راه باستانی تنگ گاشمار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
راه باستانی تنگ گاشمار
نامراه باستانی تنگ گاشمار
کشورایران
استاناستان لرستان
شهرستانشهرستان دلفان
اطلاعات اثر
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۰۰۱۶
تاریخ ثبت ملی۲۳ شهریور ۱۳۸۲

راه باستانی تنگ گاشمار در شهرستان دلفان، روستای میریگ جنوبی، محله تنگ گاشمار واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۰۱۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱]

معنی کلمهٔ گاشمار[۲][ویرایش]

گاشمار از دو کلمه گاو و شمار تشکیل شده که بنا بر روایات محلی به واسطه اینکه گاوها در زمان‌های قدیم به صورت تک تک از این تنگه عبور می‌کردند به تنگ گاو شمار مشهور شده‌است.

بومی‌های منطقه همچنین از این راه به اسم گوری راه کبری نام برده‌اند اما نام منطقه و روستایی بنام گنجره موید این مطلب است که در روزگاران قدیم نام دیگر این راه گنج ره بوده‌است. این راه که در45 کیلومتری جنوب غربی نورآباد مرکز شهرستان دلفان و در روستای گنجره (دهستان میربگ جنوبی) واقع شده در نقشه‌های جفرافیا از آن با نام تنگه گاوشمار محل ساخت سد گاشمار یاد میکنند.

پیشینه[۳][۴][ویرایش]

این راه یکی از محورهای ارتباطی باستانی ایران است و بخشی از راه شاهی معروف بین همدان و شوش بوده که در گذشته‌های دور ارتباط دو پایتخت زمستانی و تابستانی هخامنشیان را میسر می‌کرد.

نقطه شروع این راه از طریق دره گنجنامه همدان شروع و پس از گذر از دشت تویسرکان - نهاوند و دلفان از طریق تنگ گاشمار به کوهدشت - پلدختر و سرانجام به دشت خوزستان می‌رسد.

این راه باستانی با استفاده از قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای و ملاط گچ و احتمالاً درصدی آهک ساخته شده و با استفاده از سنگ‌های پاکتراش تیره نماسازی شده‌است.

طول دقیق این جاده با توجه به تخریب بخشی از آن بر اثر سیلاب مشخص نبست ولی با توجه به شواهد موجود طول آن در این منطقه۶۰۰ متر بوده که اکنون حدود ۴۰۰ متر باقی است، عرض این راه نیز بین چهار تا هفت متر است که بنا به موقعیت تنگه تغییر کرده‌است[۵]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  2. مقاله:زاگرس مرکزی و مسیرهای ارتباطی منطقه‌ای-دکتر خداکرم مظاهری، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام، نویسنده و مسئول مقاله
  3. پایگاه خبری لرنا http://www.lorna.ir/post-80.aspx
  4. خبر گذاری فارس نیوز:|حسین حاجی دولیسکانی| شماره: 9001271173 مورخ: 90/01/28 - 10:36
  5. سایت خبری تابناک www.tabnak.ir