سد سرایدان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سد سرایدان
سد سرایدان در ایران واقع شده
سد سرایدان
موقعیت سد سرایدان در ایران
نام رسمیسد سارادان (سرایدان)
کشورایران
محل۳۵ کیلومتری شمال شرق مرکز شهرستان ایرانشهر، استان سیستان و بلوچستان، ایران
مختصات۲۷°۱۶′۰۲″شمالی ۶۰°۵۶′۴۴″شرقی / ۲۷٫۲۶۷۲۲۲°شمالی ۶۰٫۹۴۵۵۵۶°شرقی / 27.267222; 60.945556
آغاز ساخت۱۳۸۴
گشایش۱۳۹۰[۱]
سد و سرریزها
گونه سدخاکی با هسته رسی
بر روی رودکناررود، از سرشاخه‌های رودخانه بمپور
ارتفاع از پی۲۲ متر
طول تاج۳۷۳ متر
عرض تاج۵ متر
مخزن
حجم کل مخزن۱۲ میلیون‌متر مکعب
سد پایین‌دست و سرریزها
گونه سدخاکی با هسته رسی

سد سرایدان (سارادان) یک سد خاکی با هسته رسی در نزدیکی روستای سرایدان و آزمن آباد و ۲۷ کیلومتری شمال شرق ایرانشهر است که بر روی رودخانه کناررود (از سرشاخه‌های رودخانه بمپور) شاخته شده است. حجم مخزن آن ۱۲ میلیون مترمکعب است.[۲] متوسط آورد آب رودخانه کناررود ۲۵٫۵ میلیون متر مکعب است.[۳]

هدف اصلی سد سرایدان تغذیه مصنوعی به سفره آب زیرزمینی دشت سرکهوران است.[۳]

اهداف دیگر سد کنترل سیلابهای فصلی، بازیابی و احیای زمین‌های فرسایش یافته پایین دست و قنوات منطقه احداث شده‌است. همچنین افزایش سطح زیر کشت اراضی کشاورزی منطقه از ۲۵۰ هکتار به بیش از ۵۰۰ هکتار از اهداف سد سارادان بوده‌است.[۴][۵]

مشخصات فنی و اشکالات[ویرایش]

چندین اشکال در ساخت این سد گزارش شده‌ است، از جمله ۳ اشکال زیر که در تحقیقی که در سال ۱۳۸۸ انجام شد ذکر شده‌ است:[۳]

  1. هدف اصلی سد تغذیه مصنوعی آب به سفره آب زیرزمینی دشت سرکهوران بوده ولی سیستم اندازه‌گیری مدونی به منظور پایش تأثیر سد بر آبخوان ایجاد نشده. برای پیش‌بینی تأثیر این تغذیه بر سفره تعداد ۱۴ حلقه چاه تغذیه ای در محل ورودی این جریان زیرزمینی به سفره در نظر گرفته شده‌است.
  2. بر اساس اطلاعات به‌دست آمده از لوگ‌های حفاری چاه‌های اکتشافی و مشاهده ای و نیز با توجه به اینکه هیچ تغییر سطح آبی در حین حفاریها مشاهده نشده‌است نشان می‌دهد که لایه محبوس کننده در آبخوان دشت ایرانشهر وجود ندارد و این آبخوان یک آبخوان آزاد می‌باشد. (آبخوان توانایی ذخیره آب را ندارد)
  3. وجود پادگانه‌های آبرفتی بالا دست سد با ضخامت قابل ملاحظه و حمل آن به داخل سد احتمال پر شدن سد از رسوب و باعث کم رنگ شدن هدف تغذیه ای سد خواهد شد.

جاذبه‌های دیدنی سد و منطقه[ویرایش]

وجود نخل‌های پایین دیواره سد سرایدان که در مسیر آب قرار ندارند، مزارع سرسبز و رشته قنات‌های تاریخی روستای سرایدان و چشمه‌های پرآب اطراف از مکاه‌های دیدنی منطقه هستند که بر زیبایی این مکان افزوده‌اند.[۶]

منابع[ویرایش]

  1. https://dolat.ir/detail/200626
  2. «خبرگزاری فارس - ساخت سد بدون مجوزی که «تمدن جیرفت» را نابود خواهد کرد». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۲-۰۲-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۳.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «طرح تحقیقاتی بررسی اثرات احداث سد سارادان بر سفره آب زیرزمینی دشت ایرانشهر». civilica.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۳.
  4. «سد "سارادان" با حضور وزیر نیرو افتتاح شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۱-۰۴-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۳.
  5. «بهره‌برداری از سد سارادان در سیستان و بلوچستان آغاز شد». dolat.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۳.
  6. «سد سرایدان از مکانهای دیدنی و جذاب گردشگری ایرانشهر». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۴.