احمد الحسن

احمد الحسن با نام ادعایی احمد فرزند سیداسماعیل، فرزند سیدصالح، فرزند سیدحسین، فرزند سیدسلمان، فرزند امام محمد، فرزند امام حسن، فرزند امام علی، فرزند امام محمد، فرزند امام علی، فرزند امام موسی، فرزند امام جعفر، فرزند امام محمد، فرزند امام علی، فرزند امام حسین، فرزند امام علی بن ابی طالب رهبر جمعیت مذهبی انصار المهدی است.

او که مدعی است نسبش به امام مهدی بازمی‌گردد، در بصره و جنوب عراق متولد شده‌است. او ادعا می‌کند از علم امام مهدی بهره برده و در پایان سال ۱۹۹۹ و با دستور امام مهدی دعوت یمانی را آغاز کرده‌است. در سال ۱۹۹۹ از رشته مهندسی عمران دانشکده مهندسی نجف فارغ‌التحصیل شد و سپس به تحصیل در حوزه علمیه نجف پرداخت. یکی از دو برادر وی دانشمند هسته‌ای است و خود وی به دلیل فتوای برخی از مراجع به حلال بودن ریختن خونش، سالهاست که مخفیانه زندگی می‌کند. به گفته مقامات پلیس عراق از سحر و جادو و هیپنوتیزم برای جذب مردم استفاده می‌کند. اما یاران او معتقدند او از طرف خدا معجزاتی مانند شفا دادن مریضان را آورده‌است. احمدالحسن تاکنون پنجاه کتاب نوشته‌است و یارانش نیز حدود دویست کتاب نوشته‌اند. او می‌کوشد نام خود و نام شهر و روستای خود و سن و خصوصیات جسمی خود را با ده‌ها روایات و احادیث نشان دهد. به گزارش الشرق الاوسط وی در سال ۲۰۰۴ ادعاهایش را آغاز نمود. در این مدت افراد زیادی به او پیوستند و افرادی هم از او جدا شدند. دکتر دارن اسمیت و دکتر علاء السالم و دکتر توفیق مغربی از کسانی هستند که به او پیوسته‌اند. عبدالله هاشم و حیدر مشتت نیز از جمله کسانی هستند که از او جدا شدند. حیدر مشتت (حیدر مُشَتَّت المُنشِداوی) در برابر او ادعاهایی پیرامون سید یمانی بودن به‌راه انداخت. این دو ادعاهایشان را بطور مستقل دنبال کردند و پس از انجام مباهله بین طرفین حیدر مشتت از دنیا رفت. یاران احمد الحسن در سال ۲۰۰۸ در نواحی بصره و ناصریه در روز عاشورا تظاهراتی را در دو استان آغاز کردند و خود را «انصار المهدی» نامیدند که پس از حملات پلیس صدها کشته و مجروح بجا گذاشت و خاتمه یافت پس از این احمد الحسن ناپدید و حامیانش ضمن ادامه دادن تبلیغ برای وی هم‌زمان سعی کردند با نوشتن کتبی در تأیید او مبارزه را به عرصه کلامی بکشانند و ادعاهای وی را زنده نگه دارند.

خانواده

پدر او کشاورز بوده‌است. یکی از برادران وی در زمینه انرژی هسته‌ای تحصیل کرده و دارای مقالاتی در این خصوص بوده‌است. برادر دیگر احمد الحسن نیز با درجه سرهنگی در ارتش خدمت می‌کرده‌است.

ادعاها

وی مدعی است که همان سید یمانی است که در باور شیعه دوازده امامی به عنوان یکی از علائم قطعی و زمینه‌ساز اصلی ظهور امام زمان پیش از ظهور قیام می‌کند. وی در بصره ادعا کرد که من با چهار واسطه از اولاد امام زمان و یمانی موعود هستم و قرار است حکومت عصر ظهور را زمینه‌سازی کنم. وقتی مهدی حکومت تشکیل داد و از دنیا رفت، من و یازده مهدی دیگر امامان بعد از امام مهدی خواهیم شد. وی قصه مهدیون را مطرح می‌کند و می‌گوید: بعد از امام مهدی که حکومت ائمه تمام شد ۱۲ مهدی می‌آیند و من (احمد الحسن) مهدی اول هستم و جدم (امام زمان) حکومت را به من خواهد داد.

دلایل

او می‌کوشد با برخی از روایات اثبات کند که غیبت مهدی به سبب گناه شیعیان بوجود آمده‌است و شیعیان اگر از گناه خود توبه می‌کردند غیبت استمرار نمی‌یافت. برای همین شیعیان تا قبل از اینکه مهدی رهبری را برای آن‌ها تعیین نکند نباید حکومت تشکیل دهند بلکه باید از گناهان خود توبه کنند تا مهدی شخصی را از سوی خود به سمت آنها بفرستد.

محمد باقر امام پنجم شیعیان گفت: «بر حذر باشید از کسانی که خود را به دروغ به آل محمد نسبت می‌دهند؛ که همانا برای آل محمد و علی یک پرچم است و برای دیگران پرچم‌ها. پس در جای خودت ثابت باش و ابداً از هیچ‌کس تبعیت نکن تا مردی را از فرزندان حسین ببینی که با او وصیت رسول الله و پرچم او و سلاح او باشد» (تفسیر العیاشی ج۱ ص۶۴، بحار الأنوار ج۵۲ ص۲۲۴)

بنابر این روایت شیعیان نباید از کسی پیروی کنند تا شخصی با این سه نشانه بیاید و او همان سید یمانی است که بنابر روایات صاحب هدایتگر پرچم است و شیعیان باید از او تبعیت کنند. اصلی‌ترین استناد احمد الحسن به وصیت شب آخر پیامبر را از کتاب غیبت شیخ طوسی است که در آن اسم احمد به عنوان فرزند مهدی معرفی شده‌است. همچنین او با برخی روایات پرچم مهدی را پرچم البیعة لله معرفی می‌کند که به معنای نفی حاکمیت‌های انسانی (مانند شورا) و دعوت به حاکمیت خدا است. احمد الحسن می‌کوشد که با برخی از روایات سلاح پیامبر را همان علم پیامبر معرفی کند. او همچنین دعایی ارائه کرده‌است و مدعی است که اگر کسی این دعا را بخواند خواب اهل بیت را می‌بیند که احمدالحسن را تأیید می‌کنند.

مهم‌ترین دلیلی که یاران احمد الحسن بر روی آن مانور می‌دهند این حدیث است که به حدیث وصیت مشهور است.

جعفر صادق از پدرش محمد باقر از پدرش زین العابدین از پدرش حسین از پدرش امیرالمؤمنین نقل می‌کند که: رسول خدا در شبی که وفاتش در آن واقع شد، به علی فرمود: ای ابا الحسن، کاغذ و دواتی بیاور و رسول‌الله وصیت خود را املاء کرد تا این که بدین جا رسید که فرمود: یا علی! بعد از من دوازده امام می‌باشند و بعد از آنها دوازده مهدی هستند. پس تو یا علی اوّلین دوازده امام می‌باشی. … . و تو پس از من خلیفه و جانشین من بر امتم هستی، هرگاه وفاتت رسید، خلافت را به پسرم حسن بر وصول واگذار کن، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرم حسین شهید زکی مقتول واگذار کند، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش علی ذی الثفنات (سجاد) واگذار کند، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش محمد باقر واگذار کند، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش جعفر صادق واگذار کند، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش موسی کاظم واگذار کند، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش علی رضا واگذار کند، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش محمد ثقه تقی (امام جواد) واگذار کند، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش علی ناصح واگذار کند، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش حسن فاضل واگذار کند، هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش محمد نگهبان از آل محمد واگذار کند، پس آنها دوازده امام هستند. سپس بعد از او دوازده مهدی می‌باشند. هرگاه وفاتش رسید آن را به پسرش مهدی اول واگذار کند، برای او سه اسم است. یک اسمش مانند اسم من، و اسم دیگرش اسم پدر من است، و آنها عبدالله و احمد هستند، و نام سوم مهدی است؛ و او اولین مؤمنان (به پدرش) است.

منابع:

الغیبة الطوسی ص ۱۵۰ ح ۱۱۱. بحار الأنوار ج ۳۶ ص ۲۶۰ ح ۸۱. بحار الأنوار ج ۵۳ ص ۱۴۷ ح ۶ – مختصر. غایة المرام ج ۲ ص ۲۴۱. مختصر بصائر الدرجات ص ۳۹. إثبات الهداة ج ۱ ص ۵۴۹ ح ۳۷۶. الایقاظ من الهجعة ص ۳۹۳. العوالم عبدالله البحرانی ج ۳ ص ۲۳۶ ح ۲۲۷. نوادر الاخبار الفیض الکاشانی ص ۲۹۴. مکاتیب الرسول الشیخ المیانجی ج ۲ ص 96.

مکتب احمد الحسن

راه‌های ارتباطی احمد الحسن در درجه اول صفحه فیسبوکی است که یک میلیون دنبال کننده دارد و در درجه دوم دفتر او در نجف می‌باشد که توسط چهار تن از روحانیونی که به او پیوسته‌اند به نام ناظم العقیلی، سید حسن الحمامی، حبیب السعیدی و سید واثق الحسینی مدیریت می‌شود. این دفتر (مکتب) حوزه علمیه و دانشکده و حسینیه‌ها و روزنامه و ماهواره و خیریه ای را مدیریت می‌کند.

نمایندگان احمدالحسن در نجف

نمایندگان احمدالحسن: ناظم عقیلی، حسن حمامی، واثق حسینی، حبیب سعیدی

تالیفات

تفسیر آیه‌ای از سوره یونس

وصیت مقدس، نوشتار بازدارنده از گمراهی

وصی و فرستاده مهدی در کتاب‌های تورات، انجیل و قرآن

توقف‌گاه‌هایی برگزیده از چشم‌اندازهای سومر و اکد

شرایع الإسلام در سه جلد

چندین جلد پاسخ به پرسش‌ها و استفتاهای فقهی

سرگردانی، یا طریق به سوی الله

همگام با عبد صالح در دو جلد

سفر موسی ع به مجمع البحرین

روشنگری‌هایی از دعوت‌های فرستادگان در سه جلد

رجعت سومین روز از روزهای بزرگ خدا

بیان حق و سداد از طریق علم اعداد در دو جلد

نصیحتی برای طلّاب حوزه علمیه و هرکس که طالب حق است

نبوت خاتَم

متشابهات در چهار جلد

پاسخ‌های روشن‌گر از راه امواج

رساله‌ای در فقه خمس و ضمیمه آن

جهاد درب بهشت

حجت وصی، و اوهام مدعی

نامه هدایت

حاکمیّت الله، نه فرمانروایی مردم

گوساله در دو جلد

گزیده‌ای از تفسیر سورهٔ فاتحه

عقائد الإسلام، و از تو دربارهٔ روح می‌پرسند

سیزدهمین حواری

توهم بی‌خدایی، آیات ربوبیّت در آفرینش

توهم بی‌خدایی

پرونده:معرض الکتاب الدولی.jpg

غرفه کتاب توهم بی خدایی، نمایشگاه بین المللی کتاب، فرانکفورت، آلمان

ریچارد داوکینز از رهبران آتئیسم، کتابی به اسم «پندار خدا» (توهم خدا) نوشته است و در آن، تلاش می‌کند با علم روز، مثل فیزیک نظری و زیست‌شناسی…، دین و مطالب دینی را نقد، و تناقض علم و دین را ثابت کند. این کتاب، میلیون‌ها بار در کل جهان، به همه زبان‌ها منتشر شده است. احمد الحسن بعد از این کتاب، کتابی تحت عنوان «توهم بی خدایی»[۱] می‌نویسد و می‌کوشد با استناد بر علوم روز تناقضات بین علم و دین را توضیح داده و انتقادهای آتئیست‌هایی چون ریچارد داوکینز را پاسخ دهد.

نقدها

اگرچه مهم ترین یاران احمدالحسن طلاب و روحانیونی هستند که به او پیوستند اما در عین حال اکثریت روحانیون با او مخالفند. بلکه مهم ترین مخالفت با او از نهاد حوزه علمیه می باشد.

منتقدین احمدالحسن

برخی از منتقدین احمدالحسن: رائفی، قزوینی، کورانی، شهبازیان

برخی از کسانی که در نقد احمدالحسن کتاب نوشته اند عبارتند از:

• شهبازیان: کتاب ره افسانه، خواب پریشان، وصیت در امامت
• کورانی: دجال بصره
• آیتی: از تبار دجال، ناقوس گمراهی
• آل محسن: الاخطاء ابن گاطع، ماهی الوصیة

اما مهم ترین نقدها عبارتند از:

• نقد اعتبار خواب در شناخت حجت خدا
  • یاران احمدالحسن به برخی از روایات در حجیت خواب معصوم استناد می کنند و بین منتقد و موافق مباحثی رد و بدل می شود.
• نقد احادیث مورد استناد؛ به عنوان مثال برخی از احادیث را ضعیف می دانند و برخی را تقطیع می دانند.
  • یاران احمدالحسن برای علم رجال جایگاه زیادی قائل نیستند و بیشتر از کنار هم گذاردن احادیث برای بررسی صحت و سقم احادیث استفاده می کنند تا سند شناسی.
• یکی از مناقشات بین دو طرف در تعریف از عصمت معصوم است. منتقدین برخی از سهوها و خطاهای اعرابی در خطبه های صوتی احمدالحسن را نافی عصمت ادعایی او عنوان می کنند.
  • احمدالحسن در سه جلسه تدریس صوتی سعی می کند اثبات کند که معصوم می تواند در اموری که مربوط به ابلاغ رسالتش نیست سهو کند چون معصوم مثل دیگر انسان ها بشر است. برخی از علمای شیعه مثل صدوق چنین نظری داشته اند.
• یکی دیگر از انتقادها به احمدالحسن این است که چرا او معجزه یا صفات اعجازگونه از خود ظاهر نمی کند؟ به عنوان مثال چرا او به زبان های گوناگون صحبت نمی کند؟
  • احمدالحسن در کتاب تفسیر آیه ای از یونس و کتاب عقائد الاسلام می کوشد اثبات کند که معجزه بر حجت های خدا واجب نیست و مردم زمان پیامبر اسلام نیز از او معجزاتی می خواستند که بنابر روایت قرآن از انجام آن معجزات خودداری می کرده است. با این حال یاران او کراماتی برای او جمع کرده اند.
• از دیدگاه منتقدین جریان یمانی یک جریان تروریستی است که برای جامعه شیعی خطرناک است چراکه آنها قصد تشکیل حکومت دارند. آنها شواهدی برای این مدعا اقامه می کنند.

جریان یمانی در عراق

پرونده:بصرة مظاهرات.png

احمدالحسن در طول تظاهرات بصره 2018 اخبار تظاهرات و فراخوان های هیأت هماهنگی تظاهرات را پوشش می داد

احمدالحسن زاده منطقه مدینه روستای بصره است و دعوت خود را از نجف و از حوزه علمیه محمد صادق صدر آغاز کرد. در ابتدا برخی از طلاب گرد او جمع شدند و او قبل از اینکه خود را به عنوان فرستاده مهدی و یمانی معرفی کند به عنوان مدرس قرآن و یک روحانی سیاسی وارد صحنه شد. او از همان ابتدا به مراجع و به خصوص سید علی سیستانی منتقد بود و اولین انتقادش را به نحوه خرج وجوهات خمس و زکات و فقر عمومی طلاب وارد کرد و سپس بیانیه ای بر علیه صدام و قرآنی که با خون خود نوشته بود منتشر کرد. پس از آن از بیم دستگیری توسط صدام متواری شد و یارانش نیز یا از او برائت جستند یا مخفی شدند. این حوادث مصادف شد با سقوط صدام، پس از آن احمدالحسن همچنان به حضور نظامیان غربی و عدم صدور فتوای جهاد توسط مراجع معترض بود. در همین حین حیدر مشتت یکی از یاران نزدیکش از او جدا شد. پس از استقرار دولت عراق که همسو با مراجع بود، او از سال 2006 دو مرتبه متواری شد و ناظم عقیلی و حسن حمامی و واثق حسینی را به عنوان نمایندگان خویش منصوب کرد. با این حال دعوت او رو به گسترش بود و انصار او مرتب دفترها یا حسینیه ها یا مدارسی را تاسیس می کردند که هر دفعه توسط دولت عراق پلمپ می شد تا اینکه در سال 2008 درگیری نظامی بین انصار احمدالحسن و دولت عراق در حسینیه منتسب به او بصره و ناصریه رخ می دهد که منجر به کشته شدن ده ها نفر می شود. رسانه های دولت عراق گزارش می دهند که انصار یمانی قصد شورش نظامی داشته اند و سلاح هایی را جمع آوری کرده بودند اما انصار احمدالحسن تا امروز این مسئله را تکذیب می کنند و ادعا می کنند به آنها حمله شده درحالی که مشغول عزاداری بوده اند. با این حال حدود سی نفر از یاران احمدالحسن کشته شدند و صدها نفر دستگیر شدند. به گفته رئیس پلیس بصره بیشتر دستگیرشدگان تحصیل کرده حوزه و دانشگاه بودند و ادعا می کردند که در حقانیت احمدالحسن خواب دیده اند. در نهایت چهل نفر به دلیل اعترافاتشان به حبس ابد یا اعدام محکوم شدند که پنج نفرشان اعدام شدند.

اما انصار احمدالحسن همچنان به گستراندن دعوتشان اصرار ورزیدند و موسسات و دفاتر خود را پس از چند سال بازگشایی کردند. شخص احمدالحسن نیز در سال 2012 صفحه فیسبوکش را افتتاح کرد. حدود دو سال بعد عبدالله هاشم فیلم ساز معروفی که به او پیوسته بود از او جدا شد. با این حال جریان احمدالحسن با تاسیس شبکه ماهواره ای و روزنامه و حوزه و دانشکده دعوتش را در عراق استحکام دادند. حتی در فصل تهدیدات داعش احمدالحسن گردانهای قائم را تاسیس کرد. این مقدمات باعث شد در سالهای اخیر بتواند در سیاست عراق ورود پیدا کند. احمدالحسن در تظاهرات های ضد فساد سال 2016 و 2018 با تمام وجود وارد شد. تا جاییکه برخی رسانه ها او را یکی از اصلی ترین رهبران تظاهرات های بصره در سال 2018 عنوان کردند. در همین حال برخی رسانه های ایرانی جریان یمانی را مسئول به آتش کشیدن کنسولگری ایران در بصره معرفی کردند که مورد تکذیب دفتر احمدالحسن قرار گرفت.

جریان یمانی در ایران

از حدود ده سال پیش این جریان از طریق عرب نشینان خوزستان وارد ایران شد و به آرامی گسترش یافت. امروز بیشترین انصار احمدالحسن در خوزستان، خرسان و قم هستند. فعالیت انصار احمدالحسن تا کنون در ایران به دلیل موضع شدید حکومت ایران زیرزمینی و بیشتر در فضای مجازی بوده است. حدود دویست نفر از جریان یمانی در دادگاه ویژه روحانیت دارای پرونده هستند و بیشتر آنها در انتظار حکم قطعی دادگاه هستند.

پرونده:تربت حیدریه.jpg

تصویر بالا درگیری تجمع کنندگان با نیروهای امنیتی در تربت حیدریه را نشان می دهد و تصویر پایین یک نمونه از اعتراضات هواداران جریان یمانی در دیگر شهرها به این سرکوب را نمایش می دهد.

این جریان تا کنون شاهد سه مرحله سرکوب گسترده بوده است؛ مرحله اول دستگیری های گسترده در سال 1393 در مشهد، قم، اصفهان و شهرهای دیگر بود. مرحله دوم دستگیری چهل تن از انصار احمدالحسن در شب تاسوعای سال 1396 در قم بود و مرحله سوم درگیری فیزیکی با تجمع انصار یمانی در تربت حیدریه بود که منجر به دستگیری حدود پنجاه نفر اعم از مرد و زن و کودک شد. انصار احمدالحسن در تربت حیدریه در اعتراض به دستگیری چند نفر در برابر دادگاه انقلاب این شهر تجمع می کنند که با سرکوب نیروهای امنیتی به دستگیری همه تجمع کنندگان، اعم از مرد و زن و کودک شد. پس از بازتاب تصاویر منتشر شده از این واقعه انصار احمدالحسن در قم، مشهد، اهواز، اصفهان، بوشهر و ... ویدئوهایی حاوی بیانیه های شدیداللحنی خطاب به دستگاه قضایی از خود منتشر کردند.

این واقعه باعث شد که تنی چند از سیاسیون به تحلیل در این خصوص بپردازند؛ از جمله سعید حجاریان که ضمن نکوهش برخورد امنیتی، آموزه های این جریان را خرافی نامید و عباس عبدی که دیدگاه حجاریان را نقد کرد و به شکلی به دفاع از این اقلیت دینی برخواست.

طلاب یمانی که زندانی شدند

برخی از طلابی که در ایران به جرم پیوستن به جریان یمانی دستگیر شدند؛ از بالا سمت راست: احدی، رزقی، میری، جوکار، سلطانی، عسکری، فتحی، میرعرب، بیکدلی، ابوالقاسمی، ابوالقاسمی، قربانی

مهم ترین مبلغین احمدالحسن در ایران برخی از طلاب و روحانیونی هستند که به او پیوستند که برخی از آنها زندانی شدند و برخی دادگاهی و در انتظار زندان هستند. اتهامات یمانی ها در دادگاه ویژه روحانیت عبارت است از: بدعتگذاری در دین، اقدام علیه امنیت ملی و تشویش اذهان عمومی.