میش خاص (ایل)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ایل میشخاص یکی از ایلات کرد استان ایلام است.[۱][۲]محل زندگی مردمان این ایل در گذشته "هفت آباد یا هفت آو" خوانده می شد.[۳][۴][۵][۶] فریا استارک در سفرنامه خود از این منطقه یاد کرده است و حوزه وسیع اراضی آبی منطقه "آفتاب" را به طور کامل پوشیده از کشتزارهای تنباکو دانسته است.[۷] فریا استارک همچنین میشخاص را قبیله ای بزرگ و ثروتمند و مالک زمین های "آفتاب" دانسته است که به خاطر داشتن میش های خوب به این نام خوانده می شدند.[۸]

هوگوگروته درسفرنامه خود آورده است: اراضی دره هفت آو در غرب پشتکوه یکی از معدود جاهایی که در آن جا زراعتی منظم صورت می گیرد. بخصوص زمین های آفتاب گیر جهت کشت غله، ذرت و توتون بسیار مستعد است. رئیس ایل میشخاص که ساکن دره هفت آو است می گوید که سال های خوب ده تا پانزده هزار لنگه بار محصولات مختلف از اراضی این دره برداشت می شود، ایل او سالانه مبلغ هفتصد لیره عثمانی بابت زمین های زیر کشت و شصت تومان بابت نگاهداری دو هزار راس گاو به والی می پردازد.[۹]محل سکونت مردم میشخاص به سبب وجود باغات فراوان و جاذبه های گردشگری متعدد در استان ایلام معروف شده و در حال حاضر یکی از مناطق هدف گردشگری در استان ایلام شناسایی شده است.[۱۰]

طوایف ایل میشخاص[ویرایش]

علیرضا اسدی ایل میشخاص را از ایلات مستقل و معتبر استان ایلام معرفی کرده است که در شهر جعفرآباد (ایلام)، محمودآباد (ایلام)، میدان (ایلام)، داروند (ایلام)، حیدرآباد (ایلام)، حسین‌آباد (ایلام)، سربیشه (ایلام)، شان کبود، چاویز، چشمه داوی (چشمه دای)، بلیین (ایلام)، زردالوآباد، و طولابی سکونت دارند که عده بسیاری از آن ها به شهرهای اطراف از جمله ایلام و استان های همجوار مهاجرت کرده اند.[۱۱] رستم رفعتی بزرگ ایل میشخاص را در زمان والیان پشتکوه توشمال محمود ذکر کرده است[۱۲] که یکی از توشمالان بزرگ منطقه محسوب می‌شده است.[۱۳] [۱۴] ییلاق مردم میشخاص در قدیم دره ییلاقی هفت آو، دره گاوز، و دامنه کوه های کبیرکوه، ، قلارنگ، شلم و شاه نخجیر (گورژنه) و قشلاق نیز در شهر های مهران و صالح آباد در مناطق کولگ، کوه سرخ، دهلبان، تنگه کنجان چم بوده است.

طایفه سراب[ویرایش]

تیره های شمال، بساط، چناری و براله است.

طایفه خاسگه[ویرایش]

تیره های میرگه، شیخی، اسدبیگ، ولی بگ، جانی.

طایفه میان آب[ویرایش]

تیره های ابراهیم بگ، رشتگ، ورکبود و تارگه.

طایفه پایین آب[ویرایش]

تیره های یارم وند، یاریمن و گایه وند.

طایفه توشمالان[ویرایش]

جد آن ها احمدبگ بوده است. توشمال محمود، توشمال احمد کشاورز، توشمال محمد کشاورز و توشمال امین منصوری از بزرگان ایل میشخاص بوده اند.

طایفه قجر[ویرایش]

تیره های رحیم، رحمان، کسانه و شنانه.

طایفه گرزگرزی[ویرایش]

تیره های چاویز، بلیین و چشمه دای.

طایفه قلاخور[ویرایش]

که اصالت ملخطاوی دارند و در چشمه دای ساکنند.

بر اساس نظریه دیگری ایل میشخاص به تیره های توشمالان، شمال، بساط، براله، رشتگ، یارم وند، گایه وند، کله کبود، داروند، گل گلی، براله، هاشمی، زمگه و گوهر تقسیم بندی می شود.


منابع[ویرایش]

  1. «سازمان امور عشایر ایران». ashayer.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۵.
  2. «میش خاص، لغتنامه دهخدا».
  3. رستم رفعتی، انساب شهری و عشایری استان ایلام، ص ۳۳۳.
  4. علیرضا اسدی، با ایلامیان در ایلام، ص ۱۳۹ و ۱۴۰.
  5. جعفر خیتال، مجموعه آرا درباره سرزمین پشتکوه ایلام، ص ۱۵۵.
  6. (PDF) http://www.farhangeilam.ir/article_90094_f880e1debe2aeccfd52bab1d1a63a965.pdf. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  7. فریا استارک، سفری به دیار الموت، لرستان و ایلام، ص ۱۸۴.
  8. فریا استارک، سفری به دیار الموت، لرستان و ایلام، ص ۱۷۸.
  9. هوگوگروته، سفرنامه گروته. تهران: نشر مرکز، ۱۳۶۹، ص ۵۹.
  10. «علاقه مردم دهستان "میشخاص"به پنجره/ خانه هایی با پنجره های متعدد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۱-۰۵-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۷.
  11. علیرضا اسدی، با ایلامیان در ایلام، ص ۱۳۹ و ۱۴۰.
  12. رستم رفعتی، انساب شهری و عشایری استان ایلام، ص ۳۳۳.
  13. علیرضا اسدی، با ایلامیان در ایلام، ص ۱۴۰.
  14. رستم رفعتی، انساب شهری و عشایری استان ایلام، ص ۳۳۳.