جنگ‌افزار هایپرسونیک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
یک سلاح واکنش سریع هواپایه که توسط یک بمب‌افکن بی-۵۲ حمل می‌شود.
Hypersonic missile
موشک کروز برین‌صوت با موتور اسکرم‌جت

جنگ‌افزار برین‌صوتی[۱] یا جنگ‌افزار هایپرسونیک (به انگلیسی: Hypersonic weapon)، به جنگ‌افزاری می‌گویند که بتواند با سرعت برین‌صوتی، یعنی ۵ تا ۲۵ برابر سرعت صوت (حدود ۱٫۶ تا ۸ کیلومتر بر ثانیه) حرکت کند.[۲]

جنگ‌افزارهای فروصوتی یا ابرصوتی با سرعتی کمتر حرکت می‌کنند. در سرعت برین‌صوتی، مولکول‌های جو اطراف به پلاسما تبدیل می‌شوند که هدایت و برقراری ارتباط را با جنگ‌افزار یا هواگرد دشوار می‌کند. جنگ‌افزار انرژی هدایت‌شده مانند لیزر ممکن است با سرعت‌های بالاتر عمل کند، اما آن را ردهٔ متفاوتی از جنگ‌افزار در نظر می‌گیرند.

تاکنون چند نوع از جنگ‌افزار برین‌صوتی شناخته شده‌اند؛

  1. اچ‌جی‌وی: کلاهک‌های موشکی که پس از مرحله پرتاب اولیه بالستیک با سرعت بالا در جو مانور می‌دهند و در جو می‌چرخند.[۳][۲]
  2. موشک کروز برین‌صوت: موشک‌های کروز که به‌کمک موتورهای هواتنفسی مانند اسکرم‌جت به سرعت‌های بالا می‌رسند.[۳][۲]
  3. هواگردهای برین‌صوت: به‌کمک موتورهای هواتنفسی مانند اسکرم‌جت به سرعت‌های بالا می‌رسند.[۲]
  4. سلاح‌هایی که پرتابه‌های هدایت‌شونده توپ را شلیک می‌کنند. اینها ممکن است پیشرفت‌های توپخانه سنتی یا فناوری‌های جدید مانند ریل‌گان (توپ ریلی) باشد.[۲]
  5. موشک‌های بالستیک که با سرعت بالا در هنگام ورود مجدد به جو حرکت می‌کنند.

تاریخچه[ویرایش]

Silbervogel اولین طرح برای یک سلاح برین‌صوت بود که توسط دانشمندان آلمانی در دهه ۱۹۳۰ ساخته شد.[۴]

در تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، روسیه تسلیحات عملیاتی در اختیار دارد و از آنها برای نبرد استفاده می‌کند. کرملین تسلیحات برین‌صوت جدید خود را، «قادر به غلبه بر همه سامانه‌های دفاع موشکی خارجی» در کنار مفهوم بازدارندگی پیشاهسته‌ای توصیف می‌کند که بخشی از دکترین نظامی رسمی روسیه از سال ۲۰۱۴ است.[۵]

برپایه کشور[ویرایش]

بیشتر طرح‌های این فهرست آزمایشی یا پژوهشی هستند.

آلمان[ویرایش]

آمریکا[ویرایش]

ایران[ویرایش]

برزیل[ویرایش]

  • ۱۴-ایکس

چین[ویرایش]

  • CJ-100: یک موشک کروز برین‌صوت
  • DF-ZF: کلاهک اچ‌جی‌وی که روی موشک DF-17 نصب شده‌است.
  • YJ-21

روسیه[ویرایش]

ژاپن[ویرایش]

  • موشک کروز برین‌صوت (HCM)[۱۴]
  • اچ‌وی‌جی‌پی: موشک دارای کلاهک اچ‌جی‌وی

فرانسه[ویرایش]

کره جنوبی[ویرایش]

  • موشک کروز Hycore
  • Hyunmoo IV-4
  • Hyunmoo V

کره شمالی[ویرایش]

مشترک[ویرایش]

  • SCIFiRE: مشارکت استرالیا و آمریکا

هند[ویرایش]

پدافند موشکی برین‌صوت[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «برین‌صوتی» [حمل‌ونقل هوایی] هم‌ارزِ «هایپرسونیک» (به انگلیسی: hypersonic)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر اول. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ برین‌صوتی)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ John T. Watts; Christian Trotti; Mark J. Massa (August 2020), Primer on Hypersonic Weapons in the Indo-Pacific Region (PDF), Atlantic Council, ISBN 978-1-61977-111-6
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "'National pride is at stake.' Russia, China, United States race to build hypersonic weapons". www.science.org (به انگلیسی). Retrieved 2022-11-14.
  4. David Wright; Cameron Tracy (1 August 2021), "Overhyped: The Physics and Hype of Hypersonic Weapons", Scientific American, 325 (2): 64–71
  5. McDermott, Roger (4 February 2022). "The Role of Hypersonic Weapons in Russian Military Strategy". The Jamestown Foundation.
  6. https://sgp.fas.org/crs/weapons/R45811.pdf
  7. https://s3.documentcloud.org/documents/23688406/r45811.pdf
  8. "Institute of Structures and Design".
  9. "HALO programme accelerates US Navy hypersonic capability drive". 5 September 2022.
  10. https://www.dote.osd.mil/Portals/97/pub/reports/FY2018/navy/2018oasuw.pdf?ver=2019-08-21-155650-680
  11. Motamedi, Maziar. "Fattah: Iran unveils its first hypersonic missile". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-06.
  12. "Iran unveils 'Fattah,' its first hypersonic missile". The Jerusalem Post | JPost.com (به انگلیسی). Archived from the original on 6 June 2023. Retrieved 2023-06-06.
  13. Motamedi, Maziar. "Iran unveils upgraded hypersonic missile as Khamenei touts Israel 'failure'". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2023-11-19.
  14. https://s3.documentcloud.org/documents/23688406/r45811.pdf
  15. «Is France about to fly its V-MAX hypersonic glider? - AeroTime» (به انگلیسی). ۲۰۲۳-۰۶-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۷.