شبیه‌خوانی بیت چریم
| شبیه خوانی شهر حر | |
|---|---|
| نام | شبیه خوانی شهر حر |
| کشور | ایران |
| استان | استان خوزستان |
| شهرستان | شوش |
| بخش | مرکزی |
| اطلاعات اثر | |
| نام محلی | بیت چریم |
| نام‌های دیگر | شهر حر، حاشیه شیخ خلف |
| کاربری | شبیه خوانی |
| دیرینگی | قرن 12 هجری قمری |
| اطلاعات ثبتی | |
| تاریخ ثبت ملی | به ثبت نرسیده است |
شبیه خوانی شهر حر ریاحی نام تعزیه گردانی میدانی است که با نام شبیه خوانی شهر حر ریاحی یا دایره حر ریاحی در خوزستان معرفی می‌شود. این مراسم در عصر تاسوعا و صبح عاشورای ماه محرم به مناسبت درگذشت امام سوم شیعیان اجرا می‌شود. این شبیه خوانی در میدانی با نام میدان امام حسین در مرکز شهر حر برپا می‌شود. برای برگزاری این مراسم نزدیک به ۱ هزارنفر مشارکت می‌کنند. شبیه خوانی در این شهر هزاران گردشگر مذهبی در روزهای تاسوعا و عاشورا را جذب می‌کند.[۱]
این شبیه خوانی از اوایل قرن ۱۲ هجری قمری توسط یکی از ریش سفیدان منطقهٔ شهر حر شهر حر بنیان‌گذاری شد.[۲] این مراسم که به زبان عربی اجرا می‌شود را بعضی، قدیمی‌ترین شبیه خوانی کشور خطاب کردند.[۳] بازدیدکنندگان از شبیه خوانی در این منطقه از بسیاری نقاط استان خوزستان و حتی خارج از خوزستان می‌آیند.[۴][۵]
توقف چهار ساله[ویرایش]
در دهه ۶۰ شمسی بعد از شیخ خلف یکی از ریش سفیدان منطقه بیت چریم بود که برگزاری مراسم شبیه‌خوانی از حالت موروثی خود خارج شد و به دست ستاد برگزاری شهرُ حر رسید، میان اعضای ستاد برگزاری شبیه‌خوانی شهرُ حر (بیت چریم) اختلاف پیش آمد و برای جلوگیری از درگیری‌های احتمالی، این مراسم چهار سال پیاپی تعطیل شد.[۳] به علت این توقف، یکی از بازیگران در شبیه خوانی منطقه بیت چریم تصمیم گرفت همین مراسم را در روستای پایین دستِ منطقهٔ بیت چریم با نام روستای سید محمد تفاخ هدامه راه اندازی کند.[۶]
شخصیت‌های تأثیرگذار[ویرایش]
شیخ غافل آل کثیر از نیاکان قبیله آل کثیر در خوزستان[۷] را بنیان‌گذار شبیه خوانی میدانی در خوزستان می‌دانند.[۸] او اوایل قرن ۱۲ به همراه نزدیکانش که از اهالی شوش بود در مسیر زیارت از کربلا با مراسم شبیه خوانی در شهر حله کشور عراق آشنا می‌شود.[۹][۱۰]
نقد میراث فرهنگی[ویرایش]
دوستداران میراث فرهنگی در خوزستان معتقدند با اینکه قدمت شبیه خوانی در بیت چریم به بیش از ۲۰۰ سال می‌رسد اما شبیه خوانی شهر شوش که قدمتی کمتر از چند دهه داشته توسط سازمان میراث فرهنگی به ثبت ملی رسید.[۱۱]
منابع[ویرایش]
- ↑ «قدمت ۲۰۰ ساله تعزیه خوانی در خوزستان/ از حمل تهده تا لطمیه زنان». خانه ملت. چهارشنبه ۵ مهر ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «تعزیه مردم شوش؛ بزرگ‌ترین تعزیه میدانی کشور با 110 سال قدمت و در آستانه ثبت جهانی». خوزنیوز. ۰۹ مهر ۱۳۹۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «تعزیه 200 ساله در شوش/از حله عراق تا شهر حر با کاروان حسینی». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۹ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ «همنوایی آیین‌ها با محرم در خوزستان/همه یک رنگ سیاه‌پوش هستند». خبرگزاری فارس. ۳ مهر ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸.
- ↑ «کارگاه آموزشی هنر شبیه خوانی در شوش برگزار شد». اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان. ۶ شهریور ۱۳۹۷.[پیوند مرده]
- ↑ «شبیه‌خوانی در شوش از دیروز تا امروز». خبرگزاری فارس خوزستان. ۲۸ آبان ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸.
- ↑ کاظم برگ نیسی. «آل کثیر». http://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/86220/35. پیوند خارجی در
|وبگاه=وجود دارد (کمک) - ↑ قاسم منصور آل کثیر. «دانشنامه جهان اسلام». http://www.cgie.org.ir/fa/news/257633. پیوند خارجی در
|وبگاه=وجود دارد (کمک); پارامتر|پیوند=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ قاسم منصور آل کثیر. «روزنامه اعتماد». http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2847803. پیوند خارجی در
|وبگاه=وجود دارد (کمک); پارامتر|پیوند=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ «کج‌سلیقگی به مفاخر تعزیه در شوش / بی‌تفاوتی به بنیان‌گذار شبیه‌خوانی در استان». خبرگزاری فارس خوزستان. ۹ آبان ۱۳۹۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸.
- ↑ «شبیه خوانی ۲۰۰ ساله اما ناشناخته در شهر حر». خبرگزاری مهر خوزستان. ۱۲ آبان ۱۳۹۳.