شبنم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شبنم بر روی تار عنکبوت
قطرات شبنم بر روی برگ گیاه جنگلی

شَبنَم قطره‌ای کوچک از آب است که در شب‌های مرطوب بر روی گیاهان ظاهر می‌گردد.

ریشه‌شناسی[ویرایش]

واژه شبنم به معنای نمی است که در شب ایجاد می‌شود. واژهٔ ژاله که امروزه مترادف شبنم به کار می‌رود، در قدیم علاوه بر شبنم به معنی تگرگ هم بود.

دلیل به وجود آمدن[ویرایش]

علت پدید آمدن شبنم بدان جهت است، که هوا غالباً شب‌ها رو به سردی می‌رود مولکول‌های هوا زودتر از ذرات بخار آب اشباع می‌گردند و دو عامل اشباع نسبی و برودت موجب می‌شوند که ذرات بخار آب تبدیل به قطره‌های ریز آب شود و بر سطح گیاهان قرار گیرند.

اهمیت[ویرایش]

شبنم باعث می‌شود تا گیاهان رطوبت خود را از دست نداده و شاداب بمانند. شبنم در روی گیاهان به صورت قطرات آب تشکیل می‌شود.

در ادبیات فارسی[ویرایش]

در ادبیات فارسی شبنم معانی مختلفی را دارد، مانند این سرود سعدی:

چون شبنم اوفتاده بدم پیش آفتابمهرم به جان رسید و به عیوق برشدم

یا مانند این سرود نظامی:

چو شب را گزارش درآمد بِزیستبخندید خورشید و شبنم گریست

منابع[ویرایش]

  • فرهنگ فارسی معین
  • لغت‌نامه دهخدا*