پرش به محتوا

عدسک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
خطوط افقی تیره بر روی پوست درخت توس نقره‌ای، عدسک است.[۱]

عدسک بافتی متخلخل است که از فضاهای بین سلولی بزرگ در پوست درخت، اندام‌های ضخیم‌شده ثانویه و پوست ساقه‌های چوبی و ریشه‌های گیاهان بازدانگان و گیاهان گلدار دو لپه‌ای تشکیل شده است.[۲] عدسک به عنوان یک منفذ عمل می‌کند و مسیری را بین بافت‌های داخلی و جو برای تبادل مستقیم گازها از طریق پوست فراهم می‌کند. نام عدسک از شکل عدسی مانند آن گرفته شده است.[۳] شکل عدسک‌ها یکی از ویژگی‌هایی است که برای شناسایی درختان استفاده می‌شود.[۴]

ساختار و توسعه

[ویرایش]

در اندام‌های گیاهی که رشد ثانویه ایجاد می‌کنند، عدسک‌ها تبادل گاز اکسیژن، دی‌اکسید کربن و بخار آب را افزایش می‌دهند.[۵] تشکیل عدسک معمولاً در طول رشد اولیه و قبل از توسعه اولین /وست درخت، از زیر کمپلکس‌های روزنه هوایی آغاز می‌شود. به نظر می‌رسد تشکیل عدسک‌ها ارتباط مستقیمی با رشد و استحکام ساقه و همچنین میزان آب‌رفتگی بافت داشته و به رطوبت داخلی اشاره می‌کند.[۶] همزمان با بلوغ ساقه و ریشه‌ها، رشد عدسک‌ها در پوست جدید ادامه می‌یابد (برای مثال، پریدرمی که در انتهای ترک‌های پوست درخت تشکیل می‌شود).[نیازمند منبع][ نیازمند منبع ]

عدسک‌ها به صورت نواحی برجسته دایره‌ای، بیضی یا کشیده روی ساقه‌ها و ریشه‌ها یافت می‌شوند. در گیاهان چوبی، عدسک‌ها معمولاً به صورت ساختارهای خشن و چوب‌پنبه‌مانند روی شاخه‌های جوان ظاهر می‌شوند. در زیر آنها، بافت متخلخل تعدادی فضای بین سلولی بزرگ بین سلول‌ها ایجاد می‌کند. این بافت عدسک را پر می‌کند و از تقسیم سلولی در کامبیوم چوب‌پنبه یا بافت زمینه‌ای زیر روزنه ناشی می‌شود. تغییر رنگ عدسک‌ها نیز ممکن است رخ دهد، مانند انبه، که ممکن است به دلیل میزان لیگنین در دیواره‌های سلولی باشد.[۷][۸]

میوه‌ها

[ویرایش]
عدسک روی سیب

عدسک‌ها در بسیاری از میوه‌ها، به ویژه در سیب و گلابی وجود دارند. وجود عدسک‌ها در گلابی‌های اروپایی، می‌تواند به عنوان شاخصی برای زمان چیدن میوه عمل کند، زیرا عدسک‌های روشن روی میوه‌های نارس تیره‌تر و قهوه‌ای و کم‌عمق می‌شوند و از تشکیل سلول‌های چوب‌پنبه‌ای ناشی می‌شوند.[۹][۱۰] برخی عفونت‌های باکتریایی و قارچی می‌توانند از طریق عدسک‌های میوه‌ها به آنها نفوذ کنند و حساسیت آنها گاهی با افزایش سن میوه افزایش می‌یابد.[۱۱]

«شکستگی عدسک» یک اختلال پوستی جهانی در سیب است که در آن عدسک‌ها تیره‌تر می‌شوندو اندکی پس از فرآوری و بسته‌بندی میوه چاله‌هایی روی آن به وجود می‌آید[۱۲][۱۳] این بیماری بیشتر در «سیب گالا» و به ویژه گونه «رویال گالا» و همچنین در گونه‌های «سیب فوجی»، «گرنی اسمیت»، «سیب زرد» نیز دیده می‌شود.[۱۲][۱۳] این بیماری در مناطق خشک شایع‌تر است و تصور می‌شود که با رطوبت نسبی و دما مرتبط باشد.[۱۲][۱۳] این اثر را می‌توان با اسپری کردن میوه با پوشش‌های لیپوفیلیک قبل از برداشت کاهش داد.[۱۲]

غده‌ها

[ویرایش]

عدسک‌ها همچنین روی غده‌های سیب‌زمینی وجود دارند.[۱۴]

نگارخانه

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. "Lenticel". The American Heritage Science Dictionary, Houghton Mifflin Company, via dictionary.com. Retrieved on 2007-10-11
  2. Gibson, Arthur C. "Bark Features in General Botany". Archived from the original on 2013-11-17. Retrieved 2012-08-19.
  3. Esau, K. (1953), Plant Anatomy, John Wiley & Sons Inc. New York, Chapman & Hall Ltd. London
  4. Michael G. Andreu; Erin M. Givens; Melissa H. Friedman what the. "How to Identify a Tree". University of Florida IFAS extension. Archived from the original on 2013-05-14. Retrieved 2013-03-07.
  5. Lendzian, Klaus J. (July 4, 2006). "Survival strategies of plants during secondary growth: barrier properties of phellems and lenticels towards water, oxygen, and carbon dioxide". Experimental Botany. 57 (11): 2535–2546. doi:10.1093/jxb/erl014. PMID 16820395.
  6. Priestley, J. H. (December 18, 1922). "Physiological Studies in Plant Anatomy V. Causal Factors in Cork Formation". The New Phytologist. 21 (5): 252–268. doi:10.1111/j.1469-8137.1922.tb07603.x. JSTOR 2428084.
  7. Kenoyer, Leslie A. (Dec 31, 1908 – Jan 2, 1909). "Winter Condition of Lenticels". Transactions of the Kansas Academy of Science. 22: 323–326. doi:10.2307/3624744. JSTOR 3624744.
  8. Tamjinda, Boonchai (1992). "Anatomy of Lenticels and The Occurrence of Their Discoloration in Mangoes" (PDF). Kasertsart J. 26 (Suppl 5): 57–64.
  9. Krewer, Gerard; Bertrand, Paul. "Home garden pears". CAES Publications. University of Georgia College of Agricultural and Environmental Sciences. Retrieved 18 January 2014.
  10. Pyzner, John (19 April 2005). "Pick pears before completely ripe, advises LSU AgCenter horticulturist". Louisiana State University Agricultural Center website. Archived from the original on 15 January 2006.
  11. Irtwange, S. V. (February, 2006.) "Application of modified atmosphere packaging and related technology in postharvest handling of fresh fruits and vegetables" بایگانی‌شده در ۲۰۰۶-۱۰-۱۱ توسط Wayback Machine. Agricultural Engineering International: the CIGR Ejournal. Invited Overview No. 4. Vol. VIII, page 8. Retrieved on 2007-10-11.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ ۱۲٫۳ Curry, Eric A.; Torres, Carolina; Neubauer, Luis (2008). "Preharvest lipophilic coatings reduce lenticel breakdown disorder in 'Gala' apples". HortTechnology. 18 (4): 690–696. doi:10.21273/HORTTECH.18.4.690.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ Turketti, S.S.; Curry, E.; Lötze, E. (2012). "Role of lenticel morphology, frequency and density on incidence of lenticel breakdown in 'Gala' apples". Scientia Horticulturae. 138: 90–95. Bibcode:2012ScHor.138...90T. doi:10.1016/j.scienta.2012.02.010. ISSN 0304-4238.
  14. Adams, M. J. (1975). "Potato tuber lenticels: Development and structure". Annals of Applied Biology. 79 (3): 265–273. doi:10.1111/j.1744-7348.1975.tb01582.x.