نینگیشزیدا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نینگیشزیدا (سومری: 𒀭𒊩𒌆𒄑𒍣𒁕 DNIN-G̃IŠ-ZID-DA، معنای احتمالی «سرور [ِ] درخت خوب») یکی از خداییان بین‌النهرینی گیاهان، جهان زیرین و گاهی جنگ بود.

نام[ویرایش]

به نظر تورکیلد یاکوبسن نام سومری نینگیشزیدارا می‌توان «سرور درخت خوب» معنا کرد. این ترجمه امروزه نیز توسط سایر آشورشناسان پذیرفته شده است.[۱][۲] نگارش‌های هجایی گوناگونی از این نام شناخته شده است، شامل: dNi-gi-si-da، dNin-nigi-si-da، dNin-ki-zi-da و dNin-gi-iz-zi-da.[۱]

نینگیشزیدا را نیز می‌توان گیشباندا («درخت کوچک») نامید.[۳]

کارکردها[ویرایش]

لقب‌های نینگیشزیدا او را به گیاهان و کشاورزی متصل می‌کند.[۳]

پرستش[ویرایش]

پرستش نینگیشزیدا نخستین بار در دوره سوم آغازین دودمانی گواهی شده است.[۴]

ارتباط با سایر خدایان[ویرایش]

نینگیشزیدا پسر نینازو و همسرش نینگیریدا بود.[۱]

اساطیر[ویرایش]

در اسطورهٔ بابلی میانه آداپا، نینگیشزیدا یکی از دو نگاهبانان (به همراه دوموزی) دروازهٔ کاخ سماوی آنو است.[۵]

در حماسه گیلگمش اشاره‌ای به نینگیشزیدا وجود دارد.[۶] نینسون (مادر قهرمان نام‌بخش) به شمش می‌گوید که می‌داند پسرش با او «در سرزمین بی‌بازگشت ساکن خواهد شد».[۶] در اسطوره دیگری درباره گیلگمش (مرگ بیلگمس) به قهرمان جایگاهی در جهان زیرین، همتراز با نینگیشزیدا وعده داده می‌شود.[۷]

پانویس[ویرایش]

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Wiggermann 1998, p. 368.
  2. ↑ Vacín 2011, p. 253.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Wiggermann 1998, p. 369.
  4. ↑ Wiggermann 1998, p. 372.
  5. ↑ Wiggermann 1998, p. 370.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ George 2003, p. 127.
  7. ↑ George 2003, p. 128.

منابع[ویرایش]

  • Asher-Greve, Julia M.; Westenholz, Joan G. (2013). Goddesses in Context: On Divine Powers, Roles, Relationships and Gender in Mesopotamian Textual and Visual Sources (PDF). ISBN 978-3-7278-1738-0.
  • Beaulieu, Paul-Alain (2003). The pantheon of Uruk during the neo-Babylonian period. Leiden Boston: Brill STYX. ISBN 978-90-04-13024-1. OCLC 51944564.
  • Beaulieu, Paul-Alain (2021). "Remarks on Theophoric Names in the Late Babylonian Archives from Ur". Individuals and Institutions in the Ancient Near East. De Gruyter. doi:10.1515/9781501514661-006.
  • George, Andrew R. (1993). House most high: the temples of ancient Mesopotamia. Winona Lake: Eisenbrauns. ISBN 0-931464-80-3. OCLC 27813103.
  • George, Andrew R. (2003). The Babylonian Gilgamesh epic: introduction, critical edition and cuneiform texts. Oxford, New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-814922-0. OCLC 51668477.
  • Krul, Julia (2018). "Some Observations on Late Urukean Theophoric Names". Grenzüberschreitungen Studien zur Kulturgeschichte des Alten Orients: Festschrift für Hans Neumann zum 65. Geburtstag am 9. Mai 2018. Münster: Zaphon. ISBN 3-96327-010-1. OCLC 1038056453.
  • Lambert, Wilfred G. (2013). Babylonian creation myths. Winona Lake, Indiana: Eisenbrauns. ISBN 978-1-57506-861-9. OCLC 861537250.
  • Vacín, Luděk (2011). "Gudea and Ninĝišzida: A Ruler and His God". U4 du11-ga-ni sá mu-ni-ib-du11: ancient Near Eastern studies in memory of Blahoslav Hruška. Dresden: Islet. ISBN 978-3-9808466-6-0. OCLC 761844864.
  • Wiggermann, Frans A. M. (1997). "Transtigridian Snake Gods". In Finkel, I. L.; Geller, M. J. (eds.). Sumerian Gods and their Representations. ISBN 978-90-56-93005-9.
  • Wiggermann, Frans A. M. (1998), "Nin-ĝišzida", Reallexikon der Assyriologie, retrieved 2022-03-20
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=نینگیشزیدا&oldid=38404248»