنکارا، 1962م</ref> |
||
'''قاضی برهان‌الدین''' از قبیله [[سالور]] بود و به سه زبان عربی و فارسی و ترکی شعر می گفت. دیوان اشعار ترکی وی در ترکیه و آذربایجان چاپ شده و شامل ۱۵۰۰ [[غزل]]، ۲۰ [[رباعی]] و ۱۱۹ [[تویوق]] است. قاضی برهان الدین اشعاری به [[ترکی آذربایجانی]] دارد و از این جهت در تاریخ ادبیات ترک جزو شعرای آذری قرار می گیرد.اشعارش از ادبیات فارسی و عربی و فولکلور ترک الهام می گرفت. |
'''قاضی برهان‌الدین''' از قبیله [[سالور]] بود و به سه زبان عربی و فارسی و ترکی شعر می گفت. دیوان اشعار ترکی وی در ترکیه و آذربایجان چاپ شده و شامل ۱۵۰۰ [[غزل]]، ۲۰ [[رباعی]] و ۱۱۹ [[تویوق]] است. قاضی برهان الدین اشعاری به [[ترکی آذربایجانی]] دارد و از این جهت در تاریخ ادبیات ترک جزو شعرای آذری قرار می گیرد.اشعارش از ادبیات فارسی و عربی و فولکلور ترک الهام می گرفت. |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
== قتل قاضی برهان‌الدین == |
== قتل قاضی برهان‌الدین == |
||
قره عثمان نامی از اکابر قبائل ترکمان که در یکی از قشلاقات سیواس خیمه نشین |
قره عثمان نامی از اکابر قبائل ترکمان که در یکی از قشلاقات سیواس خیمه نشین بوده، در هر سالی مالی به حسب تعهد به قاضی برهان می داد، تا آنکه از پرداخت آن مقرری تخلف ورزیده و قاضی نیز به همین جهت حمله متهورانه نموده و به سال ۸۰۰ ه. ق مقتول و تمامی متصرفات او بدون جنگ و محاربه به [[ایلدرم بایزید]] چهارمین سلطان [[عثمانی]] (791 - 804 ه.ق) رسید.<ref> [http://www.mibosearch.com/Dictionary.aspx?wId=242585&DicName=dehkhoda&word=%D9%82%D8%A7%D8%B6%D9%8A+%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86 لغت نامه دهخدا ] </ref> |
||
نسخهٔ ۱۸ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۰۱:۲۴
احمد ملقب به برهان الدین و معروف به قاضی برهان[۱] عالم و ادیب قرن هشتم هجری قمری[۲] در ۱۴ سالگی در شام به دیدار قطب‌الدین رازی رسیده و یک سال و نیم نزد او درس خوانده بود. بعد از تسخیر توقات و سیواس و قیصریه از بلاد روم [۳] قاضی برهان‌الدین، حاکم سیواس و اطراف آن، قرار گرفت و به مدت ۱۸ سال از ۷۸۳ تا ۸۰۰ در این منصب بود.[۴]
قاضی برهان‌الدین از قبیله سالور بود و به سه زبان عربی و فارسی و ترکی شعر می گفت. دیوان اشعار ترکی وی در ترکیه و آذربایجان چاپ شده و شامل ۱۵۰۰ غزل، ۲۰ رباعی و ۱۱۹ تویوق است. قاضی برهان الدین اشعاری به ترکی آذربایجانی دارد و از این جهت در تاریخ ادبیات ترک جزو شعرای آذری قرار می گیرد.اشعارش از ادبیات فارسی و عربی و فولکلور ترک الهام می گرفت.
یک نمونه تویوق از قاضی برهان‌الدین:
| گل اول اولا بلبلو نو گؤز لیه | شاه اول اولا بیر قولو نو گؤزلیه | |
| خوب آنا دئیه م کی همدم ایچنده | بلبلو نون غلغلو نو گؤزلیه |
ترجمه فارسی:
| گل آن است که در فکر بلبلش باشد | شاه آنست که در فکر غلامش باشد | |
| خوب به کسی گویم که در میان همدمان | در فکر جوشش بلبلش باشد |
قتل قاضی برهان‌الدین
قره عثمان نامی از اکابر قبائل ترکمان که در یکی از قشلاقات سیواس خیمه نشین بوده، در هر سالی مالی به حسب تعهد به قاضی برهان می داد، تا آنکه از پرداخت آن مقرری تخلف ورزیده و قاضی نیز به همین جهت حمله متهورانه نموده و به سال ۸۰۰ ه. ق مقتول و تمامی متصرفات او بدون جنگ و محاربه به ایلدرم بایزید چهارمین سلطان عثمانی (791 - 804 ه.ق) رسید.[۵]
پانویس
- ↑ لغات تاریخی و جغرافیا ترکی ج 2 ص 103
- ↑ ریحانه الادب ج 3 ص 263، 264
- ↑ لغت نامه دهخدا
- ↑ ابوبکر طهرانی، دیار بکریه، به کوشش نجاتی لوغال و فاروق سومر، آنکارا، 1962م
- ↑ لغت نامه دهخدا
منابع
- دائره المعارف بزرگ اسلامی
- سیر غزل در ادبیات آذربایجان، تالیف آزاده رستم اوا