جنگ شش‌روزه: تفاوت میان نسخه‌ها

جنگ شش‌روزه
	پرونده:Soldiers Western Wall 1967.jpg
موقعیت	خاورمیانه
نتایج	اسرائیل پیروز شد
تغییرات; قلمرو	اسرائیل نوار غزه و شبه‌جزیره سینا در مصر و اورشلیم شرقی از اردن و بلندی‌های جولان از سوریه را به تصرف درآورد.
فرماندهان و رهبران
اسحاق رابین,; موشه دایان,; اوزی نرکیس,; تال اسرائیل,; آریل شارون	عبدالحکیم امر,; عبدالمنیم رایاد,; زید بن شاکر,; حافط اسد

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۳۱ اوت ۲۰۰۶، ساعت ۰۱:۱۴

جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷ که از ۵ ژوئن تا ۱۰ ژوئن ۱۹۶۷ میان اسرائیل و اعراب (مصر، سوریه، اردن و عراق) نقطه اوج بحرانی بود که از تاریخ ۱۵ می ۱۹۶۷ تا ۱۲ ژوئن ۱۹۶۷ به درازا انجامید و در آن اسرائیل با شکست ارتش چند کشور عربی قسمتی از خاک آنها را تصرف کرد. نتایج این جنگ در ساخت ژئوپلوتیک منطقه تأثیرگذار بوده است.

پیش زمینه

در پی تشکیل کشور اسرائیل، سازمان آزادیبخش فلسطین که در آنزمان تنها سازمان نظامی-سیاسی فلسطینی بود و شرق اورشلیم، کرانه باختری رود اردن و نوار غزه را در اختیار داشت^{^{[نیازمند منبع]}}، طی منشوری که در سال ۱۹۶۴ منتشر کرد، رسما خواهان بیرون راندن «صهیونیستها» (اسرائیلیها) از «سرزمینهای عربی» تنها با نیروی قهر و با کمک برادران عرب خود شده بود.^{^{[نیازمند منبع]}}

آغاز بحران

پرونده:Starit of tiran.jpg

نقشه بسته شدن تنگه تیران توسط مصر

بحران با خارج شدن نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل متحد از صحرای سینا در ۱۹ مه آغاز شد. پس از خارج شدن این نیروها در صحرای سنا، دولت مصر به رهبری جمال عبدالناصر ارتش این کشور در صحرا مستقر گردید و نیروها و جنگ‌افزارها بر مرز اسرائیل متمرکز شدند. در ۲۲ می، مصر با بستن تنگه تیران که در دریای سرخ قرار دارد، این راه آبی را بر کشتیهای اسرائیلی بست و بندر تازه‌بنیاد آنزمان بندر ایلات - که در جنوبی‌ترین بخش اسرائیل قرار دارد - را عملاً به حالت تعطیل درآورد.

همزمان سوریه و اردن و عراق هم نیروهایشان را به طور مشترک در بلندی‌های جولان و کرانه باختری رود اردن برای حمله‌ای غافلگیرانه جمع کردند. در همین حال اسرائیل با توجه به مساحت کم و اندازهء نسبتا کوچکش استراتژی مبنای جنگ در خاک دشمن به جای جنگ در خاک خود شکل گرفت^{^{[نیازمند منبع]}}.

در همین حال رادیو مصر که به زبان عربی برنامه هایی مهیج و ضد اسرائیلی پخش میکرد، هرروزه از فلسطینیان میخواست که از اسرائیل خارج شوند تا «در مسیر راه بلدوزرهایی که اسرائیلی ها را قرار بود به دریا بریزد قرار نگیرند». به این ترتیب بسیاری از اعراب که شکست اسرائیل را حتمی میدیدند با ترک خانه و زمینهایشان به مصر، اردن و سوریه و لبنان مهاجرتی چند روزه کردند تا بعد از تمام شدن کار یهودیان به خانه هایشان برگردند.^{^{[نیازمند منبع]}}

[۱] [۲]

آغاز جنگ

پرونده:Sina.jpg

نقشه پیشروی ارتش اسرائیل در صحرای سینا

اسرائیل که حمله همزمان ارتشهای مصر، عراق، سوریه و اردن را در چند قدمی خود میدید، دست پیش گرفت و در تاریخ ۵ ژوئن ۱۹۶۷ به نیروهای ارتش مصر در صحرای سینا حمله کرد. اما با افروخته شدن آتش جنگ، بعد از ۲ روز سوریه هم وارد جنگ شد و از بلندیهای جولان شروع به پرتاب موشکهای کاتیوشا و آتش توپخانه شدید به دشت هولا در اسرائیل کرد.

اما از آنسوی اسرائیل با دریافت اطلاعاتی حیاتی به وسیله عوامل اطلاعاتی خود در مصر پی برد که ارتش مصر بیش از چهارصد هواپیمای جنگنده خود را در نقطه ای جمع کرده است تا صبح روز بعد صفوف ارتش اسرائیل را شدیدا در هم بکوبد.^{^{[نیازمند منبع]}} ژنرالهای اسرائیلی که کار کشور تازه تاسیس خود را با بلند شدن هواپیماهای مصری تقریبا تمام شده میدیدند تصمیم به زدن شبانه تمام جنگنده های مصری قبل از بلند شدن یکباره آنها بر روی اسرائیل کردند و با فرستادن تمام ۲۰۰ هواپیمای جنگنده‌ٔ فعال خود ^∗، بیش از ۳۰۰ هواپیمای مصری را بر روی زمین از بین برد.^∗

با این حمله برتری هوایی ارتش اسرائیل در بقیهٔ مدت زمان درگیری تامین گردید و ارتش مصر نهایتا با عقب‌نشینی از خاک خود (صحرای سینا) تا آنسوی کانال سوئز عقب رانده شد. در همین حال ارتش اسرائیل با تغییر میدان جنگی به سوی بلندیهای جولان که مقر نیروهای اردنی و سوری بود توانست آن‌ها را شکست دهد بلندیهای جولان و کشتزارهای شبعا^{^{[نیازمند منبع]}} را به اشغال خود درآورد.

پایان جنگ

در تاریخ ۱۰ ژوئن ۱۹۶۷ اسرائیل آخرین حملات را به بلندی‌های جولان را تکمیل نموده بود. قرارداد آتش‌بسی به پیشنهاد اعراب^{^{[نیازمند منبع]}} در روز بعد از آن یعنی ۱۱ ژوئن به امضاء رسید. به این ترتیب اسرائیل نوار غزه، صحرای سینا، کنارهٔ باختری رود اردن (شامل اورشلیم شرقی) و بلندیهای جولان را تصرف کرد. در کل با پیروزیهای بدست آمده و سرزمینهای اشغالی مساحت اسرائیل ۳ برابر شد و در حدود یکی میلیون عرب که در مناطق اشغال‌شده زندگی می‌کردند به زیر کنترل مستقیم اسرائیل درآمدند.

اسرائیل بعد از پایان قرارداد آتش‌بس به کسانی که اسرائیل را ترک و به کشورهای عربی همسایه جهت تسریع حمله اعراب شده بودند اجازه بازگشت نداد و به این ترتیب موجی از مهاجران فلسطینی در کشورهای مصر، سوریه، اردن و لبنان پدید آمد.^{^{[نیازمند منبع]}} اما از آنجا که هیچ یک از کشورهای میزبان علاقه ای به پذیرایی از میهمانان زمانی خوانده ولی اکنون ناخوانده خود نداشتند با تشکیل اردوگاه های پناهندگی در بیابانهای خود به دور از تمام امکانات اولیه زندگی را برایشان رقم زدند.^{^{[نیازمند منبع]}}.

در نهایت خصومت میان مصر و اسرائیل با امضای پیمان‌نامه صلح میان این دو کشور در ۲۶ مارس ۱۹۷۹ پایان یافت. خصومت میان اردن و اسرائیل هم با امضای پیمان نامه صلح میان این دو کشور در ۲۶ اکتبر ۱۹۹۴ رسما پایان پذیرفت.

مذاکرات هر از چند یک بار میان اسرائیل با سوریه و لبنان در جهت دستیابی به صلح، هنوز به نتیجه مطلوبی نرسیده‌است.[۳]

انتقادات و موارد بحث‌انگیز در مورد جنگ شش‌روزه

ادعای قتل اسیران جنگی مصری توسط نیروهای دفاع اسرائیل

در ۱۶ آگوست ۱۹۹۵، «آریه اسحاقی» استاد دانشگاهی که قبلاً برای بخش تاریخ نیروهای دفاع اسرائیل کار می‌کرده است، این نیروهای را متهم کرد که در خلال جنگ شش‌‌روزه در حدود ۱۰۰۰ اسیر جنگی مصیر را که سلاح‌هایشان را رها کرده بودند و به صحرا گریخته بودند را به قتل رسانده است. این ادعا توجه همگان را چه در داخل اسرائیل و چه در سطح جهان جلب کرد. بعده‌ها مشخص شد که این ادعا برای انحراف افکار عمومی از ۴۹ مورد قتل اسیران جنگی که در جنگ سال ۱۹۵۶ انجام شده بود، اقامه شده است. ^∗ ^∗.

با وجود اینکه ادعای اسحاقی در مورد قتل هزار اسیر جنگی مصری به دست نیروهای اسرائیل اثبات نشده است، شاهدان عینی موارد متفاوتی از قتل اسیران مصری (در گروههای ۳۰ تا ۶۰ و ۱۵۰ نفری) را گزارش کرده‌اند. [۴]

بنابر گزارش نیویورک تایمز (۲۱ سپتامبر ۱۹۹۵، دولت مصر اعلام کرده است که دو گور دسته‌جمعی را یافته که بازمانده‌های ۳۰ تا ۶۰ اسیر جنگی مصری که به ضرب گلوله در طول جنگ شش روزه کشته شده‌اند را در خود داشته است.

پانویس

^ ‎Oren, 2002, p. 172
^ ‎Pollock, 2005, p. 474
^ ‎Gellman, P.A1
^ ‎Schemann

منابع

Oren, Michael (2002). Six Days of War. Oxford University Press. ISBN 0195151747
Pollack, Kenneth (2005). Air Power in the Six-Day War. The Journal of Strategic Studies. 28(3), 471-503.
1967: Israel ends six-day war, BBC On This Day
Mideast 101: The Six Day War, CNN.com, 15 April 2002.
The Mideast: A Century of Conflict; Part 4: The 1967 Six Day War, NPR.org, 3 October 2002.
Gellman, Barton Debate Tainting Image of Purity Wrenches Israelis;A More Open Society Takes Up Killing of POWs During Wars, Washington Post, 19 August 1995, p. A.01.
Schemann, Serge After a General Tells of Killing P.O.W.'s in 1956, Israelis Argue Over Ethics of War, New York Times, 21 August 1995.
Wikipedia contributors, "Six-Day War", Wikipedia, The Free Encyclopedia, (بازیابی ۳۰ آگوست ۲۰۰۶).

پیوند به بیرون

نقشه‌های جنگ شش‌روزه در وبگاه بی‌بی‌سی

@@ خط ۷۲: / خط ۷۲: @@
 == منابع ==
+* [http://www.pnic.gov.ps/arabic/gover/plo_4.html مرکز المعلومات الوطني الفلسطیني]
+* [http://news.bbc.co.uk/1/shared/spl/hi/middle_east/03/v3_israel_palestinians/maps/html/six_day_war.stm نگاه ژرف - بی.بی.سی انگلیسی]
+* [http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/10/newsid_3047000/3047177.stm در چنین روزی... - بی.بی.سی انگلیسی]
+* [http://archives.cnn.com/2002/WORLD/meast/04/14/me101.tuchman.1967/ بررسی جنگ شش روزه - سی.ان.ان]
+* [http://www.npr.org/news/specials/mideast/history/transcripts/6day-p4.100302.html بررسی جنگ شش روزه - شبکه ان.پی.آر]
+* [http://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php?CID=2080 جنگ شش روزه و تاثیر آن - مرکز تحقیقات استراتژیک واشینگتن برای خاورمیانه]
+* [http://en.wikipedia.org/wiki/Six-Day_War ویکی پدیای انگلیسی]
 {{چپ‌چین}}
 * Oren, Michael (2002). Six Days of War. Oxford University Press. ISBN 0195151747