پیش‌فرض (فلسفه)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پیش فرض (انگلیسی: presupposition)، مسلّم انگاری از پیش است.

مسلّم‏[ویرایش]

مسلمات قضایایی است که انسان را از خصم مصون می‌دارد و به منظور دفع خصم، کلام را بر آن متکی می‌کنند، چه مسلّم بین اهل علم باشد و چه مسلم بین دو طرف مکالمه.[۱]

ابن سینا[ویرایش]

از نظر ابن سینا، مسلّمات بر دو قسم است: معتقدات و مأخوذات:

معتقدات سه نوع است:

  1. آنچه قبول آن واجب است.
  2. مشهودات.
  3. وهمیات.

مأخوذات دو نوع است:

  1. مقبولات.
  2. تقریرات.

تقریرات مقدماتی است که چون مخاطب تسلیم آنها است. اتّخاذ می‌شود، یا قضایایی است که قبول آنها و اقرار به آنها در آغاز علوم لازم است.

این قبول و اقرار، یا با نوعی تردید همراه است، که در این صورت این قضایا را مصادرات گویند، یا با سهل انگاری و خوش باوری همراه است که در این صورت آنها را اصول موضوعه گویند.[۲][۳]


منابع[ویرایش]

  1. جرجانی (۱۳۰۶تعریفات، چاپ مصر
  2. ابو علی سینا، حسن ملکشاهی (۱۴۰۰اشارات، سروش
  3. جمیل صلیبا - منوچهر صانعی دره بیدی، فرهنگ فلسفی، انتشارات حکمت - تهران، چاپ: اول، ۱۳۶۶

برای مطالعهٔ بیشتر[ویرایش]

قوری راسل