سندرم پروتئوس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سندرم پروتئوس
نام‌های دیگرسندرم ژیگاتیسم نسبی-خال-همی‌هیپرتروفی-ماکروسفالی
سندرم ویدمان
تخصصژن‌شناسی پزشکی ویرایش این در ویکی‌داده
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
اُمیم۱۷۶۹۲۰
دادگان بیماری‌ها30070
ئی‌مدیسینderm/۷۲۱ ped/1912
سمپD016715
اورفانت۷۴۴

سندرم پروتئوس (انگلیسی: Proteus syndrome) نوعی اختلال ژنتیکی نادر است[۱] که در آن، رشد غیرطبیعی و شدید برخی رده‌های سلولیِ رویان وجود دارد. بیماران مبتلا به این سندرم، در معرض برخی سرطان‌ها با منشأ سلول‌های جنینی هستند.[۲] نشانه‌های بالینی و رادیولوژیک این بیماری، بسیار متنوع و متفاوت است[۳] و شاید به‌همین دلیل، این عارضه نامش را از پروتئوس، ایزد اساطیری دریا در یونان باستان می‌گیرد که قادر بود شکل خود را مدام تغییر دهد.

این بیماری نخستین بار در منابع پزشکی آمریکایی توسط «سمیا تمتامی» و «جان راجرز» در سال ۱۹۷۶ ذکر شد[۴][۵] و سپس در سال ۱۹۷۹ میلادی توسط مایکل کوهن توصیف شد.[۶] در سرتاسر دنیا، کمی بیش از ۲۰۰ مورد از این بیماری یافت شده‌است که ۱۲۰ نفر از آنها در قید حیات هستند.[۷] البته احتمال دارد تعداد بیشتری افراد مبتلا به این بیماری موجود باشند که بیماری‌شان تشخیص داده نشده‌است و تنها آنهایی کشف شده‌اند که تظاهرات بیماری‌شان شدید بوده‌است.

نشانه‌ها[ویرایش]

نوزادان در بدو تولد طبیعی بوده و علامتی ندارند. این بیماری باعث می‌شود که بافت‌های چربی، عضله، استخوان، پوست و عروق خونی و لنفاوی دچار رشد و تزاید غیرطبیعی شوند. در همان سنین کودکی، بروز تومورهای پوست و استخوان، علائم اسکلتی-عضلانی در تشخیص این بیماری بیشترین اهمیت را دارند.[۸] شدت و محل بروز این رشد غیرطبیعی اعضای بدن متفاوت است و معمولاً جمجمه، یک یا چند اندام فوقانی و تحتانی و کفِ پاها درگیر می‌شوند که این درگیری عموماً نامتقارن است. خطر مرگِ زودرس این افراد به‌دلیل ترومبوز سیاهرگی عمقی و آمبولی ریه وجود دارد. وزنِ زیاد اندام، سبب می‌شود که این افراد دچار آرتریت و دردهای عضلانی باشند. این بیماری تأثیری بر هوش و یادگیری ندارد و حتی به‌نظر می‌رسد هوش این افراد بیشتر از جمعیت عادی باشد، هر چند این موضوع به طریق آماری و دقیق ثابت نشده‌است.[۹] بیماران مبتلا به این سندرم در معرض ابتلا به برخی تومورها از جمله مننژیوما، سیست‌آدنومای تخمدان (در زنان)، تومورهای بیضه (در مردان) و آدنومای مُنومورفیک در غده پاراتیروئید هستند.

این سندرم با بروز «هِـمی‌مگالواِنسفالی» (نوعی ناهنجاری توسعه قشر مغز) هم در ارتباط است.[۱۰]

در سال ۲۰۱۱ میلادی، پژوهشگران موفق شدند علتِ ژنتیکی این بیماری بیابند. آنها مشاهده کردند که ۲۶ مورد از ۲۹ بیمار مبتلا، جهش فعال‌کنندهٔ AKT1 در وضعیت موزائیسم ژنتیکی وجود دارد.[۱۱] این سندرم نمونه‌ای از موزائیسم ژنتیکی محسوب می‌شود.[۱۲]

این بیماری درمان قطعی ندارد. نوعی درمان علامتی با داروی سیرولیموس در حال انجام است که تأثیر نسبی در بهبود علائم داشته‌است.[۱۳] شرکت دارویی آرکل یک مهارکنندهٔ AKT1 به نام «ARQ 092» ساخته‌است که مراحل اولیهٔ کارآزمایی بالینی آن از نوامبر ۲۰۱۵ میلادی، توسط «مؤسسهٔ ملی مطالعات ژنوم انسان» در آمریکا در حالِ انجام است.[۱۴]

گفته می‌شود جوزف مریک مبتلا به این عارضه بوده‌است، هرچند امروزه واقعاً معلوم نیست که علت بیماری وی چه بوده‌است.[۱۵][۱۶] برخی پزشکان معتقد بودند که مندی سلارس هم مبتلا به این سندرم نادر است؛[۷] اما در سال ۲۰۱۳ میلادی مشخص شد که بیماری او سندرم پروتئوس نیست و علتش جهش در ژن «PIK3CA» است.[۱۷]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ James, William; Berger, Timothy; Elston, Dirk (2005). Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology (10th ed.). Saunders. p. 554. ISBN 0-7216-2921-0.
  2. ↑ Freedberg, et al. (2003). Fitzpatrick's Dermatology in General Medicine. (6th ed.). McGraw-Hill. شابک ‎۰−۰۷−۱۳۸۰۷۶−۰.
  3. ↑ Jamis-Dow CA, Turner J, Biesecker LG, Choyke PL (2004). "Radiologic manifestations of Proteus syndrome". Radiographics. 24 (4): 1051–68. doi:10.1148/rg.244035726. PMID 15256628.
  4. ↑ Temtamy SA, Rogers JG (December 1976). "Macrodactyly, hemihypertrophy, and connective tissue nevi: Report of a new syndrome and review of the literature". The Journal of Pediatrics. 89 (6): 924–927. doi:10.1016/S0022-3476(76)80597-5. PMID 993918.
  5. ↑ Opitz JM, Jorde LB (July 27, 2011). "Hamartoma Syndromes, Exome Sequencing, and a Protean Puzzle". The New England Journal of Medicine. 365 (7): 661–3. doi:10.1056/NEJMe1107384. PMID 21793737.
  6. ↑ Cohen MM, Hayden PW (1979). "A newly recognized hamartomatous syndrome". Birth Defects Orig. Artic. Ser. 15 (5B): 291–6. PMID 118782.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Woman's 11-stone legs may be lost at BBC
  8. ↑ EL-Sobky TA, Elsayed SM, EL Mikkawy DME (2015). "Orthopaedic manifestations of Proteus syndrome in a child with literature update". Bone Rep. 3:104-108. http://doi.org/10.1016/j.bonr.2015.09.004. PMC 5365241. PMID 28377973
  9. ↑ Turner JT, Cohen MM, Biesecker LG (Oct 1, 2004). "Reassessment of the Proteus syndrome literature: application of diagnostic criteria to published cases". American Journal of Medical Genetics. 130A (2): 111–122. doi:10.1002/ajmg.a.30327. PMID 15372514.
  10. ↑ Bastos, Halisson; da Silva, Paula Fabiana Sobral; de Albuquerque, Marco Antônio Veloso; Mattos, Adriana; Riesgo, Rudimar Santos; Ohlweiler, Lygia; Winckler, Maria Isabel Bragatti; Bragatti, José Augusto; Duarte, Rodrigo Dias; Zandoná, Denise Isabel (June 2008). "Proteus syndrome associated with hemimegalencephaly and Ohtahara syndrome: Report of two cases". Seizure. 17 (4): 378–382. doi:10.1016/j.seizure.2007.11.001. PMID 18082431.
  11. ↑ Lindhurst MJ, Sapp JC, Teer JK, Johnston JJ, Finn EM, Peters K, Turner J, Cannons JL, Bick D, Blakemore L, Blumhorst C, Brockmann K, Calder P, Cherman N, Deardorff MA, Everman DB, Golas G, Greenstein RM, Kato BM, Keppler-Noreuil KM, Kuznetsov SA, Miyamoto RT, Newman K, Ng D, O'Brien K, Rothenberg S, Schwartzentruber DJ, Singhal V, Tirabosco R, Upton J, Wientroub S, Zackai EH, Hoag K, Whitewood-Neal T, Robey PG, Schwartzberg PL, Darling TN, Tosi LL, Mullikin JC, Biesecker LG (Aug 18, 2011). "A mosaic activating mutation in AKT1 associated with the Proteus syndrome". N Engl J Med. 365 (7): 611–9. doi:10.1056/NEJMoa1104017. PMC 3170413. PMID 21793738.
  12. ↑ Lindhurst MJ, Sapp JC, Teer JK, Johnston JJ, Finn EM, Peters K, Turner J, Cannons JL, Bick D, Blakemore L, Blumhorst C, Brockmann K, Calder P, Cherman N, Deardorff MA, Everman DB, Golas G, Greenstein RM, Kato BM, Keppler-Noreuil KM, Kuznetsov SA, Miyamoto RT, Newman K, Ng D, O'Brien K, Rothenberg S, Schwartzentruber DJ, Singhal V, Tirabosco R, Upton J, Wientroub S, Zackai EH, Hoag K, Whitewood-Neal T, Robey PG, Schwartzberg PL, Darling TN, Tosi LL, Mullikin JC, Biesecker LG (August 2011). "A mosaic activating mutation in AKT1 associated with the Proteus syndrome". N. Engl. J. Med. 365 (7): 611–9. doi:10.1056/NEJMoa1104017. PMC 3170413. PMID 21793738.
  13. ↑ Marsh DJ, Trahair TN, Martin JL, Chee WY, Walker J, Kirk EP, Baxter RC, Marshall GM (April 22, 2008). "Rapamycin treatment for a child with germline PTEN mutation". Nature Clinical Practice Oncology. 5 (6): 357–361. doi:10.1038/ncponc1112. PMID 18431376.
  14. ↑ "Dose Finding Trial of ARQ 092 in Children and Adults With Proteus Syndrome". ClinicalTrials.gov. National Human Genome Research Institute (NHGRI). Oct 31, 2015. NCT02594215.
  15. ↑ Tibbles JA, Cohen MM (1986). "The Proteus syndrome: the Elephant Man diagnosed". Br Med J (Clin Res Ed). 293 (6548): 683–5. doi:10.1136/bmj.293.6548.683. PMC 1341524. PMID 3092979.
  16. ↑ – Spiring P (2001). "The Improbable Elephant Man". Biologist (London) 48(3) 104., – The Sunday Telegraph بایگانی‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۳ توسط Archive.today, – BBC News, – Eurekalert!, – The Daily Telegraph
  17. ↑ Steve Corbett "Help! My leg weighs 17-stone!", Sun+, 15 February 2013, retrieved 16 December 2014
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سندرم_پروتئوس&oldid=39188450»