پرش به محتوا

مورچه انتحاری انفجاری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مورچه انتحاری انفجاری
رده‌بندی علمی edit
فرمانرو: جانوران
کلاد: بندپایان
رده: حشرات
راسته: پرده‌بالان
تیره: مورچگان
سرده: مورچه‌های انتحاری
گونه: C. explodens
نام دوبخشی
Colobopsis explodens
Laciny & Zettel 2018[۱]

مورچه انتحاری انفجاری (نام علمی: Colobopsis explodens)، گونه ای از مورچه است که در جنوب شرقی آسیا یافت می‌شود. به دلیل مکانیزم رزمی نادر کارگران خودکشی دگرخواهانه در دفاع از خود، که دشمن را با ترشحات سمی و اغلب کشنده خفه می‌کنند، مورد توجه قرار گرفته‌است.[۱] این گونه قبلاً به‌طور غیررسمی با نام «گوی زرد» شناخته می‌شد. این مورچه‌ها با انقباض ماهیچه‌هایشان «منفجر می‌شوند» تا جایی که شکم و غدد داخلی‌شان پاره شود و مایع چسبنده‌ای ترشح شود. اگر دشمن به ماده سمی گاز بزند، کنترل اعضای خود را از دست می‌دهد و در عرض چند ثانیه می‌میرد. در غیر این صورت، ماده سمی به مفاصل مهاجم می‌چسبد و دشمن را بی‌حرکت می‌کند.

این مورچه کوچک و قرمز رنگ توسط تیمی از جمله آلیس لیسینی، حشره‌شناس موزه تاریخ طبیعی وین، در بورنئو کشف شد. او توضیح داد که چگونه مورچه‌ها برای نجات سایر اعضای کلنی خود را منفجر می‌کنند. آنها هنگامی که با دشمنی روبرو می‌شوید که عقب‌نشینی نمی‌کند، مورچه انتحاری به حشره می‌چسبد و خود را منفجر می‌کند و دشمن را نیش می‌زند. به این ترتیب که مورچه پشت خود را مستقیماً به سمت دشمن مهاجم خود زاویه می‌دهد و سپس شکم خود را چنان خم می‌کند که بدن خود را متلاشی کند و ماده ای زرد و کشنده را آزاد می‌کند. ماده ای ذخیره شده براق که بوی آن متمایز و نه نامطبوع و به طرز عجیبی یادآور کاری توصیف شده‌است. با این حال، توانایی منفجر شدن چیزی نیست که همه مورچه‌های این گونه دارند. فقط کارگران خردسال، همه ماده‌های عقیم، هستند که بدن خود را با انفجار منفجر می‌کنند تا از اعضای بزرگتر کلونی محافظت کنند. مشخص شد که آنها به عنوان یک دفاع به ویژه مستعد از خود گذشتگی هستند و حتی با نزدیک شدن محققان متجاوز نیز منفجر می‌شوند. این تمایل به خودکشی، که شبیه به زنبوری است که در هنگام تهدید نیش می‌زند، اتوتیزیس یا خودکشی دگرخواهانه نامیده می‌شود و در ابر ارگانیسم‌هایی مانند مورچه‌ها که به صورت جمعی کار می‌کنند و نیازهای گروه کلونی مهم‌تر از فرد است، رایج است.[۲]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Laciny, A.; Zettel, H.; Kopchinskiy, A.; Pretzer, C.; Pal, A.; Salim, K.A.; Rahimi, M.J; Hoenigsberger, M.; Lim, L.; Jaitrong, W.; Druzhinina, IS (2018). "Colobopsis explodens sp. n. , model species for studies on "exploding ants" (Hymenoptera, Formicidae), with biological notes and first illustrations of males of the Colobopsis cylindrica group". ZooKeys (751): 1–40. doi:10.3897/zookeys.751.22661. PMC 5919914. PMID 29706783.
  2. Ellis-Petersen, Hannah (2018-04-20). "T-ant-T: meet the exploding ants of Borneo". the Guardian (به انگلیسی). Retrieved 2023-12-31.