سد سه‌دره

مختصات: ۳۰°۴۹′۲۳″ شمالی ۱۱۱°۰۰′۱۲″ شرقی / ۳۰٫۸۲۳۰۶°شمالی ۱۱۱٫۰۰۳۳۳°شرقی / 30.82306; 111.00333
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سد سه دره
三峡大坝
سد در سپتامبر ۲۰۰۹
سد سه‌دره در هوبئی واقع شده
سد سه‌دره
Location in Hubei Province
کشورچین
محلساندوپینگ، منطقه ییلینگ، هوبئی
مختصات۳۰°۴۹′۲۳″ شمالی ۱۱۱°۰۰′۱۲″ شرقی / ۳۰٫۸۲۳۰۶°شمالی ۱۱۱٫۰۰۳۳۳°شرقی / 30.82306; 111.00333
کاربریکنترل سیلاب، بدست آوردن انرژی
وضعیتعملیاتی
آغاز ساخت۱۴ دسامبر ۱۹۹۴
گشایش۲۰۰۳[۱]
هزینه ساخت¥۲۰۳ بیلیون (US$۳۱٫۷۶۵ بیلیون)[۲]
مالک(ـان)شرکت برق یانگتسه چین (زیر مجموعه شرکت نیروگاه سه دهانه چین)
سد و سرریزها
گونه سدسد وزنی
بر روی رودیانگ‌تسه
بلندی۱۸۱ متر (۵۹۴ فوت)
طول تاج۲٬۳۳۵ متر (۷٬۶۶۱ فوت)
عرض تاج۴۰ متر (۱۳۱ فوت)
عرض در پی۱۱۵ متر (۳۷۷ فوت)
حجم سد۲۷٫۲ میلیون متر مکعب (۳۵٫۶ میلیون یارد مکعب)
گنجایش سرریز۱۱۶٬۰۰۰ متر مکعب بر ثانیه (۴٬۱۰۰٬۰۰۰ فوت مکعب بر ثانیه)
مخزن
نام مخزنقسمت مخزن سه دهانه
حجم کل مخزن۳۹٫۳ کیلومتر مکعب (۳۱٬۹۰۰٬۰۰۰ جریب فوت)
حوضه آبریز۱٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۳۹۰٬۰۰۰ مایل مربع)
مساحت مخزن۱٬۰۸۴ کیلومتر مربع (۴۱۹ مایل مربع)[۳]
درازای مخزن۶۰۰ کیلومتر (۳۷۰ مایل)[۴]
فرازای مخزن۱۷۵ متر (۵۷۴ فوت)
گونه سدسد وزنی
نیروگاه
تاریخ راه‌اندازی۲۰۰۳–۲۰۱۲
گونهمرسوم
هد هیدروالکتریکاندازه گیری شده: ۸۰٫۶ متر (۲۶۴ فوت)
نهایت: ۱۱۳ متر (۳۷۱ فوت)[۳]
توربین‌ها۳۲ × ۷۰۰ مگاوات
۲ × ۵۰ مگاوات نوع فرانسیس
گنجایش اسمی۲۲٫۵۰۰ مگاوات
ضریب گنجایش45%
خالص تولید سالانه۱۰۱٫۶ تراوات-ساعت (۳۶۶ پتاژول) (۲۰۱۸)
توربین فرانسیس در سد سه‌دره

سد سه‌دره یا سد سه دهانه (به انگلیسی: Three Gorges Dam)، که بر روی رود یانگ‌تسه در چین ساخته شده‌است. نیروگاه برق‌آبی ساخته‌شده در این سد، بزرگ‌ترین نیروگاه جهان (در بین همهٔ انواع نیروگاه‌ها) است و از نظر تولید برق از سد ایتایپو پیشی گرفته‌است.[۵]

کار ساخت بدنهٔ این سد، در سال ۲۰۰۶ به پایان رسید، ولی تکمیل سد و تأسیسات نیروگاه برق‌آبی آن در ۴ ژوئیه ۲۰۱۲ با نصب آخرین توربین به پایان رسید. از زمان تکمیل نیروگاه برق‌آبی این سد در سال ۲۰۱۲ میلادی، توان تولید برق آن برابر با ۲۲۵۰۰ مگاوات می‌باشد. لازم است ذکر شود توان ۲۲۵۰۰ مگاواتی این سد با بهره‌گیری از ۳۲ ژنراتور ۷۰۰ مگاواتی و ۲ ژنراتور ۵۰ مگاواتی فراهم شده‌است.[۶][۷]

در سال ۲۰۱۴ میلادی نیروگاه برق‌آبی این سد با تولید ۹۸٫۸ تراوات ساعت انرژی از نظر میزان انرژی تولیدی در سال به رتبه اول جهان دست یافت. این در حالی است که تولید انرژی سالانه سد ایتایپو ۸۷٫۸ تراوات ساعت در سال ۲۰۱۴ بود.[۸][۹][۱۰]

این سد علاوه بر تولید برق، ظرفیت کشتی‌رانی رودخانه یانگ‌تسه را افزایش داده و همچنین پتانسیل وقوع سیل در پایین‌دست را به کمک فراهم کردن فضای ذخیره سیل کاهش داده‌است. دولت چین به این پروژه به عنوان یک مهندسی تاریخی و همچنین یک موفقیت اجتماعی و اقتصادی نگاه می‌کند. توربین‌های بسیار بزرگ و در ضمن بسیار پیشرفته این نیروگاه برق‌آبی گامی به سوی کاهش انتشار گازهای گل‌خانه‌ای است. با این حال، با آب‌گیری این سد برخی از محوطه‌های باستان‌شناسی و فرهنگی منطقه به زیر آب رفت و سبب آواره شدن حدود ۱٫۳ میلیون نفر شد. ضمن آنکه باعث تغییرات زیست‌محیطی قابل توجهی، از جمله افزایش خطر رانش زمین شد. به هر صورت این سد یک موضوع بحث‌برانگیز هم در داخل و هم در خارج از کشور چین بوده‌است.

سراسرنمای سد سه‌دره

منابع[ویرایش]

  1. Ma, Yue (November 26, 2010). "Three Gorges Dam". Stanford University. Archived from the original on April 11, 2016. Retrieved February 13, 2016.
  2. "Three Gorges Dam Hydro Electric Power Plant, China". Power Technology. Verdict Media. Archived from the original on May 28, 2018. Retrieved May 27, 2018.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "Three Gorges Project" (PDF). Chinese National Committee on Large Dams. Archived from the original (PDF) on March 5, 2014. Retrieved January 1, 2015.
  4. Engineering Geology for Society and Territory – Volume 2: Landslide Processes. Springer. 2014. p. 1415. ISBN 978-3-319-09057-3.
  5. "The Top 100, The World's Largest Power Plants" (به انگلیسی). Archived from the original on 6 اكتبر 2012. Retrieved 13 June 2015. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  6. "Three Gorges reservoir raises water to target level" (به انگلیسی). chinaview. Retrieved 13 June 2015.
  7. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۵.
  8. http://news.xinhuanet.com/english/china/2015-01/01/c_127352471.htm
  9. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژانویه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۵.
  10. http://www.itaipu.gov.br/energia/geracao

دکتر سید محمد کیکاوسی ، پژوهشگر باشگاه پژوهشگران جوان و نخبه کشور