مهدی کی‌نیا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مهدی کی‌نیا
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
عضو حزب ملیون
عضو کانون مدیریت و جمعیت اتفاق ملی ایران
اطلاعات شخصی
زاده۱۲۹۷
آمل
درگذشتهتهران
۲۴ تیر ۱۳۷۴
ملیتایرانی
حزب سیاسیحزب ملیون
محل تحصیلدانشگاه پاریس

مهدی کی‌نیا (۱۲۹۷–۱۳۷۴) استاد دانشگاه، وکیل، حقوقدان و سیاستمدار معروف به پدر جرم‌شناسی ایران بود.[۱] کی‌نیا تحصیلات مقدماتی و متوسطه را به ترتیب در دبستان نصرت پهلوی آمل و دبیرستان شاهپور بابل به پایان رساند، سپس به تهران رفت و وارد دانشسرای عالی شد و در رشته‌های فلسفه و علوم تربیتی، لیسانس گرفت. کی‌نیا بعد به دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران رفت و در سال ۱۳۲۹ با ارائه پایان‌نامه «الغای کاپیتولاسیون» موفق به دریافت لیسانس قضایی و سال بعد از آن لیسانس سیاسی شد. وی در سال ۱۳۳۰ به فرانسه رفت. کی‌نیا مدرک دکترای حقوق قضایی خود را از دانشگاه پاریس فرانسه اخذ و در سال ۱۳۳۴ به ایران بازگشت.[۲][۳] زندگی شغلی مهدی کی‌نیا از دبیری دبیرستان‌ها آغاز شد. وی در مشاغل دیگری نظیر ریاست دبیرستان، نمایندگی فرهنگ، معاونت و ریاست اداره کارگزینی نیز فعالیت نمود. وی سرانجام به تدریس در دانشگاه پرداخت و مدتی نیز ریاست کتابخانه دانشکده داروسازی را به عهده داشت.[۴] کی نیا استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و همچنین مدتی عضو حزب ملیون و نیز عضو کانون مدیریت و جمعیت اتفاق ملی ایران بود.[۵][۶] وی مؤلف کتاب مبانی جرم‌شناسی است.[۷]

تحقیات علمی[ویرایش]

کی‌نیا، بیش از صد مقدمه حقوقی در زمینه‌های جرم‌شناسی و جامعه‌شناسی جنایی، در مهنامه قضایی اداره دادرسی نیروهای مسلح قبل از انقلاب (۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷) منتشر کرده‌است که عناوین مهم برخی از آن‌ها عبارتند از: تعبیر روانی جرم، روان‌شناسی قضایی، فعالیت جنایی، بزه دیده‌شناسی یا شناخت مجنی علیه بزه دیده‌شناسی در جنگ تحمیلی علیه ایران[۸]

  • بزه‌شناسی ترافیک تهران
  • بررسی علل و عوامل مؤثر در فرار سربازان و درجه داران از خدمت ارتش
  • مواد مخدر: قاچاق و اعتیاد و طرق جلوگیری از آنان
  • بررسی درگیری پلیس با مردم

آثار[ویرایش]

کتاب[ویرایش]

  • جرائم کارمندان دولت در ایران و فرانسه (به زبان فرانسه)
  • مقررات مالی و استخدامی دانشگاه (۱۳۳۵ ش) نشر دانشگاه تهران
  • مقدمه حقوق بین‌الملل عمومی (۱۳۴۵ ش) به ضمیمه دادگاه نورنبرگ، نشر دانشگاه تهران
  • اطلاعات حقوقی برای رشته معماری (۱۳۴۵ ش) نشر دانشگاه تهران
  • علوم جنایی (ج اول در زمینه روان‌شناسی جنایی، ۱۳۴۵ ش) نشر دانشگاه تهران
  • علوم جنایی (ج دوم در زمینه جامعه‌شناسی جنایی، ۱۳۴۶ ش)
  • کلیات مقدماتی حقوق (۱۳۴۸ ش) نشر دانشگاه تهران
  • مبانی جرم‌شناسی (ج اول کلیات، ۱۳۵۷ ش) نشر دانشگاه تهران
  • کانون خانواده و بزهکاری (۱۳۵۷ ش) نشر انجمن اولیاء و مربیان
  • مبانی جامعه‌شناسی (ج دوم جامعه‌شناسی جنایی بخش اول در روش تحقیق، ۱۳۶۰ ش) نشر دانشگاه تهران
  • مبانی جرم‌شناسی (ج سوم جامع هشناسی جنایی در خانواده و طلاق، ۱۳۶۰ ش)
  • مقدمه‌ای بر جرم‌شناسی تألیف گسن (ترجمه از فرانسه به فارسی، ۱۳۷۱ ش)
  • جرم‌شناسی کاربردی تألیف گسن (ترجمه از فرانسه به فارسی، ۱۳۷۲ ش)
  • بررسی علل و عوامل اجتماعی مؤثر در طلاق (۱۳۷۳ ش)
  • روان‌شناسی جنایی (ج اول کلیات، ۱۳۷۲ ش)
  • روان‌شناسی جنایی (ج دوم حالت خطرناک، به ضمیمه فرهنگ روان‌شناسی فرانسه به فارسی)
  • جرم‌شناسی نظری شامل: جرم‌شناسی کلان و جرم‌شناسی خرد تألیف گسن (ترجمه از فرانسه به فارسی، ۱۳۷۳ ش)
  • روان‌شناسی قضایی تألیف انریکو التاویلا (ترجمه از فرانسه به فارسی، ۱۳۷۴ ش)
  • کودکان بزهکار تألیف ژان شازال (ترجمه از فرانسه به فارسی، ۱۳۷۴ ش)

درگذشت[ویرایش]

دکتر مهدی کی‌نیا، در تیرماه ۱۳۷۴ پس از یک دوره طولانی بیماری، دیده از جهان فروبست.[۹]

منابع[ویرایش]

  1. «دکتر مهدی کی نیا / وکیل نیوز». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۹.
  2. پدر علم جرم‌شناسی ایران[پیوند مرده]
  3. مهدی کی نیا ؛ بنیان‌گذار جرم‌شناسی در ایران
  4. «روان‌شناسی جنایی / دکتر مهدی کی نیا». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اکتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۷.
  5. مهدی کی نیا / راسخون[پیوند مرده]
  6. مهدی کی نیا / پرتال جامع علوم انسانی
  7. مبانی جرم‌شناسی / کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شریف
  8. «دکتر مهدی کی نیا». قضاوت آنلاین. ۲۰۱۷-۰۹-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۸.
  9. «دکتر مهدی کی نیا». قضاوت آنلاین. ۲۰۱۷-۰۹-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۸.