پرش به محتوا

شهر (رمان): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز top: اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{سرشناسی|تاریخ=آوریل ۲۰۱۷}}
| عنوان = شهر
'''شار''' (شهر) نام رمانی است به زبان کردی (گویش [[سورانی]]) اثر [[حسین عارف]].
| عنوان اصلی = شار
| برگرداننده =
| ویراستار =
| به کوشش =
| تصویر =
| زیرنویس تصویر =
| نویسنده = [[حسین عارف]]
| تصویرگر =
| طراح جلد =
| زبان = [[سورانی|کردی (سورانی)]]
| مجموعه =
| موضوع = رمان
| سبک = [[رئالیسم]]
| ناشر = آراس
| ناشر فارسی =
| محل انتشارات = [[اربیل]]
| تاریخ نشر = ۱۹۸۶ (جلد اول){{سخ}}۲۰۰۱ (جلد دوم)
| تاریخ نشر فارسی =
| محل ناشر فارسی =
| تاریخ نگارش = ۱۹۸۶
| نوع رسانه =
| صفحه = ۵۵۲
| تعداد جلد = ۲
| شابک =
| کتاب‌خانهٔ ملی ایران =
| دیوئی =
| تقدیم شده به =
| پس از =
| پیش از =
}}


'''شهر''' (به [[زبان کردی|کُردی]]: شار) رمانی به [[زبان کردی|زبان کُردی]] [[سورانی]] است که توسط [[حسین عارف]] نویسندۀ کُرد نوشته شده‌است.</ref>
رمان شار نخستین رمان حسین عارف بود و جلد یکم آن در ۱۹۸۶ و جلد دوم آن پانزده سال بعد در [[سلیمانیه]] منتشر شد.
<ref name="احمدزاده ۱">احمدزاده، هاشم. ۲۰۰۳. ملت و رمان: مطالعه‌ای در تحلیل روایت فارسی و کُردی، اوپسالا؛ صص ۲۴۶-۲۴۷.</ref>


شهر، نخستین رمان حسین عارف بوده که جلد یکم آن در ۱۹۸۶ و جلد دوم آن پانزده سال بعد در [[سلیمانیه]] منتشر شده‌است.<ref name="وینش ۱">[https://vinesh.ir/مقدمه%E2%80%8Cای-بر-ادبیات-داستانی-کردستان-عر/ باس‌نیوز: ''مقدمه‌ای بر ادبیات داستانی کردستان عراق''، نوشتۀ کاوان محمدپور، نوشته‌شده در ۲۳ مهر ۱۳۹۸؛] بازدید در ۹ شهریور ۱۴۰۰.</ref>
این کتاب ۳۸۶ صفحه و ۱۵ فصل دارد.
<ref name="کردستان‌پُست ۱">[https://www.kurdistanpost.nu/?mod=news&id=89814 کُردستان‌پُست: ''رمان کردی در میان روند و نظریات متفاوت ادب جهانی، تأثیرات و تأثرات'' (به کُردی)، نوشتۀ دلشاد کاوانی، نوشته‌شده در ۸ ژوئیۀ ۲۰۲۱؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref>
رمان شار در میان کردها، به ویژه کردهای [[کردستان عراق]] بسیار شناخته شده‌است و عبارت «رمان کردی» بیش از همه همین کتاب را در خاطر کردهای عراق تداعی می‌کند.
<ref name="زانیاری ۱">[https://zaniary.com/blog/5ff8be686ec35/ڕۆمان-لە-ئەدەبی-كوردیدا دانشنامۀ زانیاری: ''رمان در ادبیات کردی'' (به کُردی)، نوشتۀ محمد رزگار، نوشته‌شده در ۸ ژانویۀ ۲۰۲۱؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref> پس از نخستین چاپ رمان شهر در دو جلد، انتشارات آراس در سال ۲۰۱۱ این رمان را در قالب «مجموعه آثار حسین عارف» در یک مجلد در ۵۵۲ صفحه در [[اربیل]] به چاپ رساند.</ref>
<ref name="اندیشه ۱">[https://www.andesha.org/?p=1927 انتشارات اندیشه: ''بهترین رمان تاریخ ادبیات کُردی: «شهر» حسین عارف'' (به کُردی)، نوشتۀ کوردو شابان، نوشته‌شده در ۶ اکتبر ۲۰۱۹؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref>
</ref>
<ref name="شار ۱">[https://www.kurdipedia.org/files/books/2012/68333.PDF?ver=129930469258322030 عارف، حسین. ۲۰۱۱. ''شهر'' (به کُردی)، سلیمانیه: آراس؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref> محل وقوع داستان در این رمان شهر [[سلیمانیه]] در کردستان عراق است.</ref>
<ref name="دنگکان ۱">[http://dengekan.ca/چیرۆک-و-چه%E2%80%8Cمکی-شوێن/ دنگکان: ''داستان و مفهوم مکان'' (به کُردی)، نوشتۀ حمه فریق حسن، نوشته‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۲؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref> حسین عارف این رمان را به یاد دویستمین سال تأسیس شهر [[سلیمانیه]] تقدیم کرده‌است.<ref name="شار ۱">[https://www.kurdipedia.org/files/books/2012/68333.PDF?ver=129930469258322030 عارف، حسین. ۲۰۱۱. ''شهر'' (به کُردی)، سلیمانیه: آراس؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref> [[رمان]] شهر تاکنون به فارسی ترجمه نشده‌است.


== شخصیت‌ها ==
سبک این رمان [[واقع‌گرایی]] اجتماعی است.
* صابر حمال، شخصیتی تنبل که با ابلوموف گنچاروف مقایسه شده، با این تفاوت که وی همزمان فقیر نیز هست.</ref>
<ref name="چاودیر ۱">[https://www.mediagloba.com/XX/Unknown/278057378964593/ڕه%E2%80%8Cخنه%E2%80%8Cی-چاودێر-Rexney-Cawder چاودیر: ''به بهانۀ تولد ۸۴ سالگی حسین عارف'' (به کُردی)، نوشتۀ شالاو حبیبه، نوشته‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۰؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref>
* درویش
* مریم<ref name="هولیر ۱">[https://www.hawler.in/index.php/2017-12-28-23-19-07/item/24464-2020-08-09-06-51-00 هولیر: ''شب‌های باکو و عبور از خط قرمز'' (به کُردی)، نوشتۀ دلشاد کاوانی، نوشته‌شده در ٩ اوت ۲۰۲۰؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref>


== سبک ==
[[رمان]] شار به فارسی ترجمه نشده‌است.
سبک این رمان [[واقع‌گرایی]] اجتماعی و تاریخی است. حسین عارف در این رمان تلاش کرده تا شهر سلیمانیه و تاریخ قدیم این شهر در دهۀ ۱۹۴۰ را توصیف کند و به همین دلیل رمان شهر سرشار از شرح وقایع تاریخی منطقۀ کردستان و کشور عراق است. از جملۀ این رویدادها می‌توان به سیل بزرگ شهر سلیمانیه، فقر و تنگدستی مردم در دوران پس از جنگ چهانی دوم، ورود تلویزیون به شهر در ابتدای دهۀ ۱۹۵۰، کشته شدن اختر همسر رِشول در تظاهرات، بازگرداندن پیکر شیخ محمود و ... اشاره کرد که در رمان شهر مورد اشاره قرار گرفته‌اند عارف در توصیف این وقایع، داستان و تاریخ را در هم آمیخته و ماجرای داستان را در بطن رویدادهای تاریخی واقعی روایت کرده‌است.</ref>
<ref name="چاودیر ۱">[https://www.mediagloba.com/XX/Unknown/278057378964593/ڕه%E2%80%8Cخنه%E2%80%8Cی-چاودێر-Rexney-Cawder چاودیر: ''به بهانۀ تولد ۸۴ سالگی حسین عارف'' (به کُردی)، نوشتۀ شالاو حبیبه، نوشته‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۰؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref>
</ref>
<ref name="پولیتیک پرس ۱">[https://politicpress.com/51111/ پولیتیک پرس: ''فرهاد چومانی: هیچ حوزۀ دیگری از زندگی به اندازۀ ادب تاب توصیف زندگی را ندارد'' (به کُردی)، گفت‌وگوی دیار لطیف با فرهاد چومانی، نوشته‌شده در ۲۹ مه ۲۰۲۱؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref>


بخش نخست رمان شار به شرح عمومی ماجراهای درون شهر در ارتباط با رویدادهای تاریخی اختصاص دارد، اما بخش دوم که در آن حسین عارف پس از ۱۳ سال بار دیگر سراغ شهر آمده، شخصیت‌ها نقش مهمی دارند و نویسنده به بیان روانشناسانۀ شخصیت‌ها دست زده‌است. در بخش دوم همچنین راوی داستان تغییر می‌کند و وحل وقوع رویدادها نیز محدودتر می‌شود و از این طریق افکار و روحیات و دغدغه‌های شخصیت‌ها به صورت جزئی‌تری به خواننده معرفی می‌شود. منتقدان از بخش ادب به عنوان وجه اجتماعی و از بخش دوم به عنوان وجه سیاسی رمان شهر یاد کرده‌اند.</ref>
<ref name="چاودیر ۱">[https://www.mediagloba.com/XX/Unknown/278057378964593/ڕه%E2%80%8Cخنه%E2%80%8Cی-چاودێر-Rexney-Cawder چاودیر: ''به بهانۀ تولد ۸۴ سالگی حسین عارف'' (به کُردی)، نوشتۀ شالاو حبیبه، نوشته‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۰؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref>

حسین عارف همچنین با توصیف روابط جنسی بین دو شخصیت درویش و مریم به بخش‌هایی از رمان خود جنبه‌ای اروتیک بخشیده‌است.<ref name="هولیر ۱">[https://www.hawler.in/index.php/2017-12-28-23-19-07/item/24464-2020-08-09-06-51-00 هولیر: ''شب‌های باکو و عبور از خط قرمز'' (به کُردی)، نوشتۀ دلشاد کاوانی، نوشته‌شده در ٩ اوت ۲۰۲۰؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref>

== جایگاه در ادبیات کردی ==
رمان شار در میان کردها و مخاطبان ادبیات کردی، به ویژه در [[کردستان عراق]] بسیار شناخته شده‌است. در نظرسنجی سال ۲۰۱۹ انتشارات و مرکز فرهنگی اندیشه از ۱۰۰ رمان‌نویس، داستان‌نویس، منتقد و متخصص در زمینۀ رمان برای انتخاب ۵۰ رمان برتر ادبیات کردی، رمان شهر به عنوان برترین رمان تاریخ ادبیات کردی در جایگاه اول قرار گرفت.</ref>
<ref name="اندیشه ۱">[https://www.andesha.org/?p=1927 انتشارات اندیشه: ''بهترین رمان تاریخ ادبیات کُردی: «شهر» حسین عارف'' (به کُردی)، نوشتۀ کوردو شابان، نوشته‌شده در ۶ اکتبر ۲۰۱۹؛] بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.</ref>


== منبع ==
== منبع ==
{{پانویس|۲}}
* احمدزاده، هاشم، Nation and novel, a study of Persian and Kurdish narrative discourse، اوپسالا ۲۰۰۳، صص۲۴۶-۲۴۷.

{{کتاب-خرد}}
{{کتاب-خرد}}


خط ۱۹: خط ۷۲:
[[رده:کتاب‌های کردی]]
[[رده:کتاب‌های کردی]]
[[رده:رمان‌های کردی سورانی]]
[[رده:رمان‌های کردی سورانی]]
[[رده:کتاب‌های ۱۹۸۶ (میلادی)]]
[[رده:کتاب‌های ۲۰۰۱ (میلادی)]]

نسخهٔ ‏۳۱ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۵۷

شهر
نویسنده(ها)حسین عارف
عنوان اصلیشار
کشوراربیل
زبانکردی (سورانی)
تعداد جلد
۲
موضوع(ها)رمان
گونه(های) ادبیرئالیسم
ناشرآراس
تاریخ نشر
۱۹۸۶ (جلد اول)
۲۰۰۱ (جلد دوم)
شمار صفحات۵۵۲

شهر (به کُردی: شار) رمانی به زبان کُردی سورانی است که توسط حسین عارف نویسندۀ کُرد نوشته شده‌است.</ref> [۱]

شهر، نخستین رمان حسین عارف بوده که جلد یکم آن در ۱۹۸۶ و جلد دوم آن پانزده سال بعد در سلیمانیه منتشر شده‌است.[۲] [۳] [۴] پس از نخستین چاپ رمان شهر در دو جلد، انتشارات آراس در سال ۲۰۱۱ این رمان را در قالب «مجموعه آثار حسین عارف» در یک مجلد در ۵۵۲ صفحه در اربیل به چاپ رساند.</ref> [۵] </ref> [۶] محل وقوع داستان در این رمان شهر سلیمانیه در کردستان عراق است.</ref> [۷] حسین عارف این رمان را به یاد دویستمین سال تأسیس شهر سلیمانیه تقدیم کرده‌است.[۶] رمان شهر تاکنون به فارسی ترجمه نشده‌است.

شخصیت‌ها

  • صابر حمال، شخصیتی تنبل که با ابلوموف گنچاروف مقایسه شده، با این تفاوت که وی همزمان فقیر نیز هست.</ref>

[۸]

  • درویش
  • مریم[۹]

سبک

سبک این رمان واقع‌گرایی اجتماعی و تاریخی است. حسین عارف در این رمان تلاش کرده تا شهر سلیمانیه و تاریخ قدیم این شهر در دهۀ ۱۹۴۰ را توصیف کند و به همین دلیل رمان شهر سرشار از شرح وقایع تاریخی منطقۀ کردستان و کشور عراق است. از جملۀ این رویدادها می‌توان به سیل بزرگ شهر سلیمانیه، فقر و تنگدستی مردم در دوران پس از جنگ چهانی دوم، ورود تلویزیون به شهر در ابتدای دهۀ ۱۹۵۰، کشته شدن اختر همسر رِشول در تظاهرات، بازگرداندن پیکر شیخ محمود و ... اشاره کرد که در رمان شهر مورد اشاره قرار گرفته‌اند عارف در توصیف این وقایع، داستان و تاریخ را در هم آمیخته و ماجرای داستان را در بطن رویدادهای تاریخی واقعی روایت کرده‌است.</ref> [۸] </ref> [۱۰]

بخش نخست رمان شار به شرح عمومی ماجراهای درون شهر در ارتباط با رویدادهای تاریخی اختصاص دارد، اما بخش دوم که در آن حسین عارف پس از ۱۳ سال بار دیگر سراغ شهر آمده، شخصیت‌ها نقش مهمی دارند و نویسنده به بیان روانشناسانۀ شخصیت‌ها دست زده‌است. در بخش دوم همچنین راوی داستان تغییر می‌کند و وحل وقوع رویدادها نیز محدودتر می‌شود و از این طریق افکار و روحیات و دغدغه‌های شخصیت‌ها به صورت جزئی‌تری به خواننده معرفی می‌شود. منتقدان از بخش ادب به عنوان وجه اجتماعی و از بخش دوم به عنوان وجه سیاسی رمان شهر یاد کرده‌اند.</ref> [۸]

حسین عارف همچنین با توصیف روابط جنسی بین دو شخصیت درویش و مریم به بخش‌هایی از رمان خود جنبه‌ای اروتیک بخشیده‌است.[۹]

جایگاه در ادبیات کردی

رمان شار در میان کردها و مخاطبان ادبیات کردی، به ویژه در کردستان عراق بسیار شناخته شده‌است. در نظرسنجی سال ۲۰۱۹ انتشارات و مرکز فرهنگی اندیشه از ۱۰۰ رمان‌نویس، داستان‌نویس، منتقد و متخصص در زمینۀ رمان برای انتخاب ۵۰ رمان برتر ادبیات کردی، رمان شهر به عنوان برترین رمان تاریخ ادبیات کردی در جایگاه اول قرار گرفت.</ref> [۵]

منبع

  1. احمدزاده، هاشم. ۲۰۰۳. ملت و رمان: مطالعه‌ای در تحلیل روایت فارسی و کُردی، اوپسالا؛ صص ۲۴۶-۲۴۷.
  2. باس‌نیوز: مقدمه‌ای بر ادبیات داستانی کردستان عراق، نوشتۀ کاوان محمدپور، نوشته‌شده در ۲۳ مهر ۱۳۹۸؛ بازدید در ۹ شهریور ۱۴۰۰.
  3. کُردستان‌پُست: رمان کردی در میان روند و نظریات متفاوت ادب جهانی، تأثیرات و تأثرات (به کُردی)، نوشتۀ دلشاد کاوانی، نوشته‌شده در ۸ ژوئیۀ ۲۰۲۱؛ بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.
  4. دانشنامۀ زانیاری: رمان در ادبیات کردی (به کُردی)، نوشتۀ محمد رزگار، نوشته‌شده در ۸ ژانویۀ ۲۰۲۱؛ بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ انتشارات اندیشه: بهترین رمان تاریخ ادبیات کُردی: «شهر» حسین عارف (به کُردی)، نوشتۀ کوردو شابان، نوشته‌شده در ۶ اکتبر ۲۰۱۹؛ بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ عارف، حسین. ۲۰۱۱. شهر (به کُردی)، سلیمانیه: آراس؛ بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.
  7. دنگکان: داستان و مفهوم مکان (به کُردی)، نوشتۀ حمه فریق حسن، نوشته‌شده در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۲؛ بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ چاودیر: به بهانۀ تولد ۸۴ سالگی حسین عارف (به کُردی)، نوشتۀ شالاو حبیبه، نوشته‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۰؛ بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ هولیر: شب‌های باکو و عبور از خط قرمز (به کُردی)، نوشتۀ دلشاد کاوانی، نوشته‌شده در ٩ اوت ۲۰۲۰؛ بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.
  10. پولیتیک پرس: فرهاد چومانی: هیچ حوزۀ دیگری از زندگی به اندازۀ ادب تاب توصیف زندگی را ندارد (به کُردی)، گفت‌وگوی دیار لطیف با فرهاد چومانی، نوشته‌شده در ۲۹ مه ۲۰۲۱؛ بازدید در ۳۱ اوت ۲۰۲۱.