نواخت

نواخت در زبان‌شناسی به زیر و بمی صدا در یک واژه گفته می‌شود که معنای دستوری یا واژگانی آن را دگرگون کند.

ویژگی نواخت‌بری

پنج تن (نواخت) گوناگون که در زبان چینی استاندارد بکار می‌رود.

نمونه‌ای از چهار نواختِ اصلیِ زبان ماندارین استاندارد

زبان نواخت‌بر گونه‌ای از زبان است که با تغییر شیوه ادای واژه‌ها می‌توان معنی‌های گوناگونی را ایجاد کرد. زبان چینی از مشهورترین زبان‌های نواخت‌بر است. این ویژگی بیشتر در زبانهای تک هجایی شرق آسیا و زبانهای آفریقای زیر صحرا دیده می‌شود. در زبان فارسی هم ویژگی نواخت‌بری بگونه محدود بکار می‌رود. یک مثال مشهود از خاصیت نواخت‌بری واژگانی در فارسی می‌توان به واژهٔ «گویا» اشاره کرد که بسته به نحوه ادای آن می‌توان معنی‌های «روان و سلیس» یا «انگار» را برداشت کرد. همچنین پرسشی، تعجبی یا اخباری کردن جمله‌ها به وسیلهٔ تن صدا هم یک ویژگی نواخت‌بری دستوری در زبان فارسی است. در زبان‌های شرق آسیایی‌ای چون چینی، تایلندی، ویتنامی و برخی زبان‌های آفریقای جنوب صحرا، ویژگی نواخت‌بری واژگانی یا دستوری به صورت گسترده بکار می‌رود.

جستارهای وابسته

• شاعر شیرخوار در دخمه سنگی

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «(Tone (linguistics». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۴ بهمن ۱۳۹۱.