اصول و ضوابط واژه‌گزینی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اصول و ضوابط واژه‌گزینی
نویسنده(ها)فرهنگستان زبان فارسی
عنوان اصلیاصول و ضوابط واژه‌گزینی، همراه با شرح و توضیحات
زبانفارسی
موضوع(ها)اصول، ضوابط، شیوه‌ها و روش‌های تعیین واژه‌ها در فرهنگستان زبان فارسی
ناشرفرهنگستان زبان و ادب فارسی
شمار صفحات۱۱۸
شابکشابک ‎۹۷۸−۶۰۰−۸۷۳۵−۶۱−۸
کتابخانه ملی ایران۶۰۵۹۶۳۹

«اصول و ضوابط واژه‌گزینی»، نام کتابی است که به معرفی اصول و ضوابط کلی تعیین واژه‌ها در فرهنگستان زبان و ادب فارسی می‌پردازد.[۱]

بخش‌ها[ویرایش]

  • پیشگفتار

مقدمه[ویرایش]

بنابر اساسنامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی، واژه‌گزینی از جمله وظایف فرهنگستان است.

«اصول و ضوابط واژه‌گزینی» در جلسه‌های پنجاه‌وهشتم (۱۱ مهر ۱۳۷۳) و یکصدوپانزدهم (۲ تیر ۱۳۷۶) در قالب نه اصل به تصویب رسید. در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۳۸۶ هم‌اندیشی یک‌روزه‌ای برای گفت‌وگوی مستقیم با صاحب‌نظران برگزار شد. سرانجام در تاریخ ۲۶ آذر ۱۳۸۶ در سیصدوسی‌ویکمین جلسه شورای فرهنگستان، اصول و ضوابط جدید به تصویب رسید.

اصول و ضوابط واژه‌گزینی[ویرایش]

(مصوب جلسه سیصدوسی‌ویکم مورخ ۱۳۸۶/۹/۲۶)

  1. تعاریف: تعریف و شرح عبارت‌های واژه، واژه‌گزینی، زبان فارسی، واژهٔ فارسی، زبان علم
  2. اصول موضوعه
    1. ۲ توسعه علمی نیازمند زبان علمی است.
    2. ۲ زبان علم در ایران فارسی است و باید فارسی بماند.
    3. ۲ زبان علمی فارسی برای بقا نیازمند واژه‌گزینی سازمان‌یافته و روشمند است.
  3. منابع واژه‌گزینی
  4. شیوه‌های واژه‌گزینی
    1. ۴ برگزینش
    2. ۴ نوگزینش
    3. ۴ ساختن اصطلاح
      1. ۴٫۳ واژه‌سازی
      2. ۴٫۳ ساختن گروه نحوی
      3. ۴٫۳ اختصارسازی
    4. ۴ وام‌گیری
  5. روش‌های معادل‌یابی
    1. ۵ معادل‌یابی مفهومی
    2. ۵ گرده‌برداری
  6. ضوابط واژه‌گزینی

شرح اصول و ضوابط واژه‌گزینی[ویرایش]

  1. تعاریف
  2. اصول موضوعه
  3. منابع واژه‌گزینی
  4. شیوه‌های واژه‌گزینی
  5. روش‌های معادل‌یابی
  6. ضوابط واژه‌گزینی

پیوست[ویرایش]

  • تاریخچه واژه‌گزینی در ایران
  • متون پهلوی
  • متون فارسی دری
  • متون فارسی نوین
  • تأسیس فرهنگستان ایران
  • فرهنگستان زبان ایران (فرهنگستان دوم)
  • مرکز نشر دانشگاهی
  • فرهنگستان زبان و ادب فارسی (فرهنگستان سوم)
  1. پرهیز از سره‌گرایی
  2. بهره‌جویی از همه امکانات واژه‌سازی فارسی
  3. پرهیز از واژه‌سازی بر اساس الگوهای دیگر زبان‌ها
  • منابع

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. فرهنگستان زبان و ادب فارسی (۱۳۹۸). اصول و ضوابط واژه‌گزینی، همراه با شرح و توضیحات. نشر آثار، فرهنگستان زبان و ادب فارسی. ص. ۱۱۸. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۸۷۳۵-۶۱-۸.

پیوند به بیرون[ویرایش]