مشتاق علی شاه
| میرزا محمد تربتی ملقب به مشتاق علیشاه | |
|---|---|
| زادهٔ | کرمان |
| درگذشت | وفات: ۱۲۰۶ هـ. ق |
| دیگر نام‌ها | مشتاق علیشاه |
| نژاد | ایران |
| مکتب | عرفان و تصوف |
مشتاق علیشاه (وفات: ۱۲۰۶ هـ. ق) نامش میرزا محمد تربتی و به مشتاق علیشاه ملقب بود. او از چهره‌های سرشناس عرفان و تصوف شعر ادب و هنر به‌شمار می‌رود.
مشتاق سیم چهارمی را به سه‌تار افزود. سومین سیم سه‌تار از پایین (سیم مشتاق یا زنگ)[۱] از یادگارهای اوست. مشتاق در سال ۱۲۰۶ هجری قمری به جرم اینکه قرآن را با نوای سه‌تار می‌خواند، سنگسار و کشته شد و بدن او را در کنار مقبره میرزا حسین خان دفن کردند و اینک مدفن وی در میدان مشتاقیه کرمان، معروف به گنبد مشتاقیه یا سه گنبدان است.[۲][۳][۴]
قتل او در کرمان، عواقب شدیدی در پی داشت. پس از درگذشت مشتاق علیشاه، آغا محمدخان قاجار به خون‌خواهی او روانه کرمان شد و در محاصره کرمان بیش از ۲۰هزار جفت چشم در آورد و تمامی عالمان دینی که در مرگ مشتاق علیشاه دست داشتند را گردن زد. پس از تسخیر کرمان، درویشی به آغا محمدخان گفت: «حال که خون‌بهای صوفی را بستاندی، سلطانی سرزمین در راهت خواهد بود.»
دیوان مشتاق[ویرایش]
جواد نوربخش در مقدمه «دیوان مشتاقیه، به انضمام دیوان مظفریه و نامه هایی از آثار حضرت مظفرعلیشاه کرمانی با اشعار صدقی» می نویسد: پس از شهادت مشتاق علی شاه، مظفرعلی شاه به انشا غزلیات و قصائد و قطعات و ترجیحات و رباعیاتی از زبان مشتاق پرداخت و دیوانی فراهم آمد و آن را در طبق اخلاص نهاد و به پای دوست تقدیم نمود. مظفرعلیشاه این اشعار با تخلص مشتاق سرود.[۵]
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «سیم مشتاق». آفتاب. ۲ اردیبهشت ۱۳۸۷.
- ↑ پیرایه یغمایی. «یادداشتی دربارهٔ مشتاق علیشاه». ویستا.
- ↑ «آرامگاه مشتاق علیشاه». سفرمی.
- ↑ «شهری که خون‌بهای مشتاق شد…». نشریه الکترونیکی موسیقی ایران. بهمن ۲, ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۴ فوریه ۲۰۱۹.
- ↑ دیوان مشتاقیه، به انضمام دیوان مظفریه و نامه هایی از آثار حضرت مظفرعلیشاه کرمانی با اشعار صدقی، به سعی دکتر جواد نوربخش، انتشارات خانقاه نعمت اللهی (ایران)، بر اساس ۷ نسخه خطی، تهران، بهمن ۱۳۴۷.