میرزا حبیب خراسانی

میرزا حبیب خراسانی
زادهٔ	۱۲۲۸ خورشیدی ۱۲۶۶ هجری قمری خراسان
درگذشت	۱۲۸۷ خورشیدی ۱۳۲۷ هجری قمری خراسان
محل زندگی	مشهد
ملیت	ایرانی
پیشه	شاعر
سبک	بازگشت
دوره	فرمانروایی قاجاریه

میرزا حبیب خراسانی (زاده ۱۲۲۸ خورشیدی، ۱۲۶۶ هجری قمری - درگذشته ۱۲۸۷ خورشیدی، ۱۳۲۷ هجری قمری) از شاعران عارف و از روحانیان دانشمند خراسان بوده‌است. نسب او از طریق جدش سید محمدمهدی خراسانی ملقب به شهید رابع به شاه نعمت‌الله ولی می‌رسد. وی افزون بر کسب علوم دینی و فراگیری زبان فرانسه و عربی، به مقامات عالی عرفانی و معنوی دست یافت. در تزکیه نفس و تهذیب اخلاق و کردار نیکو، سر مشق اهل روزگار بود و ذوق شعری و استعداد درخشانی داشت.

دیوان شعر

دیوان شعر حبیب دارای قصایدی استوار و غزلیات شورانگیز و رندانه‌ای است. غزل معروف «گوهر خود را هویدا کن کمال این است و بس» که به اقتباس از صائب تبریزی سروده شده و غزل «هر شب من و دل تا سحر در کوچه دیوانه ها» از غزلیات مشهور او می‌باشد.

شعر معروف:

از داغ غمت هر که دلش سوختنی نیست		از شمع رخت محفلش افروختنی نیست
گرد آمده از نیستی این مزرعه را برگ		ای برق مزن خرمن ما سوختنی نیست
در طوف حریمش ز فنا جامهٔ احرام		کردیم، که این جامه به تن دوختنی نیست

و شعر معروفی که معمولاً اقطاب دراویش زمزمه می‌کنند

مرا پیر حقیقت جز علی نیست		که هستی را حقیقت جز علی نیست
مبین غیر از علی پیدا و پنهان		که در غیب و شهادت جز علی نیست
مجو غیر از علی در کعبه و دیر		که هفتاد و دو ملت جز علی نیست

همچنین غزل:

امروز امیر در میخانه تویی تو		فریادرس ناله مستانه تویی تو
مرغ دل ما را که به کس رام نگردد		آرام تویی، دام تویی، دانه تویی تو
در کعبه و بتخانه بگشتیم بسی ما		دیدیم که در کعبه و بتخانه تویی تو

دیوان حبیب بیش از ده بار چاپ شده است و چاپ مشهور ان توسط انتشارات زوار تهران و با مقدمه علی حبیب منتشر گشته است.

اخوان ثالث نیز شعری در مدح حبیب خراسانی دارد.

درگذشت

میرزا حبیب خراسانی در سال ۱۳۲۷ ق به طرز مشکوکی فوت می‌کند و برخی معتقد هستند که این مجتهد مشروطه خواه توسط برخی مجاهدان غیر دینی مشروطه طلب مسموم شده است. وی در نزدیکی مقبره علی بن موسی الرضا و اجداد خود میرزا هدایت الله شهیدی و سید محمدمهدی خراسانی که در راه اتحاد ملی و دفاع از مشهد و خراسان به قتل رسیده بود، مدفون است.

منابع

• سعید قانعی، مینا احمدی؛ اطلاعات عمومی معین؛ ۱۳۸۰؛ تهران

سیده فاطمه مر جلالی. کتاب دوم راهنمایی ادبیات

مقدمه دیوان میرزا حبیب‌الله خراسانی؛ ۱۳۵۲