ادا (نورس باستان)
اِدا (به زبان نروژی باستان: Edda و به صورت جمع Eddur) به معنی دربارهٔ جدهٔ مادری، واژه‌ای در زبان نورس باستان است که توسط محققین امروزی در کاربردی استعاره‌ای به دو مجموعه اثر ادبی ایسلندی در قرون وسطی نسبت داده شده است و این مفهوم ضمنی را نیز دارد که از قصه‌های کهن تشکیل شده‌اند. این دو اثر در حال حاضر با عناوین ادای شاعرانه و ادای منثور شناخته می‌شوند و مهمترین سندهای باقی‌مانده دربارهٔ اساطیر اسکاندیناوی هستند. هر دو اثر در قرن ۱۳ میلادی در ایسلند به رشتهٔ تحریر در آمده‌اند، اگرچه آن‌ها حاوی مواردی از سندهای سنتی پیشتری هستند که به عصر وایکینگ‌ها رسیده‌اند. این دو مجموعه آثار شامل خلقت جهان، داستان‌های مختلف اساطیری، و همچنین به عنوان تجزیه و تحلیلی بر اشعار باستانی و قواعد حاکم بر آن است.[۱]
ادای شاعرانه[ویرایش]
نوشتار اصلی: ادای شاعرانه
ادای شاعرانه که همچنین با نام‌های ادای منظوم یا اِلدِر ادا نیز شناخته می‌شود، مجموعه‌ای از اشعار اسکاندیناوی کهن به زبان ایسلندی است که همه آن‌ها در درجه اول شامل متونی از نسخه خطی ایسلندی قرون وسطی با عنوان «کودکس رژیوس» هستند. ادای شاعرانه غنی‌ترین منبع دربارهٔ اساطیر اسکاندیناوی به شمار می‌رود. اولین بخش از کودکس رژیوس اشعاری را شامل می‌شود که به شرح خلقت و نابودی جهان ایزدان نوردیک می‌پردازد و همچنین افسانه‌های منفرد در مورد ایزدان نورس را بیان می‌کند. اشعار دومین بخش از مجموعه به شرح افسانه‌هایی دربارهٔ پهلوانان نوردیک از جمله، زیگورد، براین‌هلد و گونار می‌پردازد.
ادای منثور[ویرایش]
نوشتار اصلی: ادای منثور
اِدای منثور که با نام‌های ادای جدید و ادای اسنوری نیز شناخته می‌شود، مجموعه‌ای از متن‌های تلفیقی ایسلندی است که در حدود سال ۱۲۲۰ توسط شاعر و سیاست‌مدار ایسلندی اسنوری استورلوسون نوشته شده است. بقایای این مجموعه در چهار نسخه خطی و سه قطعه باقی مانده‌اند، که از حدود سال ۱۳۰۰ تا ۱۶۰۰ نوشته شده است. ادای منثور متشکل از دیباچه، و سه کتاب مجزا است: گیلفاگینینگ، دربارهٔ خلقت و نابودی جهان ایزدان نوردیک و در نهایت جهان از نو ظهور خواهد کرد، اسکالدزکاپارمال، گفتگویی میان آئگیر، ایزد دریای اساطیر نورس و براگی، ایزد سخنوری و شعر رخ می‌دهد و هتاتال، نمایشی از وزن اشعار مورد استفاده در اساطیر اسکاندیناوی است.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ Micha F. Lindemans. "Edda" (به انگلیسی). pantheon. Archived from the original on 20 June 2016. Retrieved September 5, 2016.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Edda». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۵ سپتامبر ۲۰۱۶.